Irak - Suriye tezkeresi TBMM'den geçti

TBMM Genel Kurulu, Irak ve Suriye'ye sınır ötesi operasyon konusunda Hükümet'e verilen yetkinin bir yıl daha uzatılmasına ilişkin Başbakanlık tezkeresini görüşmek üzere olağanüstü toplandı.

TBMM Başkanı İsmail Kahraman'ın yönettiği oturumda Hükümet adına Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli, MHP adına Erkan Akçay, HDP adına Osman Baydemir, CHP adına Öztürk Yılmaz, AK Parti adına Volkan Bozkır söz aldı.

Konuşmaların tamamlanmasının ardından yapılan oylamada, Irak ve Suriye'ye sınır ötesi operasyon konusunda hükümete verilen yetkinin bir yıl daha uzatılmasına ilişkin Başbakanlık tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

Bu arada TBMM'de sürpriz bir görüşme de gerçekleşti. Başbakan Yıldırım, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP lideri Devlet Bahçeli ile bir araya geldi.

Canikli: Güvenliğimizi tehdit eden riskler halen aktiftir

Oturumda ilk sözü Hükümet adına Nurettin Canikli aldı.

Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli, "Böyle bir referandum bizim açımızdan her zaman yok hükmünde olacaktır. Hiçbir kıymeti bulunmayacaktır. Bunun yanında Türkiye bu tehlikeyi ortadan kaldırmak için uluslararası hukukun ve uluslararası anlaşmaların verdiği hak ve sorumluluklarının gereğini yapacaktır. Bütün araç ve yöntemler masadadır" dedi.

Böyle bir referandumdan en büyük zarar ve acıyı da Kuzey Irak Kürt halkı çekecektir"

"Bölgemizde gerginliği ve ülkemize yönelik güvenlik risklerini arttıran yeni ve önemli bir gelişme de Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin aldığı referandum kararıdır" diyen Canikli, "Böyle bir adım çok tehlikeli sonuçları beraberinde getirebilecek olan adımdır. Bölgedeki fay hatlarının yeniden aktive olmasına neden olacaktır. Bu referandum kararı ve uygulaması zincirleme reaksiyonlara yol açabilecek böyle bir sorumsuz adım bölgede önü alınamaz bir yangına neden olabilecektir. Şu anda Suriye'de küresel güçler arasında zaman zaman çok tehlikeli yakınlaşmaların olduğunu biliyor ve görüyoruz. Böyle bir çalışma, referandumdan sonra bu tehlike çok daha görünür ve yakın hale gelebilecektir. Şu hususun unutulmaması gerekir; böyle bir referandumdan en büyük zarar ve acıyı da dost ve kardeşimiz Kuzey Irak Kürt halkı çekecektir. Biz bugüne kadar her zaman oradaki kardeşlerimizin yanında olduk. Zulümlerden kaçarken her türlü desteği verdik. Kapılarımızı sonuna kadar açtık. Ekonomik anlamda, kültürel ve güvenlik anlamında her türlü desteği sağladık. Bugün orada barış ve huzur içerisinde Kürt kardeşlerimiz hayatlarını idame ettirebiliyorlarsa Türkiye'nin verdiği destek ve katkı sayesindedir. Bunun hiçbir şekilde unutulmaması gerekir. Ancak yönetimin aldığı bu sorumsuz karar bölgeyi, bölge halkını ateşe atacaktır. Şahsi siyasi ikbal uğruna yangına adeta körükle gidilmektedir. Bu bölgede anahtar kural şudur; bu bölgede hiçbir yerde demokratik, etnik, mezhepsel ve siyasi yapıda en ufak bir değişiklik yapılmaması gerekir. Çok hassas ve kırılgan dengeler üzerine kurulu bir yapıda bir tuğlanın dahi oynatılması, yerinden çekilmesi tüm dengeleri bozacak, yeni kin, nefret çatışma tohumlarının atılmasına neden olacaktır. Ne zaman biteceği tahmin edilemeyecek ve küresel ölçeğe taşınma ihtimali olan çatışmaları da beraberinde getirecektir" değerlendirmesinde bulundu.

