Güçlü Adam modasından kadın ekonomist modasına
Dünyanın, dünya ekonomisinin ve ülkemizin kritik günler yaşamakta olduğu ortamda umut veren bir gelişmeyle başlamak istiyorum bu yazıya. Pazar günü yapılan Budapeşte belediye başkanlığı seçimini, beş muhalefet partisinin oylarını almayı başaran Yeşil Parti’nin adayı Gergely Karacsony kazandı. Macaristan’da 2010 yılından beri yapılan bütün seçimleri kazanan ve ülkeyi güçlü tek adam rejimiyle yönetmekte olan milliyetçi Başbakan Victor Orban böylece ilk önemli seçim yenilgisini tatmış oldu. Financial Times gazetesinin yazdığına göre, Karacsony, seçim yarışına girerken yaptığı açıklamada, Macaristan’dakine benzer rejimlerle yönetilen iki ülkede, İstanbul ve Varşova’da yapılan belediye başkanlığı seçimlerini muhalif adayların kazanmış olmasının kendisini yüreklendirdiğini ifade etmiş.
Trump’ın benzersiz saçmalama ve zırvalama repertuarının henüz yeterince keşfedilmediği bir dönemde, 2017 yılının Nisan ayında yayınlanan “Dünya Trump’a mı Kalacak?” adlı kitabımda, halinden memnun olmayan kitlelere geçmişin dünyasına geri dönüşü vadederek iktidara gelen liderlerin dünyanın geleceğini belirleyemeyeceğini ancak bu liderlerden kurtulmanın hiç de kolay olmayacağını belirtmiştim. Şimdi bu sürecin hangi noktasında olduğumuzu kestiremiyorum doğrusu.
Dünya ekonomisi kritik noktada
Dünya ekonomisinin kritik bir noktada bulunduğunu söylemek için ise kahin olmak gerekmiyor, IMF Başkanı olmak yetiyor. IMF ve Dünya Bankası’nın yıllık toplantıları Washington’da başladı. IMF, dünya ekonomisinin büyüme hızıyla ilgili tahminlerini bir kez daha aşağı çekmek zorunda kaldı, kuruluşun çiçeği burnunda başkanı Kristalina Georgieva dünya ekonomisinin ne kadar kritik bir noktada bulunduğunu belirten açıklamalar yaptı. Yeni IMF Başkanı’na göre, iki yıl önce senkronize büyüme sürecinin başında görünen dünya ekonomisi şimdi kaygı verici bir senkronize yavaşlama yaşıyor ve bu yavaşlama dünya ekonomisinin yüzde 90’ını etkiliyor. Bu nedenle kaygılı olduğunu belirten Georgieva’ya göre:
• Dünya ekonomisindeki “çatlaklar” hızlı büyümeyi engelliyor
• IMF’nin açıkladığı yeni tahminler son 10 yılın en düşüğü
• Büyümeyi yavaşlatan çatlaklar arasında dünya ticaretindeki ciddi duraklama birinci sırada geliyor.
• Bunun uzantısında küresel arz zincirlerinin bozulması dünya imalat sanayiinde ciddi bir daralmaya yol açmış bulunuyor.
• Bu ortamda yatırımların ve verimlilik artışlarının durması yakın gelecek için iyimser olmayı zorlaştırıyor, geleceğin büyümesini de sınırlıyor.
• ABD’nin başlattığı ticaret savaşları nedeniyle uğranan kayıplar 2020’de daha da artacak ve dünya genelinde 700 milyar dolarlık bir kayba yol açacak, dünya ekonomisinin büyümesini yüzde 0.8 azaltacak.
• Tırmanan siyasi ve jeopolitik sorunlar da belirsizliği artırıyor, yatırımları sınırlıyor.
• Küresel finans sisteminde de ciddi sorunlar var, merkez bankalarının faizleri uzun süre düşük tutmasının olumsuz etkileri öne çıkmaya başladı. Emeklilik fonları ve sigorta şirketleri riskli yatırımlara zorlandı
• Yalnızca şirketlerin borçları ilk kez 19 trilyon dolara yükseldi
Dünya ekonomisi kadınlara emanet
Dünya Bankası Başkan Yardımcısı iken kendinden önceki başkan Christine Lagarde’ın Avrupa Merkez Bankası(AMB) başkanı olması üzerine IMF Başkanı görevine getirilen Georgieva, iklim değişimi ve çevre sorunlarıyla yakından ilgilenmiş olan bir ekonomist. Dünyanın ve dünya ekonomisinin şimdi karşılaştığı kritik sorunları aşmasının kolay olmadığını, iklim değişimi gibi küresel sorunların ancak küresel işbirliğinin sağlanmasıyla ve eşgüdümlü politikalar uygulanmasıyla mümkün olabileceğini söylüyor. Dünya ticaretinin yeniden canlanması, tekelleşme eğilimine karşı regülasyon rejiminin güçlendirilmesi, yolsuzluklarla ve para aklama yöntemleriyle mücadele edilmesi Georgieva’nın , öncelikleri arasında. Bu önceliklerin milliyetçi – popülist güçlü adamların önceliği olmadığı, hatta onların gündeminde hiç yer almadığı biliniyor.
Geogieva’nın yanı sıra Christine Lagard şimdi AMB Başkanı olarak çok kritik bir görevi üstenmiş durumda. IMF’nin baş ekonomisti Gina Gopinath Hindistanlı bir genç kadın. Dünya Bankası’nın baş ekonomisti Pirelopi Koujianou Goldberg Yunanistan’de gelen bir kadın. OECD’nin baş ekonomisti de bir kadın, Fransız Laurence Boone. Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası(EBRD)’nin baş ekonomisti ise Beata Javorcik adlı bir kadın. Çoğunlukla erkeklerin yaratmış olduğu ciddi sorunlar onları bekliyor.