Seçimden sonra ne olacak?

Enver ERKAN

Seçimlere çok az bir zaman kalmış olmakla beraber, seçim sonrası ekonomi politikalarına dair sonuca göre çok ciddi bir yol ayrımının olması öncesinden dağılım yapmayı zorlaştırmaktadır. Bu noktada elbette mevcut ekonomik yaklaşım veya ortodoksiye dönüş seçeneklerinde döviz, kur ve enflasyonun alacağı şekil önemli.

Bu da elbette seçimin sonuçlandığı 15 Mayıs veya 29 Mayıs gibi tarihleri takvimde öne çıkarmakta. Dövizde piyasa talebine karşı alınan önlemler bir enerji birikimine neden oldu ve bu nedenle seçimden sonra her seçenekte kurların artma ihtimali yüksek. Bunun şiddetini ise geleneksel politikalara dönüş olması ya da olmaması değiştirir.

Borsadaki durum da benzer, yatırımcının güvenli ve öngörülebilir bir ekonomi beklemesi, borsanın toparlanması için şart. İktidar değişmezse mevcut büyüme odaklı ekonomi politikaları büyük olasılıkla devam edecek ve faizler enflasyonla alakasız bir şekilde düşük tutularak fiyat istikrarı Yeni Ekonomik Model’in varsayımlarına göre oluşturulmaya çalışılacak.

Ancak enflasyonda bundan 1,5 sene öncesine dayanan durum ile bugün kıyaslandığında, üstüne rekor cari açık ve palyatif önlemlerle tutulmaya çalışılan döviz kurları gibi çıktıları analiz ettiğinizde modelin işlerliği çok tartışılır. Bu dönemde döviz talebinin ciddi şekilde artacağını da öngörebiliriz.

Güvenli enstrümanlara ve enflasyonu yenme amaçlı olarak spekülatif talebe yoğunlaşan bir piyasa dinamiği görebiliriz. İktidar değişirse, geleneksel politika araçlarına dönüleceği için faiz de ana araç olarak kullanılmaya başlanacak ve enflasyona uygun bir faiz artışı yapılacaktır.

Baz etkisinden dolayı yıl ortasında %40’a yanaşacak bir enflasyon çerçevesinde %30’lara çıkarılacak bir politika faizi reel getiriyi pozitife çevirmeyecek, ancak piyasalara odak noktasının enflasyon hedeflemesi olduğu mesajını verecek.

Döviz muhtemelen ilk dönemde, piyasa artık serbest bırakılacağından bir artış gösterecek, ancak ekonomik plan işler ve liraya güven/getiri katkısı sağlanırsa zirveden geri çekilerek bir dengelenme yaşayabilir.

Seçime doğru belirsizlik ve özellikle seçimden sonra kurların artma beklentisi döviz talebini artırdı ve KKM faizi bu nedenle rekabete açılarak tavan kaldırıldı, döviz opsiyonu özelliğini koruması hedeflendi.

Bu nedenle KKM stoku yeniden artışa geçti, ancak dövizin piyasadaki geçerli dövizden kopması KKM çevrimleri ve piyasadan döviz alımı konusunda açık makas aralıklarını oluşturduğu için nasıl ki faiz piyasa dinamiğinden ayrıldığından ikili bir faiz sistemi oluştu, aynı şekilde ikili döviz sistemi oluştu. Bu sağlıklı bir yapı değil.

KKM’nin seçim ertesinde hemen sonlandırılması stoktaki paranın hızla dövize yönelmesine neden olur. Mudi tercihleri şu anda KKM’de vadeler doldukça vade döndürmeme yönünde. Yani vadesi gelen getiriyi alıyor, KKM’den çıkıyor ve dövize yöneliyor.

Vade bitiminden önceki bozumlarda herhangi bir döviz ve faiz getirisi olmuyor zaten. İktidar değişirse KKM uzatılmaz ve vadeler doldukça bozumlar gerçekleşir diye düşünüyorum.