Ücretlerin düşük gösterilmesinin yarattığı tahribatlar
Eksik vergi ve SGK Primi ödemek için çalışanların ücretlerinin bordrolarda, diğer bir anlatımla resmi kayıtlarda düşük gösterildiğini artık hepimiz biliyoruz.
İşveren bordroda gösterdiği ücreti banka kanalı ile işçinin hesabına yatırıyor. Kendisine ödediği net ücretle bankaya yatırdığı resmi görünen ücret arasındaki farkı ise elden, yani kayıt dışı olarak işçiye ödüyor.
Yeni asgari ücret brüt 1.647,00 TL olarak belirlendi. Biz bir hesap yaptık. Çalışanın ücretinin brüt 1.647,00 TL gösterilmesi ile kendisine 1.647,00 TL net ücret verilmesi durumunda yıllık ödenen ücret arasında işverene bir işçiden dolayı yük farkı yaklaşık 10.000,00 TL oluyor. Bu kadar meblağın resmi kayıtlarda eksik gösterilmesinden dolayı işveren % 20 oranında, yani 2.000,00 TL Kurumlar Vergisi ödemek durumunda kalıyor. Bu durumda işverene kalan nakit tutar yaklaşık 8.000,00 TL.
Diğer bir anlatımla çalışana net 1.647,00 TL öderken (Brüt 2.449,00 TL) ücretin brüt 1.647,00 TL gösterilmesi arasında işverenin kazancı yıllık 8.000,00 TL oluyor. Yani aylık (8.000,00/12) yaklaşık 670,00 TL.
Bunun karşılığında gerçekleşen tahribatlar ise şunlar:
1. İşçinin Kıdem Tazminatında Oluşan Eksiklik.
İşçinin işten ayrılması durumunda, ücretinin eksik gösterilmesinden dolayı ödenecek kıdem tazminatı düşük olacaktır. Kıdem tazminatının eksik hesaplanmasından dolayı bundan kesilecek olan damga vergisi eksik olacak, dolayısı ile Devlet eksik vergi alacaktır.
2. İşçinin İhbar Tazminatında Oluşan Eksiklik.
İşçinin işten ayrılması durumunda, ücretinin eksik gösterilmesinden dolayı ödenecek ihbar tazminatı düşük olacaktır. İhbar tazminatının eksik hesaplanmasından dolayı bundan kesilecek olan gelir vergisi ve damga vergisi eksik olacak, dolayısı ile Devlet eksik vergi alacaktır.
3. İşçinin İşsizlik Ücretinde Oluşan Eksiklik.
İşçinin işten ayrılması durumunda şartların oluşması halinde eksik ücret gösterilmesi ve dolayısıyla eksik işsizlik primi ödenmesinden dolayı işçinin alacağı işsizlik ücreti düşük olacaktır.
4. İşçinin Emekli Maaşında Olaşacak Eksiklik.
İşçinin ücretinin resmi kayıtlarda eksik gösterilmesinin tabii bir sonucu olarak, emekli olması durumunda işçi için tahakkuk ettirilecek emekli maaşı da düşük olacaktır.
5. SGK Priminin Eksik Ödenmesinin Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesine Zararı
İşçinin ücretinin resmi kayıtlarda eksik gösterilmesi sonucunda, ücretten kesilen SGK primi ve işveren payı düşük olarak tahakkuk ettirilmekte ve Sosyal Güvenlik Kurumuna eksik ödeme yapılmaktadır. Bu durumda SGK gerçekte alması gereken primi alamamaktadır. Dolayısı ile bu durum kurum bütçesine zarar vermektedir.
6. İşsizlik Priminin Eksik Ödenmesinin İşsizlik Fonu Bütçesine Zararı
İşçinin ücretinin resmi kayıtlarda eksik gösterilmesi sonucunda, ücretten kesilen işsizlik primi ve işveren payı düşük olarak tahakkuk ettirilmekte ve işsizlik fonuna eksik ödeme yapılmaktadır. Bu durumda işsizlik Fonu gerçekte alması gereken primi alamamaktadır.
