Komisyondan enerji piyasasına iki müjde

ANKARA - Doğalgazla çalışan elektrik santrallerinde ikincil yakıt alımlarındaki ÖTV muafiyetinin süresi 7 yıl daha uzatılacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Özel Tüketim Vergisi'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Tasarısı ile AK Parti Malatya Milletvekili Mücahit Fındıklı'nın, Elektrik Piyasası Kanunu ile Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda değişiklik öngören kanun teklifi ele alındı. Kabul edilen önergeyle, tasarının teklifle birleştirilmesi ve görüşmelerin teklif üzerinden yapılması kararlaştırıldı.

Komisyonda kabul edilen teklife göre, 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle satış faaliyetlerini ayrı tüzel kişilikler altında yürütecek olan elektrik dağıtım şirketleri, ayrıştırma işlemleri sırasında ortaya çıkacak vergiden istisna olacak.

Fiyat eşitleme mekanizması ve ulusal tarife uygulamasının süresi 31 Aralık 2015 tarihine kadar uzatılacak. Yeni devreye girecek olan üretim tesislerine sağlanan teşvik süresi de aynı tarihe kadar devam edecek. Bakan Kurulu, her iki sürenin 5 yıla kadar daha uzatılmasında yetkili olacak.

Doğalgazla çalışan elektrik santrallerinde ikincil yakıt alımlarında, süresi 31 Aralık 2012 tarihinde dolan ÖTV muafiyeti, 7 yıl daha uzatılarak 31 Aralık 2019 tarihine kadar sürdürülecek.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, 2012 yılında elektrik tüketiminin 242 milyar kilovatsaate ulaşarak geçen yıla oranla yüzde 5.1 arttığını bildirdi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Enerji Piyasası ve Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda değişiklik öngören kanun teklifinin görüşmelerinde söz alan MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, 2012 yılının enerjide zam yılı olduğunu, dışa bağımlılığın arttığını söyledi. Akçay, yerli ve yenilenebilir enerji potansiyelinin harekete geçirilmesi gerektiğini belirtti.

BDP Hakkari Milletvekili Adil Kurt, Uludere'de su kaynağı ve sulanabilir arazi olmamasına rağmen baraj yapımının nedeni sordu. Kurt, Hükümet'in buradaki barajlara 'güvenlik barajı' dediğini savundu.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Lütfi Elvan, terör örgütü PKK'nın da buradaki barajlara karşı çıktığını ifade etti. Kurt ise "Yani siz, enerji üretmek değil de PKK'nın geçişini engellemek için oraların suyla doldurulacağını söylemek istiyorsunuz" dedi. Elvan, böyle bir şey söylemediğini, terör örgütü PKK'nın da söz konusu barajlara karşı çıktığını ifade ettiğini belirtti.

CHP İstanbul Milletvekili Müslim Sarı, teklifin gerekçesinde, 'elektrik faturalarının daha fazla yükselmemesi için' ifadesi kullanılarak düzenlemenin masumane gösterilmek istendiğini söyledi. Bu gerekçenin samimi olmadığını ileri süren Sarı, "Temelde arz güvenliği ile ilgili bir sorun var. Bu sorunun nasıl çözüleceği sorgulanmalı" dedi.

MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, elektrik faturalarına 'verginin vergisinin' yansıdığını kaydederek, "Eğer vatandaşı düşünüyorsanız, bu vergileri kaldırın" dedi. Kalaycı, Hükümet'in enerji arz güvenirliği konusunda başarısız bir tablo sergilediğini savundu.

CHP İstanbul Milletvekili Ferit Mevlüt Aslanoğlu, kaçak elektrik kullanımına değindi. Aslanoğlu, "Kaçak kullananların bedelini namuslu insanların ödemesini vicdanen kabul edemiyorum. Hükümet, kaçak elektrik kullanımı ile mücadele edemiyor. O zaman bedava kömür dağıtmak yerine bedava elektrik verin" diye konuştu.

