Petrol savaşı not düşürdü

Ömer Faruk ÇOLAK
Ömer Faruk ÇOLAK EKONOMİ ATLASI dunyaweb@dunya.com

 

Yunanistan'ın kaynak ihtiyacının karşılanması ile ortalık sakinleşti derken, uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, Arjantin'in uzun vadeli kredi notunu 5 puan birden düşürerek CC'ye, ülkenin borçlarıyla ilgili kısa vadeli notunu da temerrüdün bir kademe üstünde  olan C'ye indirdi. Fitch, Arjantin'in kredi notu düşürmesinin gerekçesi olarak, ülkenin 2001 krizi sonrası yaptığı borç yapılandırmaları ile ilgili olarak New York'ta bir bankanın hedge fonlara 1,3 milyar dolar geri ödeme yapmasına karar vermesini gösterdi. Bu açıklamaya karşın, genel kanı Fitch'in not düşüş kararını almasının altında, bu karardan çok Arjantin Cumhurbaşkanı Cristina Fernandez de Kirchner ile Ekonomi Bakanı Hernan Lorenzino'nun bu ödemeyi kesinlikle yapmayacaklarını söylemelerinden kaynaklandığı yönünde.

Arjantin için mahkemenin kararı bir anlamda tetiğin çekilmesi oldu. Çünkü son bir yıldır uluslararası derecelendirme kuruluşları Arjantin'in kredi notunun düşürmenin fırsatını kolluyorlardı. Bu eğilimin nedeni ise, borç ödemesine ilişkin Hedge Fonlar ile hükümet arasındaki çatışmadan çok, Arjantin'deki petrol şirketi Repsol-YPF'nin kamulaştırılmasıdır.

Arjantin'in petrol devi YPF 1993 yılında özelleştirilmiş, İspanyol Repsol şirketi hakim ortak konumuna gelmişti. Özelleştirme sonrası Repsol şirketi YPF'nin yüzde 57.4'üne sahip oldu. Hisselerin yüzde 25.5'i Arjantinli Petersen şirketinde, yüzde 0.02'si Arjantin devletinde kalırken, yüzde 17'si borsada işlem görüyordu. Kamulaştırma sonrası ise, Repsol hisselerinin yüzde 51 devletin eline geçti. Hükümet bu hisseleri hazine ve yerel yönetimler arasında bölüştürmeyi planlıyor. 

Arjantin hükümetinin YPF'yi yeniden kamulaştırmasının perde arkasında, şirketin petrol ürettiği Vaca Muerta (Ölü İnek) bölgesinde yeni petrol ve gaz rezervleri bulunması sonrası, hükümetle şirket arasında bölgeye yapılması gereken yatırımlar konusunda yaşanan anlaşmazlık yatıyor.  Vaca Muerta bölgesinde dünyanın en büyük killi şist petrol ve gaz rezervi keşfedildi. Rezervin 21 milyar varil enerji barındırdığı tahmin ediliyor. Hükümet bu petrol ve gazın çıkarılması için gereken 25 milyar dolarlık yatırımın Repsol tarafından yapılması gerektiğini düşünüyordu, ancak Repsol buna yanaşmadı. Bunun üzerine Arjantin Hükümeti  yatırımdan kaçınan Repsol'ü elde ettiği karları Arjantin dışına çıkarmakla suçladı.

Cumhurbaşkanı Cristina Fernandez de Kirchner kamulaştırma öncesi şirketin tutumu ile ilgili olarak ''Bu durum böyle devam ederse büyük enerji problemleri yaşayabiliriz. Çünkü üretim düşüyor ve giderek petrol ithalatına daha bağımlı hale geliyoruz'' açıklamasını yaptı. Cumhurbaşkanı bu düşüncesinde haksız da değil. Çünkü Arjantin'in 2011 yılındaki petrol ithalatı 10 milyar doları bulurken, 2012 yılında bu rakamın 14 milyar doları bulması bekleniyor.
 

Sonuç olarak uluslararası bağları güçlü bir petrol şirketi Arjantin'in kredi notunun düşürülmesi sağlamış oldu. Fakat Fitch'in saygınlığı biraz daha azaldı.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Çin böyle gider mi? 04 Ekim 2019
Yeni parasal ralli 27 Eylül 2019
Trump etkisi 13 Eylül 2019
Kapıyı çalan kimdir? 06 Eylül 2019
Talep mi borç sorunu mu? 30 Ağustos 2019