"Böyle bir referandum bizim açımızdan her zaman yok hükmünde olacaktır"

Bakan Canikli, konuşmasına şöyle devam etti:

"Referandum siyasi sınırların değişmesi sonucunu doğuracak bir adım daha büyük tehlike ve tehditlerin önünü açabilecektir. Referandum bölgedeki çatışmaların boyutu ve taraflarını artıracak hatta küresel boyutlu bir çatışma ortamına kapı aralayacaktır. Referandumun yapılması ve uygulanması ulusal güvenliğimiz açısından da ciddi tehdit oluşturmaktadır. İsrail hariç bütün dünyanın karşı çıktığı referandumun yapılması bir akıl tutulmasıdır. Bölge halkı için tehlikeli bir maceradır. Böyle bir referandum bizim açımızdan her zaman yok hükmünde olacaktır. Hiçbir kıymeti bulunmayacaktır. Bunun yanında Türkiye bu tehlikeyi ortadan kaldırmak için uluslararası hukukun ve uluslararası anlaşmaların verdiği hak ve sorumluluklarının gereğini yapacaktır. Bütün araç ve yöntemler masadadır. Gerekli tüm tedbirler alınmaktadır ve alınacaktır. Bütün bu araçların yöntemlerin kullanılması konusunda da en ufak bir tereddüt ortaya çıkmayacaktır. Bu husus dünkü Milli Güvenlik Kurulu ve Bakanlar Kurulu Toplantılarının sonucunda en yüksek kararlılıkla ifade edilmiş ve kamuoyuyla paylaşılmıştır. Irak'ın toprak bütünlüğü, siyasi sınırlarının değişmezliği ve Irak anayasası çerçevesinde kalınması gerektiği bir kez daha vurgulanmıştır. Bir kez daha bu maceradan vazgeçilmesi, referandumun iptal edilmesini talep ediyoruz. Bölgede kalıcı güvenliğin ve istikrarın sağlanması için sorunların Irak Merkezi Hükümeti ve Bölgesel Yönetimi arasında ve Irak anayasası temelinde ve çerçevesinde çözülmesi dışında başka yol yoktur. Türkiye olarak sorunun Irak anayasası temelinde diyalog yoluyla çözümü yönünde her türlü desteğe hazır olduğumuzu ifade etmek istiyorum."

Bakan Canikli: Bu referandum yok hükmündedir

MHP'li Akçay: Tezkere sadece Terör örgütlerine karşı değil

Meclis’te MHP adına söz alan MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay tezkerenin sadece terör örgütlerine karşı olmadığını, onları semirten besleyen ülkelere karşıdı da Türk milletinin, gazi Meclis'ten bir uyarısı olacağını söyledi.

"Yaşananlar gösteriyor ki Ortadoğu'da kendi göbeğimizi kendi elimizle kesmemiz gerekecek." ifadesini kullanan Akçay, "Sevr hayalini gerçekleştirmek isteyenler Irak'ın kuzeyinde peşmerge başı Barzani ile yüz yıllık oyunu yeniden sahnelemektedir. Bu aslında yüz yıllık bir hesaplaşmadır. Bu tezkerenin en önemli yanı da budur." değerlendirmesinde bulundu.

“Türkiye’nin bekası için her şeyi göze alırız”

HDP'li Baydemir: Tezkere Kürt halkı düşmanlığının ilanı

HDP Sözcüsü Osman Baydemir bu tezkerenin 40 milyon Kürt halkının düşmanlığının tezkeresi olduğunu söyledi. 

Demirtaş konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Neredeyse 3 yıldır tüm coğrafyamızda ifade etmeye çalışıyoruz. Irkçılık, aşırı milliyetçilik bir toplumun ancak felaketi olabilir.Bu tezkere açık ve net şekilde 40 milyon Kürt halkının düşmanlığının tezkeresidir. Irak'ın toprak bütünlüğü kaygınız yok. Her fırsatta toprak bütünlüğünden bahsediyorsunuz. Ortadoğu'da istikrar mı var? Ulusların kendi kaderini tayin hakkı evrenseldir. Filistin, Katolanya, İskoç halkı için ne kadar meşru ise Kürdistan halkına da anasının ak sütü gibi helaldir."

Baydemir: Bir halkın referanduma gitmesi neden gayrimeşru olsun

CHP Genel Başkan Yardımcısı Yılmaz: Referandumdan sonra bağımlılığı açacak bir sürece giriyorsunuz

CHP Genel Başkan Yardımcısı Yılmaz, IKBY Başkanı Mesut Barzani'ye, "Siz bağımsızlığa gitmiyorsunuz, bu referandumdan sonra bağımlılığı açacak bir sürece giriyorsunuz." diye seslenerek, Irak ve Suriye tezkeresine destek vereceklerini bildirdi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz, IKBY Başkanı Mesut Barzani'ye, "Sizin attığınız tek taraflı adım bölgeyi taşeronlaştırıyor. Siz bağımsızlığa gitmiyorsunuz, bu referandumdan sonra bağımlılığı açacak bir sürece giriyorsunuz." diye seslenerek, Irak ve Suriye tezkeresine destek vereceklerini bildirdi.

