Enflasyonda umudumuz baz etkisine kaldı
Sayfada gördüğünüz grafik ile tablo, enflasyonun ekonominin tüm organlarını sarmış bir kangren haline geldiğini gösteriyor.
Önce tablodan başlayalım. Tablo TÜİK’in çekirdek enflasyon sınıflamasını esas alarak enflasyonun 48 noktadan resmini çekiyor.
TÜİK 25 ayrı çekirdek enflasyon göstergesi açıklıyor. Çekirdek enflasyon göstergelerinin ifade ettiği kalemlerin dışında kalan kalemlerin enflasyonunu da biz hesapladık. Mallar ve hizmetler birbirini dışlayan iki gruplama olduğu için sonuçta 50 değil 48 noktadan bir resim elde ediyoruz.
48 noktanın 43’ünde enflasyon çift haneli. Yani nereden bakarsanız bakın çift haneli enflasyon görüyorsunuz. Çift haneli olmayan 5 noktanın 4’ünde de rakamlar yüzde 9.31 ile 9.75 arasında, yani çift hane sınırında.
Bu tablo, yüksek enflasyonun sebebinin meyve ve sebzedeki yüzde 28.50’lik olduğunu iddia edenleri yalanlıyor. Sebze ve meyve dışında kalan kalemlerin enflasyonu da yüzde 12.15 ile çok yüksek ve yüzde 12.98 olan genel enflasyonun çok az altında. Tek başına bu bile azgın enflasyonun tüm harcama kalemlerini sardığını kanıtlıyor.
Başka kalemlerden örnekler vererek yazıyı uzatmanın gereği yok. Herkes hangi kalemi yüksek enflasyonun suçlusu görüyorsa, onun dışında kalan kalemlerdeki enflasyonun suçladığı kalemden farklı olup olmadığını bu tablodan inceleyebilir.
Tablo bize enflasyonun her alanı sarmış, yapısal ve güçlü bir hastalık haline geldiğini anlatıyor. Kah sebze meyveyi bahane ederek, kah et fiyatlarını suçlayarak, kah giyim ve ayakkabıda enflasyon hesap yönteminin değişmesini gerekçe göstererek sorunun boyutunu küçük göstermek artık hiç mümkün değil.
Grafiğe baktığımızda enflasyonda geçen yıl bu aylarda başlayan sert çıkışın gücünü hissedebiliyoruz.
Çıkışta başı yurtdışı üretici fiyatları çekiyor. Yurtdışı üretici fiyatları, kur hareketlerine en hassas kalem. Kurlardaki çıkışın, enflasyonun ana sürükleyicilerinden birisi olduğunu anlatıyor.
Üretim tarafında ara malları enflasyonu üretici fiyatlarındaki genel enflasyondan çok daha yukarıda. Ara mallarındaki fiyat artışı sanayi üretimine yansıyarak genel üretici fiyatları enflasyonunu daha da yukarı çekecek. Bu da maliyet enflasyonu olarak sonunda tüketici fiyatlarına yansıyacak.
Grafikte dikkat çekici bir nokta daha var. Dayanıksız tüketim mallarında enflasyon biraz gerileyerek çift hanenin altına inmesine rağmen tüketici enflasyonunun tırmanışında bir yumuşama bile yaratamamış. Bu da tehlikenin ne kadar büyük olduğunu ifade ediyor.
Manzara bu kadar kötü ve köklü iken, hükümet edenler umutlarını enflasyonun baz etkisiyle düşmesine bağladıklarını gösteren açıklamalar yapıyorlar. Enflasyon karşısındaki aczi ifade eder böylesi açıklamalar, manzarayı daha da karartmaktan başka bir şeye hizmet etmiyor.
