Bir kuşak bir yol: Kurumsal arka plan

Rüştü BOZKURT
Rüştü BOZKURT BUZDAĞININ DİBİ rustu.bozkurt@dunya.com

Başarılı bir işin beş temel bileşeni vardır: Ortak değerlerde birleşme, ortak irade oluşturma, ortak yararlarda uzlaşma, ortak projeler üretme ve ortak kurumlar oluşturma.
Bir Kuşak ve Bir Yol (OBOR)Projesi, tarihin gördüğü en kapsamlı projelerden biri. Proje, ekonomileri 21 trilyon dolara dayanan güzergahındaki 65 ülkenin maddi ve kültürel zenginliğine katkı yapması için uygulaya konuyor. Özellikle Avrasya ve Afrika coğrafyasında zenginlik üreterek, insanların yaşamını kolaylaştırmaya odaklanıyor.Bu projeyi, anonsu kendinden büyük bir girişim olarak algılamak doğru olur. Kendinden önceki büyük projelerden çok değişik özellikleri olduğunu da bilmeliyiz.

Çin Komünist Partisi belgelerine göre, proje asla bir ‘hakim güç yaratma’ amacına yönelik değil; projede yer alan bütün tarafların ortak yararlarını en çoğa çıkarmak için uygulanıyor.
Değerleriniz, vazgeçilmez idealler etrafında örülmüş olabilir. Çok güçlü bir kitle desteğini arkasına alan bir irade de oluşturabilirsiniz. Ortak yararlarınızı geniş kitlelerin zihninde meşrulaştırarak, ittifaklar oluşturabilirsiniz. Fizibiliteleri hazırlammış projeleriniz size iyi bir gelecek vaadeder, toplumsal enerjinizi odaklama iklimi oluşturabilirsiniz.Bütün bunlar, başarılı bir işin sürdürülebilir olmasını güven altına almaz.Kapsayıcı kurumlar olmadan, işinizin uzun dönemli geleceğini güven altına alma olasılığı düşüktür.

OBOR Projesinin uzun dönemli geleceğini güven altına alacak olan kurumsal arka planını çok iyi izlemek gerekiyor. Gelişmeleri izlerken kurumsal yapılarla ilgili ilk saptamaların bir listesini hazırladık. Bu liste eksik olabilir ve ayrıntılı açıklamayla daha kapsamlı tanımlanmış listelere ihtiyaç var.

Analizlerde sıklıkla geçen kurumlar

Liste belli kategorilere ayrılmış ve sistemli bir malumat da değildir.Sadece farkındalık yaratmak için düzenlenmiştir. Bu yazıda paylaştıklarımızı zaman içinde ayrıntılandırılarak fikr-takibini yapabileceğimiz bir çerçeve oluşturacağız. OBOR Projesinin arka planında, doğrudan ve dolaylı etkileri olan uluslararası kurumların hangileri olduğunu “malumat” olarak paylaşmak, ilerki zaman kapsamını genişletmek ve içeriğini derinleştirmemiz gerekiyor.

OBOR Projesini analiz eden araştırmaların çok sık gönderme yaptıkları başlıca kurumlara gözatalım :

-Şangay İşbirliği Örgütü(SCO)

-Pan-Pearl Deltası Bölgesel İşbirliği Kalkınma Formu(PPRD)

-BRİCS(Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, G.Kore)

-Avrasya Ekonomik Birliği (AEAU)

-ASEAN Ülkeleri+5 (Avusturalya, Çin, Hindistan, G.Kore,Yeni Zelanda) Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık(RCEP)

-Geliştirilmiş Asya-Pasifik Serbest Ticaret Alanı(ADEC)

-Asya Altyapı Kalkınma Bankası(AIIB)

-İpek Yolu Fonu (SRF)

-BRICS girişimiyle kurulan Kalkınma Bankası((NDB)

*Rakip kurum olarak dikkate alınan, Trans Pasifik Ortaklığı(TPP) ve Ticaret Yatırım Ortaklığı(TTIP).

*İpek Yolu Ekonomik Kuşağı(SREB)

*Mercator Çin Araştırmalar Enstitüsü (MERİCS)

-Yatırım Konusunda Kapsamlı Anlaşma(CAI)

-Çin Uluslararası Ekonomik Değişmeler Merkezi(CCIEE)

Fikr-i takip çok önemli

İleriki zamanlarda bu listenin eksikleri tamamlanacak, kurumların yapıları, işlevleri ve etkileşim içinde oldukları platformlar hakkında ayrıntı bilgiler önem kazanacak. Kurumların bilinmesi, uzman kişiler tarafından izlenmesi, başta yönetem sorumluluğu taşıyanlarınların, onlarla birlikte kamuoyunun net bilgilerle donaılmaları gereken herkesindir. OBOR Projesi kapsamında yapılan demiryolu, karayolu, liman, baraj, enerji dağıtım şebekeleri, boru hattı, bilişim altyapıları, maden işletmeleri dikkate alınarak, ülkemizi proje kapsamında doğru konumlandırmak istiyorsak, gecikmeden projeyle ilgili dinamik bir envanter oluşturmalıyız. Ayrıca, OBOR Projesindeki gelişmeleri analiz eden bir enstitü kurarak, yapılan çalışmaları merkezi bir düşünce etrafında koordine etmeli, bilgileri kamuoyuyla da paylaşmalıyız. Kurumların çalışmalarında izleyici konumumuzu hızla kararlara katılan organlar içinde yer alanlar konumuna da taşımalıyız. Türkiye’ nin OBOR Projesine ilişkin ciddi bir yapılanmaya ihtiyacı var…Kapsayıcı kurumlar oluşturarak projenin fırsatlarından en üst düzeyde yararlanmanın yollarını bulmalıyız.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar