İş dünyasının üç efsane liderinden ne öğrenebiliriz?

Dr. Bertan KAYA
Dr. Bertan KAYA YENİ DÜNYADA YÖNETİM bertan.kaya@dunya.com

İş dünyasında önemli liderlerin hayat hikayeleri ve tecrübelerinden öğrenmeyi çok değerli bulurum. Bizlerden önce uzun yollar yürümüş, başarı ve başarısızlıkları tatmış, dersler çıkartmışlardır. İşin güzel yanı, bu dersleri bizlerle paylaşırlar.

David B. Yoffie ve Michael a. Cusumano teknoloji dünyasının üç büyük liderinin, yönetim ve liderlik tarzlarını, strateji konusundaki düşüncelerini ve uygulamalarını bizlerle “Strateji Yasaları” kitabında paylaşıyorlar. Kitabı Türkçe’ye MediaCat kazandırmış. Kitap son derece kıymetli, çünkü bu üçlünün yönetim ve strateji konusundaki fikirlerini tek kitap içinde bulabiliyoruz. Bu bize karşılaştırma veya farklı düşünceleri görme noktasında da fayda sağlıyor.

Kitap Hakkında

Bunu yazıyı PC'de mi okuyorsunuz yoksa Mac veya bir iPhone üzerinden mi? Üçünden biriyse, modern zamanların en etkili ve başarılı üç iş adamının, Apple'dan Steve Jobs, Microsoft'tan Bill Gates ve Intel'den Andy Grove'un beceri ve stratejilerinin sonucunu tecrübe ediyorsunuz! Bu üç liderin, herkesin kullanabileceği uygun fiyatlı güçlü yazılım ve donanımlar sağlayarak dünyayı değiştirdiğini söyleyebiliriz.

Bu dijital araçlar önce bilgi toplumu, sonra da dijital devrimin ve modern toplumun arkasında yatan önemli itici güçler oldu. Peki nasıl yaptılar? Acaba onlardan öğrenebilir miyiz? Kitap, size dünyanın en büyük şirketlerinden bazılarını ortaya koyan bu üç liderin stratejileri ve becerilerini anlatıyor.

Kitabın arkasındaki temel fikir Kitabın temel amacı iş liderlerinin çeşitli durumlar karşısında nasıl daha stratejik düşünebileceğini öğretmek. Bu hedefe ulaşmak için, Yoffie ve Cusumano, bir işletmenin başarısını belirleyen temel strateji yasalarını belirliyor. Bu yasaların merkezinde, şirketlerin başarılı olmak için dikkate alması gereken beş temel kavram yer alıyor: ölçek, ayrım, ekosistem, hız ve direnç.

Ölçek: Şirketlerin genişlemesi ve büyümesi, genellikle düşük maliyetler ve daha geniş bir müşteri tabanına ulaşma imkanı sağlar. Ancak, ölçeklendirme stratejisi uygulanırken dikkatli olunmalıdır; aşırı büyüme, kontrol kaybına ve hizmet kalitesinde düşüşe yol açabilir.

Farklılaşma: Şirketler, rakiplerinden farklılaşmak ve benzersiz bir değer önerisi sunarak rekabet avantajı sağlarlar. İş modeli, ürün ve hizmetler, müşteri hizmetleri ve marka imajı gibi alanlarda farklılık sağlamak, müşterilerin gözünde değer yaratır.

 Ekosistem: İşletmelerin, değer yaratmak için etraflarındaki diğer şirketlerle ve tüketicilerle nasıl etkileşime geçmeleri gerekmektedir. Bir ekosistem stratejisi geliştirmek için işbirliklerine ve ortaklıklara yatırım yapmak ve şirketin çevresindeki diğer oyuncularla sinerji yaratmak kritik önem taşır.

 Hız: Pazar trendlerini anlamak ve hızlı hareket etmek, iş dünyasında başarıda belirleyici faktörlerden birisidir. Ancak, hız her zaman iyi olmayabilir. Durum ve koşullara göre hız ayarlanmalıdır. Bazen geç kalmak dahi avantaj sağlamak anlamına gelebilir.

