SGK’dan prim iadesi alınabilir mi?
Zaman zaman SGK primini ödemiş olanların ileri yaşa gelmeleri ve çalışma hayatına son vermelerinden dolayı prim günlerini tamamlama ve emeklilik imkanlarının kalmaması nedeniyle primlerini iade alma yolu aranmaktadır. Buna toptan ödeme denilmektedir.
Emekli olma imkânı güç olan kişilerin yararlanabilecekleri toptan ödeme son dönemlerde kamuoyunda sıkça yer almaktadır. Ancak verilen eksik/yanlış bilgiler nedeniyle toptan ödeme yanlış anlaşılmakta, tüm vatandaşların prim iadesi almalarına imkân sağlayan bir sistem olduğu anlaşılmaktadır.
Oysa ki Türk Sosyal Güvenlik Sistemi'nde gerek Türk vatandaşları gerekse de yabancı sigortalılar için istedikleri zaman primlerini alabileceğine ilişkin prim iadesi uygulaması bulunmamaktadır. Bu bilgi yanlıştır.
5510 Sayılı Kanun sadece kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında olmasına karşın primi emekli olmaya yetmeyene toptan ödemeyi düzenlemiştir. Sigortalı, erkek ise 60 kadın ise 58 yaşında değilse toptan ödeme imkanından faydalanmayacaktır.
Emekli olma şartlarını sağlayamama veya başka nedenlerden dolayı sigortalıların gerekli şartları sağladıklarında primlerinin iadesini isteyebilmeleri mümkündür. Sigortalı, emeklilik yaşına gelmiş ancak yeterli prim ödemesi yoksa 5510 sayılı Kanun’un 31. maddesi uyarınca SGK’ya ödediği primleri iade alabilir. SGK tarafından sigortalı olarak gösterildikleri dönemde adlarına yatırılan primlerin toptan ödeme şeklinde sigortalıya verilmesi mümkündür.
Örneğin, 60 yaşını tamamladığı halde 2950 gün prim ödeme gün sayısı bulunan ve sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı açısından yaşlılık (emekli) aylığına hak kazanamayan erkek sigortalıya talepte bulunması halinde ödenen sigorta primlerinin işçi payı toptan ödeme yapılır.
Sigortalının emeklilik için doldurması gereken yaşa gelindiğinde, emeklilik için yeterli olan hizmet ve gün şartının sağlanmamış olması halinde toptan ödeme yapılabilmektedir. Yaş şartı, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılıkları başlayan kadınlar için 58, erkekler için ise 60'tır.
Özetle, sigortalıların emeklilik için ödenen primlerini geri almaları kanunda "toptan ödeme" olarak düzenlenmiştir. Bunun içinde koşul sigortalı emeklilik için gerekli olan yaş şartını yerine getirmesine rağmen prim gün sayısının yeterli olmaması nedeniyle emekli olamıyorsa adına yatan primler toptan ödeme olarak sigortalıya geri ödenir.
Toptan ödeme için sigortalının talepte bulunması şarttır. Dolayısıyla sigortalının talebini içeren bir dilekçeyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurması halinde toptan ödeme imkanından yararlanması mümkündür.