Perşembe politika faizi %1 inecek ancak ya sonrası?
Haftanın yurtiçindeki ekonomik nabzını para politikası kurulu tutmaktadır. Bugüne dek yeni başkan Uysal ile birlikte Merkez Bankası’nın ortaya koyduğu bir politikalar manzumesi yer almaktadır. Politikaların genel seyrinde ortaya çıkan yeni Merkez Bankası tablosunda; bağımsız ve özgün politikalar üreten bir para politikasının beklentisinin bulunmadığı, araç bağımsızlığına amaç bağımsızlığını ekleyememiş bir yönetim anlayışı ortaya çıkmaktadır. Günceldeki para politikasının psikoanalizinde iki şey ortaya çıkmaktadır. İlk olarak kamuoyuyla iletişimde tek faizle anlaşılır olmak ve sonra da “makul reel faiz” tanımı çerçevesinde hareket edeceğini en baştan ortaya koyan bir Merkez Bankası politikası.
Grafik I: TCMB Politika Faizi (%)
Analizleri sayısal gerçekler çerçevesinde belirlemek objektif bir sonuca ulaşmak açısından en yararlı yaklaşım olacaktır. Eylül 2018’de %25.24 olan TÜFE enflasyonu Eylül 2019’e kadar geçen 12 aylık periyod içinde %9.26'a kadar gerilemiştir. Son 12 aylık dönemdeki düşüşteki net değişim, %15.98 ya da on binde ölçeğinde bps tanımıyla, 1598 bps kadar geniş bir aralığı ifade etmektedir. 14 Eylül 2018 para politikası kurulunda %26.00 olan Merkez Bankası politika faizi 13 Eylül 2019 para politikası kurulunda %16.50'e gerilemiştir. Son 12 aylık dönemin düşüşündeki net değişim, %7.50 ya da 750 bps gevşemeyle sonuçlanmıştır.
Grafik II: Yıllık TÜFE (%)
Yukarıdaki tabloya baktığımızda, para politikası kurulunun 24 Ekim Perşembe günü 100 bps daha indirmekte hiç tereddüt etmeyeceğini tahmin edebiliriz. Çünkü Merkez Bankası son dönemde ekonominin toparlanmasına en az fiyat istikrarı kadar önem verdiğini ortaya koymaktadır. Böylece, 24 Ekim 2019 para politikası kurulunda %15.50'e gerileyecek olan para politikası faizi, %24’den başlayan düşüşünde %8.50 gerilemiş olacaktır.
Merkez Bankası’nın fiyat istikrarı hedefine eklenen finansal istikrarı, bütün işi bozabilecek tek yapısal gerçektir. Atılan parasal gevşeme adımlarının tepesinde sallanıp duran Demokles’in kılıcıdır adata. TL’nin reel faizi geriledikçe yabancı para yatırımlara ilgi, biraz daha artacaktır. Döviz tevdiat hesapları 210 milyar dolar düzeyinde zirveleşebilecektir. Finansal istikrarsızlık, her ekonomi için gerçek bir tehlike niteliğindedir.