27 Temmuz'da 800 milyon kilovatsaat tüketildi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, tasarıya ilişkin sunumunda, 2012 yılında elektrik üretim ve tüketimini değerlendirdi. Yıldız, "2012 yılında kurulu gücümüz 57 bin megavat civarına çıktı. Bir önceki yıla göre yüzde 8 oranında artış sağlandı. Tüketim ise 242 milyar kilovatsaate ulaştı. Bu da geçen yıla oranla yüzde 5.1 yükselme demektir. En fazla elektrik çekilen değer, 27 Temmuz'da 800 milyon kilovatsaat olarak gerçekleşti" dedi.

Milletvekillerinin sorularını da yanıtlayan Yıldız, enerji üretiminde özel sektörün toplam üretimdeki payının 10 yıl önce yüzde 34'lerde olduğunu, ancak şimdi yüzde 62'lere yükseldiğini vurguladı. Yıldız, bu süreci dikkatli bir şekilde sürdürdüklerini ifade etti.

Dağıtım şirketlerine değinen Yıldız, 21 şirketin 13'ünün özelleştirildiğini, 4 tanesi ile ilgili teklif alındığını bildirdi.

"Alternatif fikri olan söylesin"

"Enerjide neden Rusya'ya bağımlıyız" eleştirilerine yanıt veren Yıldız, "İktidarı ile muhalefete ile 'Enerjide bağımsız olalım' diyoruz. Bana gerçekçi olarak bir tavsiyede bulunun. 'Rusya'ya bağımlıyız' diyorsunuz. O zaman söyleyin başka bir ülke. Yalnızca problem söyleniyor. Ben basın yoluyla dedim ki 'Şu ülkelerden doğalgaz, şu ülkelerden petrol alıyoruz. Alternatif fikri olan söylesin' dedim." diye konuştu. Yıldız, yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili tüm yasal altyapıyı hazırladıklarını anımsattı.

Bakan Yıldız, Türkiye'deki elektrik alımının, AB üyesi ülkelerin ortalamasından daha düşük olduğunu dile getirdi.

Elektrik dağıtım şirketleri ile ilgili denetim konusuna da değinen Yıldız, denetim hizmetinin artık Bakanlığında toplandığını, bundan sonra denetim çalışmasının daha etkili olacağını vurguladı.

"Pes artık bu kadarına"

"Pes artık bu kadarına"

Yıldız, kayıp kaçak elektrik konusundaki eleştirileri de yanıtladı. Ulusal tarife uygulanmasına devam edileceğini belirten Yıldız, aksi halde vatandaşın mağduriyetinin söz konusu olabileceğini söyledi.

Özellikle 6 ili içeren Dicle bölgesinde kayıp kaçak elektrik oranının yüksek olduğuna dikkati çeken Yıldız, şöyle konuştu:

"Dicle ve Van bölgesini çıkardığınızda, Türkiye'nin kayıp kaçak oranı yüzde 9.4'tür. AB ülkelerinin ortalamasından daha küçük.

Peki Dicle ve Van bölgesinde ne oluyor? Ben buradaki illere gittim. Bütün yerel, ulusal televizyonları da canlı yayına çağırdım ve 'Devlet hakkıdır, kul hakkıdır. Günahtır, ayıptır' dedim. Bize ihbar geliyor, 'Elektriğim kesildi, neden benim elektriğimi açmıyorsun?' diye. Ekipleri gönderiyoruz ve bize telefon geliyor, 'Efendim, gönderdiğiniz yer zaten kaçak kullanıyor...' 'Pes artık bu kadarına' dedim. Kaçak elektrik kullanılan yere bir de tamire gidiyoruz.

Orada kayıp kaçaklarla ilgili ne yazık ki bunu mahcup olarak söylüyorum; jandarmanın kafasının, gözünün kırıldığı, askerimizin canının yandığı yerler olmuştur. 'Kaçak kullanmayın, yaptığınız bütün tesisatları sökerim' diyorum. Ciddi mücadele verdik. Yalnızca Dicle bölgesinde tüketimde yüzde 54'lük büyüme oldu. Bir bölgede, bir yılda yüzde 54 tüketim artar mı? Kaçak vurulan kuyularla oldu bu. Biz yaklaşık bine yakınını söktük bu süre içinde. Ama açık söyleyeyim, kavga dövüş söktük. Mücadelemiz devam edecek.

Biz 2015 yılı sonuna kadar, kayıp kaçaklardan düşüreceğimiz miktar, bölgesel tarifeye geçmemize mani olmayacak bir miktar olacak. Benim Hakkari'deki kardeşim, vatandaşım, 100 liralık elektriğin 28 lirasını ödüyor, 72 liralık kısmını da ödemiyor. Biz buna rağmen yatırımlarımıza orada devam ediyoruz. Ancak, oraya kaçak kuyu vurulup kaçak elektrik kullanılıyorsa, kusura bakmayın oraya ne trafo dayanır ne başka bir şey dayanır."

Yıldız, Türkiye'de enerji hattı uzunluğunun 1 milyon kilometre olduğunu, bunun, dünyanın etrafını 25 defa dolaşabilir anlamına geldiğine dikkati çekti.

Bakan Yıldız ayrıca, arz güvenirliği ile ilgili şu anda herhangi bir sıkıntı yaşanmadığını belirtti.

Yıldız, "Orta Asya'dan, Türkmenistan ve Kazakistan'dan yeni enerji kaynakları getirilebilir mi?" sorusu üzerine, "Biz TÜrkmenistan'dan gaz alabileceğimizi söyledik ve kendilerine teklifi verdik. Bir kısım ülkeler kendi sınırlarında, bir kısım ülkeler de gazı sattığı ülkelerin sınırında doğalgazı teslim ediyorlar. Türkmenistan kendi sınırında teslim eden bir ülke. Onun buraya getirilmesi bizim dışımızdaki bazı faktörlere de bağlı. Bir kısım dengeler var. Bize gelmesi doğru mu, tabii ki doğru. Bunun için uğraşıyoruz" dedi.

"2015'te bölgesel tarifeye geçebiliriz"

Taner Yıldız, elektrikteki kayıp kaçağın yükümlülüğünün bir kısmını özel şirketlere verdiklerini anlatarak, "Bizim anlaşmamız şu: 'Ben sana 100 TL'lik elektrik satarım' diyelim, kayıp kaçak oranı yüzde 20. Ben senden 80 lira alırım. Önümüzdeki yıl 85 lira, sonraki yıl 95 lira alırım; onun bir eğrisi var. Bizim sattığımız elektrik üzerinden 100 lira verip de 100 lira aldığımız var. İsterse tahsil etmesin. Meram'dan bahsettiniz. 80 milyon TL, şu anda müşterisinden alamadığı halde bize ödediği nakit var" dedi.

Kayıp kaçağın özelleştirilen şirketlerde hızla düştüğünü gördüklerini ifade eden Yıldız, "Eğer hızla düşmezse, o taahhüdünü yerine getirmezse biz onu şirketten alıyoruz. Niçin 2015? Bizim strateji belgemizde bütün abonelerin 2015 sonuna kadar serbest tüketici olmaları söz konusu. O dediğim kademeli geçiş dönemi var ya. 5 kilovatsaat elektriği tüketen bir mesken sahibi bile serbest tüketici olabilecek. Şimdi başladık. 1 milyon kilovatsaat, 750 bin kilovatsaat... Düşe düşe geliyoruz, o geçişi düzenlemek açısından" diye konuştu.

Yıldız, 1,5 yıl önce şeffaf ihale yaptıklarını ifade ederek, şöyle konuştu:

"Teklif verdiler ancak o teklifin arkasında duramadılar. Bizim özelleştirmemiz 1,5 yıl gecikti. 1,5 yıl gecikmesi demek...Bu dönemi yaşamamız lazım. Bu, 'siz kayıp kaçaklarınızı 2015'e kadar kullanın' anlamında değil. 2015 yılının sonuna kadar biz bu eğriyi istediğimiz orana getireceğiz. Kayıp kaçaktaki oranı yüzde 10'ların altına indirmektir hedef.

O zaman, 2015'te bölgesel tarifeye geçebiliriz. Niçin? Şu anda 2 bölgeyi istisna tuttuğumuz zaman, kayıp kaçak oranı yüzde 9,4. Biz meselenin büyüğünü halletmişiz, doğru yolda gidiyoruz ama Dicle ve Van bölgesini mutlaka çözmemiz gerekiyor, oraları da özelleştirme ile beraber çözeceğiz."

Bakan Yıldız, şirketlerin EPDK'nın onlara çizdiği kar haddinin ötesinde kar alma ihtimalleri olmadığını sözlerine ekledi.