Sen işine uymuyorsan işin sana uysun!
Ayda şu kadar kazanacağım, bu kadar harcayacağım, bütçemi denkleştireceğim derken her sabah kalkıp istemeye istemeye işe gitmek zorunda kalıyorsanız; gün boyunca sizi ilgilendirmeyen toplantılarda, bir arada olmak istemediğiniz kişilerle çene çalmaktan bıktıysanız; artık hayat tarzınıza uygun bir iş modeli geliştirmenizin, yeni deyişle bir "Lifestyle Business" yaratmanızın vakti gelmiş demektir.
Geçtiğimiz hafta yapılan Dijital Ekonomi ve e-Ticaret Zirvesi'nin ilk günü olan 8 Kasım'da konuşan Scott C. Fox, henüz Türkçeye çevrilmeyen kitabı "Click Millionaries" (Tıklama Zenginleri) adlı kitabında "Lifestyle Business" kavramını ayrıntılarıyla anlatıyor. Fox, bu kavram çerçevesinde oluşturduğu clickmillionaires.com adlı sitesinde konuyu tartışmaya ve geliştirmeye devam ediyor.
Scott Fox, ilginç bir isim. Daha önceki kitabı "İnternet Zenginleri" Türkçede de yayınlanmıştı. Konuşmasında kendisini "uzman, araştırmacı, yazar" değil, "girişimci" olarak tanımladığının altını çizdi. Hatta Twitter profilinde de kendisi için "Lifestyle Entrepreneur" yani "Yaşam tarzı girişimcisi" ifadesini kullanıyor.
Scott, yeni ekonomide veya internet girişimciliğinde iki tane hikaye olduğunu söylüyor. Birinci hikaye "gerçekleşmiş olanlardan" ikinci hikaye ise "yaşanmakta olanlardan" söz ediyor. Gerçekleşenler hepimizin bildiği büyük fikirler, Apple, Facebook, Amazon, Google ve diğerleri; bunların dahi kurucuları, büyük fikirleri ve büyük paraları...
Bunlar elbette göz kamaştırıcı, olağanüstü başarı öyküleri. Ancak ikinci hikaye, yani yaşanmakta olanlar bundan biraz farklı. Fox'a göre yeni hikaye "Lifestyle Business" yani "Yaşam Tarzı İşleri" ve bu işlerin başrolünde sıradan insanlar var. Bu hikâyede belki çoğunlukla milyoner olunmuyor, ama milyoner gibi yaşanıyor. Fox, pazardaki büyük iş fırsatlarına odaklanan, büyüme ve kâr döngüsüyle hareket eden iş modelinin insanlara yaşam tarzlarını kaybettirdiğini, bunun yerine yaşam tarzı üzerine inşa edilen iş modellerinin insanları daha mutlu edeceğini düşünüyor. Zira artık insanlar kitlesel pazarlama yerine kişiselleştirilmiş (customize) ürün ve hizmetlerin peşinde. Elimizde de ürün ve hizmetleri mümkün olduğunca kişiselleştirecek, niş pazarlara ürün ve hizmet sunabilecek, maliyetleri düşürürken erişimi artırabilecek pek çok teknoloji var.
Yaşam tarzı işlerinde niş pazarların çok büyük önemi var Fox'a göre. Çünkü bu küçük boyutlu pazarlara girmek hem daha ucuz, hem daha az riskli, hem de bu pazarlarda rekabet çok daha az. Fox bu iş modelini "Niş pazarlar, yaşam tarzı, kârlılık ve tatmin" dörtlüsüyle formüle ediyor. Daha önce küresel tüketici trendlerinden söz ederken mini girişimcilik veya üretici-tüketiciler gibi başlıklar altında karşımıza çıkan eğilimler de Fox'un sözünü ettiği yaşam tarzı girişimciliğinden pek de farklı değil aslında. Scott C. Fox, Tıklama Milyonerleri kitabında bu tür girişimciliğin ilkelerinden söz ediyor.
Örneğin insanlara yardım etmek yaşam tarzı girişimlerinin en önemli özelliği. Yaptığınız işte insanların bir şeyi başarmasına, bir şeyi yapmasına, almasına veya satmasına yardım etmeniz gerekiyor. İnsanların hayatını kolaylaştırmak, özellikle de niş ihtiyaçlara yardım etmek çok önemli. Bunun küçük bir örneği için mrexcel.com sitesine göz atabilirsiniz.
Bir diğer ilke de bir konuda güvenilir bir uzman olmak. Fox, her niş pazarın bir uzmana ihtiyacı olduğunu vurguluyor. Bunun için zaten uzmanı olduğunuz veya zevk aldığınız konularda ya da hobilerinizle ilgili alanlarda ilerlemeniz mümkün. Bu konuda bir başka ünlü pazarlama uzmanı Guy Kawasaki'nin "Kendinizi niş haline getirin" öğüdünü hatırlamakta fayda var. Pazar ne olursa olsun, ister model uçak uçurmak, ister hosteslik, bir alanda uzmanlığınızı geliştirebilir, bilgilerinizi paylaşmak için yazılı veya görüntülü içerikler üretebilirsiniz.
Küçük bir ekiple veya tek başınıza çalışıyorsanız işinizi mümkün olduğunca otomatiğe bağlayacak araçları kullanmanız da çok önemli. Otomatik mesaj göndermek, otomatik mesaj cevaplamak, online satış, öneri ve benzeri diğer araçlardan sonuna kadar yararlanmanız gerekiyor.
Outsourcing, yani sizde olmayan bir şeyi başka yerden alıp kullanabilmeniz de yaşam tarzı girişimlerinin önemli bir parçası. Buna her tür uzmanlık ve hizmeti dahil edebilirsiniz. Örneğin uzmanı olmadığınız internet teknolojilerinden daha iyi yararlanabilmek için veya başka konularda elance.com gibi siteler istediğiniz alanda freelance profesyoneller bulmanıza yardımcı oluyor.
Scott Fox, niş girişimler için insanların ne istediğini, ilgi alanlarını arayıp bulmanın, bu alanlarda iyi içerik yaratmanın çok önemli olduğunu söylüyor. Burada izleyicinin oluşturduğu içerik de devreye giriyor elbette. Amazon'daki okuyucu yorumları, Reddit gibi örnekler hep kullanıcıların zenginleştirdiği içerikle yürüyor.
Fox bir yaşam tarzı girişimcisinin önce online dünyaya geçtiğini, daha sonra gözlem ve katılım aşamalarından geçerek sonunda girişimci olduğunu belirtiyor. Ancak internetteki pek çok işte olduğu gibi yaşam tarzı girişimlerinin de "olmazsa olmaz" bir özelliğe daha sahip olması gerekiyor. Yani ilginç, eğlenceli, dikkat çekici, heyecan verici bir fikir içermesi başarı için ön koşul. Bu eğlenceli ve heyecanlı fikri bulduğunuzda, bütün parçaları birleştirip işinizi kendinize uydurabiliyorsunuz.