Diyarbakır’da da “yerel liderlik” hayati önemde
Diyarbakır’da Karacadağ Kalkınma Ajansı’nın düzenlediği toplantıda ele alınan 4 konunun özetini 10 Kasım 2016 günkü yazımızda paylaştık. Bu yazıda 5 konuyu daha özetleyerek bilgilerinize sunacağız: Hayvancılık, gıda ve karma organize sanayi bölgeleri, lojistik olanak ve kısıtlar, karşılaştırmalı üstünlük, sağlık serbest bölgesi, güvenlik ve istikrar sorunu, yerel liderliğin önemi.
Hayvancılık, gıda ve karma OSB
Fiziki sermaye stoku bağlamında karayolu, demiryolu ve havayolu bağlantıları, organize sanayi bölgeleri, enerji üretim merkezleri gibi temel yapıların bugünkü durumunun net bir fotoğrafı çekilmeli, paylaşılmalı ve bu konularla ilgili çoğunluğun meşrulaştırdığı bir ortak dile erişilmelidir.
Diyarbakır’da hayvancılık organize sanayi bölgesi için önemli adımlar atılmıştır. Bölgenin bugünkü durumu, bugüne kadar alınan mesafeler, yapılan yanlışlar ve geleceğe taşınmasında yarar görülen hususlar açık ortamlarda, korkunun gölgesini düşürmeden tartışılmalıdır. Kimse savunma kalkanlarını kaldırarak nesnel değerlendirmelere gölge düşürmemelidir.
Gıda için geliştirilmek istenen yeni ihtisas organize bölgesinin de yapı, işlev ve kültürünün kendi ekosistemini oluşturması, kendini yeniden üreten mekanizmalar üretmesi dikkate alınarak tasarlanmalıdır.
Karma OSB’deki yapılanma eksiklerini, yanlışlarını ve doğru yanlarını sorgulayarak bir ortak anlayışa erişilmeli. OSB’lerin iyi anlaşılması, sağlanan teşvikleri etkin kullanmanın yol ve yöntemini bulmamıza yardımcı olacak birikimlerden biridir.
Eli taşın altında olanların, atanmış ve seçilmiş yöneticilerin, sivil insiyatiflerdeki yöneticilerin bir araya gelerek kapsayıcı tartışmalar yapmaları, kaynakları verimli kullanmanın gerek şartıdır.
Lojistikte olanak ve kısıtlar
Kalkınmayı hızlandıran etkenler üzerinde kafa yoranlar, ülkelerin uzak bölgelerinde yatırım cazibesi yaratmanın çok temel girdilerinden birinin lojistik olanak ve kısıtlar olduğunu bilir.
Diyarbakır’da yatırım iklimini olgunlaştırmak istiyor; yöreyi bir “cazibe merkezine” dönüştürmeyi hedefliyorsak, “lojistik stratejisini” net bir şekilde ortaya koymalıyız.
Karayolu, demiryolu, havayolu bağlantısı, ulaşım alt-sistemlerinin koordinasyonu, ülkenin diğer bölgelerine göre lojistik-odaklı rekabette şans eşitliği yaratılması sağlanamazsa girişimci iştahını artırmak mümkün olmuyor.Lojistik desteklerin içerik ve kapsamları, uygulama biçimleri, özellikle de yürürlükte kalacakları zaman boyutu yönetmeliklerde mutlaka tanımlanmalıdır.
Karşılaştırmalı üstünlük: Sağlık serbest bölgesi
Diyarbakır’da kanaat önderleri “Sağlık serbest bölgesi” önerilerini dillendiriyor. Mevlana’nın dediği gibi, “Hiç bir şey kulak zehirlenmesi kadar tehlikeli değildir”. Kulak zahirlenmesi nedeni olan cehaletin üç bileşenini unutmamalıyız: Üzerinde durduğunuz konun bileşen ve bağlamlarının hiç farkında değilsek, o alanın cahiliyizdir; üzerinde genelleme yapmamalıyız. Farkında olsanız bile ne yapacağınızı ve nasıl yapacağınızı net olarak tanımlayamıyorsanız, kulak zehirlenmesinden kaçınmak zordur. Daha da önemlisi eksik ve yanlış verilerle doğru düşündüğümüze inanmak ise kaynak israfından başka işe yaramaz. “Sağlık serbest bölgesi” önerisi kulaklarımıza hoş gelse de, ülkemizin potansiyelleri hakkında pozitif algılara sahip olsak da kesin yargılardan kaçınmalıyız. Konu uzmanları tarafından ayrıntılı fizibilite analizleriyle ortaya konarak tartışılırsa hep birlikte aydınlanır; böylesi önerilere daha güçlü destekler verebiliriz.
