Sponsorluğun kanunlar karşısındaki durumu

Sponsorun kelime anlamı, Türk Dil Kurumu Sözlüğünde, “Destekleyici”, Sponsorluk ise “ Destekleyicilik” olarak açıklanmaktadır. 

Sponsor, bir kuruluşun yapmakta olduğu bir etkinliğe kendisi için fayda gördüğü takdirde ayni veya nakdi olarak katkıda bulunulmasıdır.

16.06.2004 tarih ve 25494 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sponsorluk Yönetmeliği’nde” ise sponsorluk; “Bu Yönetmelik kapsamındaki alanlara gerçek veya tüzel kişilerce, dolaylı olarak ticari fayda sağlamak ya da sosyal sorumluluklarını yerine getirmek amacıyla iletişim olanakları karşılığında ayni ve/veya nakdi destekte bulunulması,”
Aynı yönetmelikte “Sponsor”; “Gençlik ve spor tesisleri ile organizasyonlarına, federasyonlara, gençlik ve spor kulüplerine, sporculara; ayni ve/veya nakdi desteklerle sponsorluk yapan gerçek ve tüzel kişiler”
olarak tanımlanmaktadır. 

1. 3289 Sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun 
Sponsorluk, 3289 Sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un “ Ödül ve Sponsorluk” başlıklı 3. Ek Maddesi ile mevzuatımıza girmiştir. 

Buna göre; 

Ulusal veya uluslararası gençlik ve spor hizmet ve faaliyetlerini desteklemek amacıyla gerçek ve tüzel kişiler;

a) Genel Müdürlüğün yıllık faaliyet programında yer alan ulusal ve uluslararası gençlik ve spor organizasyonları,

b) Sporcuların transfer bedelleri hariç olmak üzere spor kulüpleri ile federasyonların yıllık programlarında bulunan sporun yaygınlaştırılması ve sporcuların desteklenmesine yönelik resmî sportif faaliyetleri,

c) Kamu kurum ve kuruluşları ve yerel yönetimler ile spor kulüplerine ait spor tesislerinden Genel Müdürlükçe uygun görülenlerin yapımı, bakımı ve onarımı,

d) Federasyonların ve spor kulüplerinin sportif hizmet ve faaliyetlerinin yürütülebilmesi için gerekli olan spor organizasyonları ile sportif araç, gereç ve malzemelerin temini,

e) Ferdî lisanslı sporcuların, Genel Müdürlük veya federasyonlarca ferdî olarak katılmalarına izin verilen ulusal veya uluslararası organizasyonları,

f) Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ile Paralimpik Komitesinin sportif faaliyetlerine ilişkin hizmetleri,

Kapsamında sponsorluk yapabilirler.

2. Sponsorluk Yönetmeliği

16.06.2004 Tarih ve 25494 sayılı “Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Sponsorluk Yönetmeliği” bu konuda gerekli açıklamaları yapmaktadır. 

Buna göre; 

Sponsorluk alan ile sponsorlar arasında tarafların hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı sözleşme yapılması zorunludur.

Sponsorluk sözleşmesinde bulunacak hükümler yönetmelikte belirtilmiştir. 

Sponsorlara, ulusal ve uluslararası federasyonların reklam ve sponsorlukla ilgili hükümlerine aykırı olmamak ve il müdürlüklerince pazarlanan reklam hakları saklı kalmak şartı ile faaliyet ve tesisle ilgili her türlü isim, reklam, tanıtım ve gerektiğinde yayın hakları ayrı ayrı veya bir paket halinde verilebilir.

Ferdi veya takım sporcuları ile gençlik ve spor kulüpleri ulusal veya uluslararası gençlik ve spor faaliyetlerinde sponsorluktan yararlanabilir ve reklam alabilirler.
Sponsorluk ve reklam alınmasında Yönetmelikte belirtilen hükümlerin yanında ulusal ve uluslararası federasyonların kuralları geçerlidir.
Reklamlar, ilgili spor dalının bağlı olduğu uluslararası federasyonlar ve Genel Müdürlük tarafından izin verilen şekil ve ölçülere uygun olmak zorundadır.

Sponsorluk iş ve işlemleri ile reklamlarda kamu düzenini bozucu, siyasi, etnik, dil, din, ırk, mezhep ve cinsiyet ayrımı yapan, genel ahlak ve adaba aykırı, zararlı ve kötü alışkanlıkları özendirici, kanunlarla yasaklanmış yazı, logo, amblem ve benzeri işaretler kullanılamaz.

Vergi veya sosyal güvenlik kuruluşlarına borcu nedeniyle takibata uğrayan gerçek veya tüzel kişiler sponsorluk yapamazlar.

3. Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Diğer İndirimler” başlıklı 10 maddesinin 1/b fıkrasına göre “21/5/1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 17/6/1992 tarihli ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının sözü edilen kanunlar uyarınca tespit edilen amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50'si.” Kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim yapılır.

Kurumlar Vergisi Kanunu ile ilgili çıkartılan 1 no lu tebliğin 10.3. Sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar başlıklı bölümlünde kurumlar vergisine göre sponsonluk harcamalarının vergiden indirilebilmesi için gerekli şartlar açıklanmıştır. 

4. Katma Değer Vergisi Kanunu 

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Sosyal ve Askeri amaçlı istisnalar ile Diğer İstisnalar adlı 17. maddesinde düzenlenen istisnalar, kısmi istisnalar kısmi istisna kapsamında bulunmaktadır. 

Katma Değer Vergisi 17/1. maddesinde sayılan Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslim ve hizmet ifalarının KDV’den istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Bir işlemin, kısmi istisna olarak katma değer vergisinden istisna edilmesi, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/a maddesindeki Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi,   ifadeleri uyarınca istisnaya konu işlem ile ilgili yüklenilen katma değer vergisinin indirim olanağı ortadan kaldırılmıştır.