Zayi belgesi alınması

Türk Ticaret Kanunu’nun Belgelerin Saklanması ve Süresi başlıklı 82/7 maddesinde Zayi belgesi ile ilgili hükümler bulunmaktadır. Bu hükümler bazı değişiklikler ile eski Türk Ticaret Kanunu’nun Saklama Müddeti başlıklı 68. Maddesinin aynıdır. 

Türk Ticaret Kanunu’nun 82/7 maddesi aşağıya alınmıştır. 
Buna göre; 

Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.

Eski Kanunun 68. Maddesinde sadece zayi belgesi almanın şartı olarak yangın,  su baskını veya yer sarsıntısı gibi afetlerden söz edilirken Yeni Türk ticaret Kanununda bu şartlara Hırsızlık eklenmiştir. 

Ayrıca eski kanunun 68. Maddesinde bulunan “Böyle bir vesika almamış olan tacir defterlerini ibrazdan kaçınmış sayılır” hükmü yeni Kanunun 82/7 maddesinde bulunmamaktadır. 

Yeni Türk Ticaret Kanunu henüz çok yenidir ve bu yeniliğinden dolayı taşıdığı hükümler ile ilgili sonuçlar daha alınamamıştır. Zaman içinde bu maddeye getirilen “Hırsızlık” ifadesinin getireceği sonuçların neler olacağı muhakkak ki mahkeme kararlarına yansıyacaktır. 

Esas önemli nokta eski ve yeni kanunda belirtilen 15. Günlük süredir. Bu süre hak düşürücü bir süredir. Yani tacir tacir saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerini yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle zayii ettiğini öğrendiği tarihten itibaren zayi belgesi almak için mahkemeye başvurmadığı takdirde zayi belgesi alma hakkını kaybetmiş olmaktadır.