Güvenlik ve istikrar sorunu
Kalkınmanın itici gücü ekonomik ve siyasi istikrardır. Diyarbakır özelinde de güvenlik ve istikrar konusunda herkesin ortak çağrısı var. DÜNYA gazetesinde toplantı haberini okuduysanız, insanlar bugünkü aşamada “mevcudu koruma” konusunu her şeyin önüne koymakta, güven ortamı ve istikrara güçlü vurgular yapmaktadır.
Güvenlik ve istikrar sorunu, uzun vadeli düşünmeyi engellediği için bölge kalkınmasını olumsuz etkiliyor. Kısa dönemde kendini geri ödeyecek yatırımlar ise bölge kalkınmasına kalıcı etkiler yapmaz. Günü kurtarmaya çalışırken geleceği ipotek altına almamak gerekir.
Güvenlik sorunu ülkenin bütünüyle yatırımları etkileyerek “ekonomik fazla üretmeyi” de etkiler. Ülke ekonomisi ne kadar büyür,yatırıma yönelecek ekonomik fazlanın ölçeği ne kadar genişlerse ülkenin uzak bölgelerine yatırım olanakları da o kadar artar.
Yerel liderlik ve aktörlerin işbirliği
Etkin kalkınma yaratmanın bazı temel yapıları vardır: Birinicisi, net bilgi, etkin koordinasyon ve odaklanma gerektir. İkincisi, elinin menzilindeki kaynakları etkin ve verimli kullanamayan toplumlar başka kaynaklara erişebilseler bile onları gerektiği gibi değerlendiremiyor. Kalkınmayı elimizin menzilinedeki kaynaklardan başlatmak rasyonel bir tutumdur. Üçüncüsü, kalkınma rekabet edebilir alanlar keşfetmek, tanımlamak, ilişki kurarak öngörülerimizi hayata taşımaktır. Dördüncüsü kalkınma, değerler sistemi ve kaynaklara bağımlıdır. Beşircisi de kalkınmanın belirleyici etkeni kapsayıcı kurumlara sahip olmaktır.
Diyarbakır’ı bir cazibe merkezi yapmak, maddi ve kültürel zenginlikler üreterek oradaki insanlarımızın yaşamlarını kolaylaştırmak sevdamız olmalı. Sevdamızın peşinde koşarken, kalkınmayı yönlendiren 5 etken her zaman göz önünde tutulmalı,
Ne yaparsak, maddi ve kültürel zenginliklerimizi artırarak Diyarbakır’ da yaşayan insanımızın refahını artırabiliriz?
Birbirini izleyen adımları birlikte atmalıyız: Bir yerel liderlik ortaya çıkarılamaz, rasyonel bir otorite yaratılamazsa yörenin kaynaklarını etkin ve verimli kullanmayız. Yerel liderlik, bir merkezi düşünce etrafında çabalarını kitlelerle paylaşmazsa, kitle desteğini arkasına alan taleplerinin meşruluğunun tabanını genişletemeyiz. Yerel liderliğin merkezi düşüncesi, merkezi bir yönetişim anlayışı yerel kalkınmayı hızlandıran çok önemli bir araçtır. Bir başka adım geri- bildirimlerle uygulanan her kararın geniş kitleler tarafından tartışılması, sapmaların belirlenmesi, ince ayarlarla, kaynakları sürekli yeniden entegre ederek ilerlemenin sağlanmasıdır.
Cazibe bölgesi haline getirilmesi düşünülen her bölgede, yerel liderliğin, ortaya çıkmasının önünü açılmalıdır. Uzaktan etkilerle değil, yörenin iç dinamiklerini sürekli besleyen bir yerel liderlik kalkınmanın bulunmaz nimetidir; Diyarbakır’ da yaşayan dostlarımız bu husus üzerine serinkanlılıkla düşünmelidir.