Direnç: Bir iş liderinin şirketinin zorluklara karşı nasıl dayanıklı hale gelebileceği üzerine düşünmesi ve çalışması gerekir. Şirketlerin, belirsizlikler ve beklenmedik durumlar karşısında esneklik göstererek ve yenilikçi çözümler geliştirerek ayakta kalmaları ve rekabette avantaj sağlamaları gerekir.

İş liderleri kitaptan ne dersler alabilir?

Bu yasaları kavrayan ve uygulayan iş liderleri, şirketlerini daha rekabetçi hale getirebilir ve uzun vadeli başarı elde edebilir. Yoffie ve Cusumano, bu yasaların pratik uygulamalarını örnek olaylar ve gerçek dünya örnekleri ile göstererek, okuyuculara bu prensipleri kendi iş stratejilerine nasıl uygulayabileceklerini gösteriyor. İş liderleri kitabın satır aralarını dikkatle okursa, kendi işleri için uygulanabilir stratejiler bulacaklardır.

Yeni bir girişimci, aile işletmesini yöneten bir aile üyesi veya büyük bir şirketin CEO'su olsanız da bu kitap size düşünme şeklinizi değiştirecek ve iş dünyasının rekabetçi manzarasında başarılı olmanız için gereken araçları sağlıyor. Ölçek, farklılaşma, ekosistem, hız ve direnç unsurları için bazı örnekler verirsek konu daha iyi anlaşılacaktır.

Amazon, ölçek konseptini çok iyi bir şekilde uygulayan bir şirkettir. Amazon, hizmet ve ürün çeşitliliği sayesinde geniş bir müşteri tabanına hizmet verir ve bu sayede büyük ölçekte alım gücünden faydalanır. Ancak, Amazon aynı zamanda yerel depolar ve lojistik ağı aracılığıyla hızlı teslimat sağlayarak müşteri hizmetlerinde kaliteyi korumayı başarır. Benzer şekilde IKEA’da başarılı bir iş modeline sahiptir.

Apple, farklılaşma konseptini etkili bir şekilde kullanan öncü bir şirkettir. Apple, tasarım odaklı ürünleri, kullanıcı dostu arayüzü ve marka imajı ile teknoloji sektöründe benzersiz bir konum elde etmiştir. Bu ayrım, Apple'ın müşterilerine sunduğu değeri artırır ve müşteri sadakati yaratır.

Benzer bir başarı Nike ve Tesla için de geçerlidir. Microsoft, ekosistem stratejisini uygulayan bir şirkettir. Microsoft, Windows işletim sistemi ve Office yazılım paketi ile geniş bir ekosistem oluşturmuştur. Bu ekosistem, kullanıcıların ve yazılım geliştiricilerin ihtiyaçlarını karşılayan bir dizi ürün ve hizmet sunar. Apple, Meta ve Google’da bu işi iyi yapan şirketlerdir.

Netflix, hız kavramını uygulayan bir şirkettir. Netflix, pazar trendlerini hızlı bir şekilde anlamış ve DVD kiralama iş modelinden çevrimiçi akış hizmetlerine hızlı bir geçiş yapmıştır. Benzer şekilde Open AI’da rakiplere göre çok daha hızlı hareket ederek, yatırım çekmiş ve öncü hale gelmiştir.

Bu hızlı tepki, Netflix'in ve Open AI’ın sektör lideri olmalarını sağlamıştır. Toyota, direnç konusuna iyi bir örnektir. 2008 finansal krizi ve 2011'deki Japonya depremi gibi bir dizi zorlukla karşılaşmasına rağmen, Toyota, üretim süreçlerini hızla yeniden yapılandırarak ve yeni pazarlara girerek bu durumların üstesinden gelmiştir. Bu direnç, Toyota'nın zorluklar karşısında ayakta kalmasını ve başarısını sürdürmesini sağlamıştır.

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Strateji ve taktik 26 Mart 2024