Gümrük müşavirlik sistemi neden 'oda' olamıyor
Sayın okurlar, 11/08/2009 tarihli makalemde önemli bir konuya dikkat çekmiş, gümrükçüler mesleklerini tartışıyor demiştim. Aradan geçen yıllar ne yazık ki tartışmaları sonlandırmamıştır.
Onbinlerce şirketin gümrük işlemlerini yürüten binlerce gümrük müşaviri, gümrük müşavir yardımcısı, stajyer ve müşavirleri ve yetkili gümrük müşavirleri ile bunların yanında çalışan diğer personeli yakından ilgilendiren uzun soluklu bu mücadele, meslek sahiplerinin örgütlendikleri İstanbul, Ankara, Bursa ve Mersin, Kocaeli Gümrük Müşavirleri dernekleri aracılığıyla sürdürülüyor.
O tarihlerde Gümrük Müsteşarlığı'nın resmi internet sitesine koyduğu "Gümrük Müşavirliği, Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği Kanunu Tasarısı Taslağı" işin ciddiyetini gösteriyordu. Ki, bu taslak alt çalışmasını yapanlardan birisiyim. Çıkacağına inanmıştım.
Yine o tarihlerde, "Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) daveti üzerine; TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Başkan Yardımcısı Halim Mete, Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş’ın ve gümrük müşavirleri dernekleri başkanlarının 04 Ağustos 2009 tarihinde TOBB'un İstanbul merkez binasında gerçekleştirdikleri toplantıda, beş dernek başkanı "Gümrük Müşavirleri Odaları ve Birliği Kanunu" fikrini desteklediklerini, TOBB'a bağlı meslek sektörü biçimde bir yapılanmayı kabul etmediklerini beyan ettiklerini" yazmışım.
Aradan bunca yıl geçmesine karşın bugün meslek ne durumda ona bakalım;
Gümrük müşavirliği sistemi eskiden beri kendisini koruyor ama yapılan her sınav çeşitli davalara konu oluyor. Çok sayıda açılan aynı nitelikli dava ile ilgili olarak Danıştay idareye çok kısa süreler vererek cevap isteyebiliyor. Mesleki konulardaki davaların çokluğu cabası.
Bu sistem içinde 2008 yılında realize edilen Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sistemi neredeyse kapanma şamasına gelme badirelerini atlatarak rüştünü ispatlamış ve halen verimli bir şekilde yürümektedir. Ancak; YGM mevzuatı ile ilgili olarak yapılan her değişiklik mükerrer çok sayıda davalara konu olabiliyor.
Kısacası, sahada sistem işliyor ama sürekli bir davalaşma süreci de yaşandığı için meslek mensupları hep tedirgin bir ortam yaşıyorlar. Başlangıçta benzer sarsıntılar geçiren mali müşavirler, 'oda' statüsüne kavuşunca çok çeşitli sorunları da halledilmiş oldular ve Maliye Bakanlığı’nın işyükü azalmış oldu. TÜRMOB sistemi dikkate alınarak altyapı çalışmaları yapılmış bulunan Gümrük Müşavirleri ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri Oda Kanunu çıkarılması büyük yarar sağlayacaktır.
Böyle bir taslak kanunlaşır ise; Dernek çatıları altında dağınık bir şekilde faaliyet göstermekten kurtulunacak, yetkileri netleşecek, sorumlulukları belirlenecek, mesleki sır netleşecek, reklâm ve ticaret yasağı ile mesleki faaliyetlerde tabi olunacak esaslar belirlenecek, yasal güvenceler sağlanmış olacak, meslek normları belirlenecek, mesleğe girişe ilişkin koşullar ve sınavları sistematik hale gelecek, meslek suçları netleşecek, disiplin cezaları belirlenecek, meslek mensuplarının uluslararası kuruluşlarda temsili sağlanacaktır. Bunların dışında, mesleği derinden kemiren bir hastalık haline gelmiş bulunan ücret kırma rekabetinin getirdiği olumsuzluklar da kalkmış olacaktır. Neticede; Oda ve Birlik olarak meslek mensupları kendilerini yönetecek ve geleceklerini belirleme yetkisine sahip hale geleceklerdir. Keza; Türkiye’nin dış ticaretine kaliteli yön verebilmek ve idarenin davalar sürecinden çıkarılmasına yardımcı olmak bakımından önem taşımaktadır.
Neticede soru şudur; her meslek odalaşırken gümrük müşavirliği sistemi neden 'oda'laşamıyor? 'Oda'laştırılamıyor? Yararları ortada iken engel nedir?
Aynı zamanda hemşerim de olan Sayın Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci'nin ve konuyu çok iyi bilen vede 2018 ücret tarifesi için çabalarını takdirle karşıladığımız Sayın Müsteşar Cenap Aşçı’nın bu konunun çözümüne katkı yapacaklarını umut ediyor binlerce meslek mensubu.