Ödemelerin/tahsilatların tevsikinde yenilikler
Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257'nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi ile Maliye Bakanlığı'na, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiştir.
Maliye Bakanlığı bu yetkisine dayanarak Vergi Usul Kanunu genel tebliğleri ile birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, kazancı basit usulde tespit edilenlere, defter tutmak zorunda olan çiftçilere, serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafa, kendi aralarında yapacakları ticari işlemler ile nihai tüketicilerden (Türkiye’de mukim olmayan yabancılar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacakları 7 bin Türk Lirası'nı aşan tahsilat ve ödemelerini banka, katılım bankaları veya PTT aracı kılınarak yapmaları ve bu kurumlarca düzenlenen hesap belgesi (dekont) veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsik etmeleri zorunluluğu getirdikten başka Gelir Vergisi Genel Tebliğleri'yle de işyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin de banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle belgelendirilmesi zorunluluğu getirmiştir.
Bu genel tebliğlerle yapılan açıklamaların irdelemesini eski yazılarımızda yapmıştık. Geçtiğimiz günlerde yayımlanan: 298 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve 480 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bazı önemli değişiklikler yapıldı.
Bilindiği gibi, konut kiralamalarında her bir konut için aylık kira bedelinin 500 TL ve üzeri olması halinde, iş yeri kiralamalarında ise her hangi bir sınır olmaksızın kira bedelinin tamamının banka, katılım bankası veya PTT tarafından düzenlenecek belgelerle tevsik zorunluluğu söz konusuydu. Yapılan düzenlemelerle bu konuda bir değişiklik getirilmemiştir.
Ancak kısa süreli konut kiralamalarında, bir başka deyişle haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında ise tutara bakılmaksızın kira gelirinin banka, katılım bankası veya PTT tarafından düzenlenecek belgelerle tevsik zorunluluğu getirilmiştir. Dolayısıyla yıllık veya aylık konut kiralamalarında aylık kira bedelinin 500 TL’nin altında olması halinde kira ödeme veya tahsilatının banka, katılım bankası veya PTT tarafından düzenlenecek belgelerle tevsik zorunluluğu aranmazken, daha kısa süreli konut kiralamaları için aranacaktır. Kısa süreli kiralamalar için yeni ihdas edilen bu zorunluluk 1.7.2017 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Öte yandan tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan araç kiralama faaliyeti ile uğraşanların vermiş oldukları motorlu kara taşıtı ve motorlu kara aracı kiralama hizmetlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin, 7 bin TL olarak belirlenmiş sınıra bağlı kalınmaksızın, aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunluluğu ihdas edilmiştir. Ancak, trafik siciline kayıt ve tescil edilmesi zorunlu olmayan taşıt ve araçların kiralanması bu ihdas olunan yükümlülüğün dışında bırakılmıştır. Araç kiralama şirketlerince dikkat edilmesi gereken bu düzenleme de 1.7.2017 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Ayrıca gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilere ait ürünlerin, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu kapsamında kurulan ticaret borsalarına adı geçen kanunun 46. maddesinde belirtilen süreler içerisinde tescil ettirilerek gerçekleşen satışlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin de banka, katılım bankaları ve PTT aracılığı gerçekleştirilmesi, bir başka deyişle bu kurumlarca düzenlenecek belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu da kaldırılmıştır. Ancak bu zorunluluk, öncekilerden farklı olarak 9 Haziran 2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu ödemelerinin / tahsilatların banka, katılım bankası veya PTT aracılığı ile yapılmaması, bir başka deyişle bu kurumlarca düzenlenecek belgelerle tevsik edilmemesi halinde uygulanacak yaptırım, Vergi Usul Kanunu'nun 355. maddesinde yazılı özel usulsüzlük cezası olacaktır.