CHP’li Yılmaz: Siz bağımsızlığa gitmiyorsunuz

AK Parti İstanbul Milletvekili Bozkır: Referandum, Irak Anayasasına aykırı

AK Parti İstanbul Milletvekili Bozkır, "Irak Bölgesel Kürt Yönetimi referandumu yaptığı zaman, Irak Anayasasına aykırı hareket içinde olmuş olacaktır." dedi.

"Bugünkü tezkere; hem Irak hem Suriye'de yaşanan son derece ciddi gelişmeler sonrasında ülkemizin, gerektiği takdirde imkanlarını kullanabilmesi, diplomasinin bittiği yerde gerektiği takdirde askeri güçlerini devreye sokabilmesi amacıyla gündeme gelmiş bir konudur." diyen Bozkır, Türkiye'nin Irak'la bugün geldiği noktanın üzüntü verici olduğunu vurguladı.

Bozkır, geçmiş yıllarda hem Irak hem de Irak'ın kuzeyindeki yönetimle gayet iyi ilişkiler kurmaya gayret ettiklerini ifade ederek, "Irak Anayasasının verdiği imkan ve kurduğu düzen içinde meşru bir şekilde orada kurulan bu bölge ile ilişkilerimizi sürdürdük." değerlendirmesinde bulundu.

Volkan Bozkır, Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin referandumu yaptığı zaman, Irak Anayasanına aykırı bir hareket içinde olacağını kaydederek, "Irak Anayasasına aykırı hareket etmiş bir yönetimle, eskiden kurduğumuz ilişkileri devam ettirmemiz söz konusu olmayacaktır." dedi.

"En olumsuz etkilenen kesim Türkmenler"

Irak'taki mevcut güvenlik, siyasi ve ekonomik durumdan en olumsuz etkilenen kesimlerden birisinin de Türkmenler olduğuna dikkati çeken Bozkır, Haziran 2014'ten bu yana 300 binden fazla Türkmenin Irak'ta yerlerinden edildiğini, 100 bine yakınının Türkiye'ye sığındığını kaydetti.
AK Parti İstanbul Milletvekili Bozkır, Türkiye'nin, Türkmenlere güvenlik ve insani ihtiyaçlar konusundaki desteklerinin kesintisiz olarak sürdüğünü ifade etti.
Bozkır, gerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gerek Başbakan Binali Yıldırım'ın yoğun diplomasi trafiği sürdürerek, bu girişimin olabilecek sonuçlarına ilişkin Türkiye'nin tutumu hakkında kararlı mesajlar verdiğini bildirdi. Bozkır, Erdoğan'ın, BM Genel Kurulunda bir araya geldiği başta ABD Başkanı Donald Trump olmak üzere tüm liderlerle görüşmesinde, bu referandumdan vazgeçilmesi konusunu gündeme getirdiğini söyledi.

Milli Savunma Bakanı Canikli: Bizim blöf yapmadığımızı tüm dünya biliyor

Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) 25 Eylül'de düzenlemek istediği referanduma ilişkin, "Bizim blöf yapmadığımızı tüm dünya biliyor. Her türlü karar masadadır, gerektiğinde kullanılacaktır." dedi.

Canikli, AK Parti milletvekillerinin başvurusu üzerine olağanüstü toplanan TBMM Genel Kurulunda görüşülen Irak ve Suriye tezkeresi üzerinde yapılan görüşmelerde hükümet adına ikinci kez söz aldı.

Daha önceki tezkerenin süresinin bitimine yaklaşık 40 gün bulunduğunu ancak TBMM'nin olağanüstü toplanması ve tezkerenin süresinin uzatılması hamlesinin Kuzey Irak'ta yapılması planlanan referandum ile doğrudan bağlantılı olduğunu söyledi.

Yapılacak referandumun Türkiye açısından ciddi güvenlik açığı ortaya çıkaracağını ifade eden Canikli, "Bu referandum bölgeyi bir ateş çemberine atacaktır. Dolayısıyla bunun engellenmesi gerekmektedir. İlk adım olarak bu referandum kararından vazgeçilmesi gerekmektedir. Referandum yapılmadan yapılmış gibi adımlar atmak da ölçülü olmaz ve daha büyük bedeller ödenmesi sonucunu doğurur. Dolayısıyla bu çerçevede değerlendirildiğinde atılan adım, verilen karar son derece yerindedir. Blöf yapmıyoruz. Bizim blöf yapmadığımızı tüm dünya biliyor. Her türlü karar masadadır, gerektiğinde kullanılacaktır. Bundan da hiç kimsenin en ufak kuşkusu olmasın. Şaka yapmıyoruz." diye konuştu.