7. Verginin Eksik Ödenmesinden Dolayı Devlet Bütçesine Verilen Zarar
İşçinin ücretinin resmi kayıtlarda eksik gösterilmesi sonucunda, ücretten kesilmesi gereken gelir vergisi kesintisi eksik kesilmekte ve Vergi Dairesine eksik vergi yatırılmaktadır. Bu durumda Devlet toplaması gereken vergiden daha azını tahsil etme durumunda kalmaktadır.
8. Firma Kasanının Hakiki Bakiyeyi Vermemesi Durumu
İşveren bordroda gösterdiği ücreti banka kanalı ile işçinin hesabına yatırmakta, işçiye ödediği net ücretle bankaya yatırdığı resmi görünen ücret arasındaki farkı ise elden, yani kayıt dışı olarak işçiye ödemektedir.
Bu durumda firma kasasından işçiye ödenen fark tutar, nakit olarak çıkmakta ancak bu kayıtlarda gösterilmemektedir. Yani resmi kasa hesabında nakit olarak görünen para aslında aynı miktarda değildir. Daha eksiktir.
Firma normal kasa ödemeleri çerçevesinde nakden çıkarttığı paraları kasaya gene nakden koymak durumundadır. Bu durumda ortaktan borç alınması yoluna gidilmekte.
Sonuç olarak, resmi kasa bakiyesi fiilen mevcut olmayan parayı göstermekte, firmanın kasasında gerçekte olması gereken bakiyenin üzerinde bir para varmış gibi görünmekte, ortağa olan borç artmaktadır. Ortağa olan borç arttığı zaman Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Örtülü Sermaye başlıklı 12. maddesi devreye girmektedir.
Yukarıdaki satırlarda belirttiğimiz üzere kasa hesabının gerçek bakiyeyi vermemesi birçok aksaklığa neden olmakta ve bilançonun dengesini bozmaktadır.
9. Bilançoların Hakiki Olmaması
Sonuç, düzenlenen bilançoların hakiki olmamasına kadar gelmektedir.
Kasa hesabı hakiki değildir. Giderler hakiki değildir. Ödenecek vergi ve sigorta primleri hakiki değildir. Giderlerin hakiki olmaması durumu firmanın birçok görüntüsüne etki etmektedir. Bundan sonraki maddelerde bu noktalar incelenmiştir.
10. Gelir Tablosunun Hakiki olmaması
İşçi ücretlerinin hakiki gösterilmemesi gelir tablosunda gösterilen gider kalemlerinin gerçek olmamasını getirmektedir. Maliyetler gerçek değildir. Çıkan kâr veya zarar hakiki değildir.
11. Nakit Akımının Hakiki Olmaması
Her firmanın bir nakit akımı planının ve bu nakit akım planının bilanço ile uyumlu olması gerekmektedir. Ancak yapılacak nakit akım planı bilanço ile uyumlu olmayacaktır.
12. Maliyetlerin Hakiki Olmaması
İşçi ücretleri, ürün maliyetinin en önemli unsurudur. İşçi ücretlerinin hakiki olmaması ürün maliyetinin gerçekten reel olarak hesaplanmasını engellemektedir.
13. İstatistik Hesaplarının Hatalı Sonuçlar Vermesi
Türkiye İstatistik Kurumu birçok konu ile ilgili istatistik hesapları yapmaktadır. Bu hesaplamalar için firmalara formlar ve elemanlar göndererek bilgi toplamaktadır. Bu durumda Türkiye İstatistik Kurumu verileri reel sonuçlar veremeyecektir.
14. Kayıt Dışı Ekonomi
Kayıt dışı ekonomi çok geniş bir kavramdır. Kayıt dışı ekonomi, belgeye hiç bağlanmamış yada içeriği gerçeği yansıtmayan belgelerle gerçekleştirilen ekonomik faaliyetlerin devletin bilgisi dışına taşınmasıdır.
Yazımızın konusu olan ücretlerin düşük gösterilmesi hususu da kayıt dışı ekonominin bir parçasıdır.
Aylık yaklaşık 670,00 TL için bütün bunlara katlanmaya değer mi? Siz karar veriniz.