TÜFE’de yeni rekorlar bekleniyor

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ ala.aktas@gmail.com

Eylül ayının tüketici fiyat artışını yarın öğreneceğiz. Reuters’ın anketine göre eylülde TÜFE’de yüzde 3.60' lık bir artış bekleniyor. Gerçekleşmenin bu düzeyde olması halinde dokuz aylık artış yüzde 16.34’ü, yıllık artış ise yüzde 21.35’i bulacak.

Aylık da rekor, dokuz aylık da, yıllık da... Yeni rekorlar bekleniyor derken kastettiğimiz bu oranlar işte...

Reuters’ın anketine katılanların yılsonu tahmini ise yüzde 21.80. Yani ankete katılanlar yılın son çeyreğinde geçen yılın çok az da olsa üstünde bir gerçekleşme beklediklerini ifade etmişler.

Eylülün yüzde 3.60 olarak gerçekleşmesinden sonra yılın tümünde yüzde 21.80’lik oranda kalınabilmesi son çeyrekteki artışın yüzde 4.69’da tutulabilmesiyle mümkün. Bu olabilir tabii ki, ama pek kolay da olmaz!

Son çeyreklerdeki durum ne?

TÜİK verilerine göre 2003 bazlı yeni seri TÜFE’de geride kalan 15 yılın son çeyreklerinde kaydedilen ortalama artış yüzde 3.24 düzeyinde.

Geçen yılın son çeyreğindeki artış ise yüzde 4.31 olmuştu. İşte bu yıl yüzde 4.69’luk bir artış tahmini dile getiriliyor.

Yalnızca geçmiş yılları esas alırsak bu yılki tahminin gayet gerçekçi olduğunu söyleyebiliriz. Hem 15 yıl ortalamasından yüksek, hem geçen yılın aynı döneminden.

Ama bu yılki ekonomik tansiyon da ne geçmiş yıllar ortalamasıyla kıyaslanabilir düzeyde ne geçen yılla. Dolayısıyla bu yılın son çeyreği için yüzde 21.80’lik tahmin için gereken yüzde 4.69 pek kolay tutacak bir oran gibi görünmüyor.

Kaldı ki yeni ekonomi programında (YEP) ifade edilen tahmin daha da düşük. Söz konusu programa göre bu yılın TÜFE artışı yüzde 20.8 olarak bekleniyor. Bu yüzden, eğer TÜİK’in yarın açıklayacağı eylül ayı fiyat artışı yüzde 3.60’ı bulursa, yeni ekonomi programında yer alan yüzde 20.8’lik tahmine ulaşmak için yalnızca yüzde 3.83’lük bir hareket alanımız kalıyor.

Tahmin nasıl tutar?

Yeni ekonomi programında tahmin edilen yüzde 20.8 hiçbir şekilde gerçekleştirilemeyecek bir oran değil tabii ki.

Kimi yorumculara göre Mc-Kinsey ile yabancıları ikna edebilmek için anlaşıldı. Yani “Madem bize inanmıyor ve söylediklerimizle ikna olmuyorsunuz, o zaman alın size McKinsey” denildi. İşte bu operasyon işe yarar ve Türkiye borç çevirmede ve yeni sıcak para bulmada yaşadığı sorunları biraz olsun aşabilirse...

Buna bağlı olarak, 6 liranın altına inen dolar buralarda kalmaya devam eder ve daha da gerileme eğilimi içine girerse...

12 Ekim’deki duruşmada rahip Brunson için beraat kararı verilirse... (Bu konudaki beklenti öylesine yükseltildi ve her alanda bu karara öylesine angaje olundu ki, aksi bir karar çıkarsa seyreyleyin gümbürtüyü.)

İşte bunlar sağlanabilirse, bu yılı, yeni ekonomi programında tahmin edilen yüzde 20.8 dolayında ya da en kötü olasılıkla bu oranın en fazla bir-iki puan üstünde kapatmamız mümkün olabilir.

“İyi” dediğimiz değerlere bakın!

Doların 6 liranın altına inmesinden pek memnunuz. Yılı bu düzeyde kapatsak bile geçen yılın sonundaki düzeye göre doların TL’ye karşı yüzde 57 artmış olduğu gerçeğini bir anlamda sineye çekiyoruz.

Enflasyon hedefimizi hatırlayan var mı? Biz hatırlatalım; yüzde 7 idi. 7 olan beklenti 21’e çıkıyor, bu sefer de “Neyse ki daha da artmayacak galiba” diye mutlu oluyoruz.

Ölümü görmüşüz çünkü, sıtmaya dünden razıyız.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar