Turizmdeki sorun keşke yalnızca turist sayısındaki düşüşle sınırlı olsa
Yabancı turist sayısı nisan ayında 1 milyon 753 bin düzeyinde kaldı ve geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28 azaldı. İlk dört ayda 5 milyon 816 bin olan turist sayısında da geçen yıla göre yüzde 17'lik azalma oldu.
Bu yıl turist sayısının yüzde 40'lar dolayında daha düşük gerçekleşeceği kaygısı yaşanıyor. Dolayısıyla bu sayıları turizmde korkulan ölçüde bir sıkıntı ortaya çıkmayacağı gibi yorumlayanlar varsa, onlara önerimiz pembe gözlüklerini çıkarmaları olacak.
***
Birincisi... Turizmde henüz sezon rakamları ortaya çıkmış değil, sorunun ne boyutlara varacağını daha somut biçimde ancak yaz aylarında göreceğiz.
İkincisi... Sezonda karşımıza nasıl bir tablo çıkacağı tam belli değilse de rezervasyonlar durumun hiç de parlak olmadığını gösteriyor.
Üçüncüsü... Türkiye'yi kaç yabancının ziyaret ettiği de önemli tabii ki ama asıl olan para harcayan yabancıların sayısındaki azalma. Bu konuda üç aylık rakamları aktarabiliriz. Merkez Bankası'nın ödemeler dengesi verilerine göre ilk üç aydaki turizm geliri yüzde 17 azaldı. Oysa ilk üç aydaki turist sayısı azalışı yüzde 10 olmuştu. Yani, bu yıl Türkiye'ye çok para harcayan değil, tam tersine sayıyı artıran ama az harcamayla yetinen turistler geliyor.
Dördüncüsü... Kruvaziyer turizmi bu yıl neredeyse yok gibi. Türkiye'ye bu şekilde gelen turistler geceleme anlamında bir katkıda bulunmaz ama yoğun bir şekilde harcama yaparlardı, bu yıl ondan da mahrum kalacağa benziyoruz.
***
Türkiye'ye en çok döviz bırakan iki ülke vatandaşlarının sayısındaki dramatik düşüşler çok dikkat çekici.
Nisan ayında Almanya'dan gelenlerin sayısı yüzde 35 oranında 135 bin, Rusya'dan gelenlerin sayısı yüzde 79 oranında 119 bin azaldı.
Rus turistlerin sayısı nisanda 2014 nisanına göre ise yüzde 85 oranında 184 bin kişilik azalma gösterdi. Rakam çok çarpıcı. Rusya'dan 2014'ün nisanında 100 kişi, bu nisanda ise 15 kişi gelmiş.
Dört aylık toplamda da durum çok farklı değil. Özellikle Rus turistler açısından. 2014'ün ilk dört ayında 424 bin olan Rus turist sayısı bu ülkenin içine düştüğü ekonomik zorluklar yüzünden geçen yıl 301 bine inmişti. Bu yıl ise malum uçak krizi yüzünden dramatik bir gerileme oldu ve sayı 97 binde kaldı.
***
Sorun turizm mevsimiyle birlikte kendini daha somut olarak gösterecek. Zaten görünen köy kılavuz istemiyor ama yine de birileri adeta bir umut bekliyorlar. Normalde aylar öncesinden rezervasyon yaptıran yabancılar, bu kez üç beş gün öncesinden karar verip valizlerini kapıp Türkiye'ye koşacaklarmış gibi...
Turist sayısında böyle önemli düşüşler olurken, cari dengeye yansıma yaşanmayacağı gibi bir iyimserlik içindeyiz. Yılın tümünde turizm gelirimizin 27 milyar dolar olmasını öngörüyor, cari açık tahmini olan 28.6 milyar doları da turizmdeki bu gelirin üstüne inşa ediyoruz. Ama turizm gelirinin 27 milyar doların çok çok altında kalacağı, 15-17 milyar dolar arası bir gelire ancak ulaşacağımız tahmini yapılıyor. Bu durumda, cari açığı nasıl olacak da yaklaşık 29 milyar dolarda tutabileceğiz ki...
Cari açık, diğer tüm kalemler öngörüldüğü gibi gerçekleştiği takdirde, turizmdeki eksik döviz girdisi kadar daha fazla olacak ve 40 milyar dolara doğru yol alacak. Tabii ki cari açığın öngörülenden yüksek gerçekleşmesi, bu açığı finanse edecek kadar döviz girmesiyle mümkün olacak. O kadar döviz girecek mi, o da belli değil. Döviz girişi düşük seyreder, turizm geliri de tahminler doğrultusunda 10-12 milyar dolar eksik kalırsa, acaba dolar nereye doğru gidecek...
