Stratejik planlar nasıl hazırlanmalı?
Bilindiği üzere stratejik planlama, bir işletmenin gelecek vizyonu ve hedeflerini belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için en etkili stratejileri belirlemek üzere kullanılan bir yönetim aracı. Stratejik planlama süreci, şirketinizin stratejik yönünü, karşılaşılan fırsatları ve tehditleri ve bunları nasıl yöneteceğini ortaya çıkaran bir araç.
Ancak bu araç ne kadar doğru kullanılıyor? Tecrübelerim doğrultusunda, stratejik yönetim meselesinin ülkemizde tam anlaşılmadığı kanaatindeyim. Strateji şirketlerde patron, Genel Müdür ya da CEO’nun kafasının içinde pişen ve ketumiyetle saklanması gereken bir unsur gibi algılanıyor.
Yazılı gale getirmek gereksiz görülebiliyor. Toplantılarda, resmi olmayan şekilde belirlenen kısa vadeli hedefler veya taktikler strateji zannediliyor. Ya da daha kötüsü bu alanda danışmanlık yaptığını iddia eden uzmanlar ile otellerde gerçekleştirilen 2 günlük çalıştaylardan stratejik plan çıkartılmaya çalışılıyor. Faydasız demiyorum, sadece stratejik planlama böyle yapılmaz.
Stratejik plan nasıl hazırlanır?
Neleri içermelidir? Stratejik plan hazırlayacaksanız bunun için belirli çalışmalar yapmalı, veriler toplamalı, analizler gerçekleştirmelisiniz. Çok detaylı bir yol haritası söz konusu ancak ben fikir vermesi adına aşağıda özetlemeye çalışacağım.
Mevcut durum analizi
Bu aşama, şirketin mevcut durumunu, iç ve dış çevresini değerlendirmeyi içerir. PESTLE, sektör analizi, rekabet analizi, paydaş analizi, SWOT analizi (Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler), kültür analizi gibi analizler genellikle bu aşamada gerçekleştirilir.
Misyon ve vizyon belirleme
Her şirketin, kendisi ve hedef kitlesi için ne ifade ettiğini belirleyen bir misyon ve vizyonu olmalıdır. Misyon, şirketin ne yaptığını ve niçin yaptığını ifade ederken, vizyon, şirketin nereye gitmek istediğini açıklar.
Hedef belirleme
Vizyonu destekleyen temel amaçlar ile belirli, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamanla sınırlı (SMART) hedefler belirlemek, stratejik planın başarısını ölçmeye yardımcı olur.
Strateji geliştirme
Bu aşama, belirlenen hedeflere ulaşmak için gereken stratejilerin oluşturulmasını içerir. Strateji de öyle otellere kapanıp beyin fırtınası yaparak iki günde değil, tüm şirketin katkı vereceği ve sektör uzmanlarının da katıldığı belki haftalarca yapılacak çalışmalarla şekillenir. Strateji geliştirme süreci, inovasyon süreçleriniz ile doğrudan ilişkili olduğundan, birkaç günlük bir çalışma değil, sürekli yapılan bir faaliyet olmalıdır.
Strateji uygulama
Stratejiyi eyleme geçirme aşamasıdır. Bu, genellikle kaynak dağıtımı, görev atamaları ve diğer lojistik ayrıntıları içerir.
Değerlendirme ve kontrol
Bu aşama, stratejik planın performansının sürekli olarak izlenmesi ve değerlendirilmesini içerir. Planın hedeflere ulaşıp ulaşmadığını belirlemek ve gerektiğinde düzeltmeler yapmak için gereklidir. Başarı faktörleri
Stratejik planlamanın başarısı birçok faktöre bağlıdır. Bunlardan biri, yönetim ekibinin ve çalışanların sürece olan katılım ve katkılarıdır. Buna ek olarak, stratejik planlama süreci, şirketin genel vizyonunu ve misyonunu göz önünde bulundurmalıdır. Planın başarısı ayrıca, hedeflerin belirlenmesi ve stratejik planın gerçekleştirilmesi sürecinde de belirginleşir.
Önceden belirlenmiş ve ölçülebilir hedeflere sahip olmak, planın başarısını değerlendirmek ve gerekirse düzeltmeler yapmak için bir çerçeve sağlar. Öte yandan, stratejik planın uygulanması, planın işlevselliği ve etkinliğini belirler. Doğru bir şekilde uygulandığında, stratejik planlama bir işletmenin büyümesini, verimliliğini ve genel başarısını büyük ölçüde artırabilir.