Doğrudan satışta bonuslar ve gümrük
İthalatçılar ile gümrük idareleri arasında halen yaşanan sorunlardan biri de eşyanın kıymetinin doğru beyan edilmemesidir. Son olarak temmuz ayında gümrük idaresi bir düzenleme yaptı. Gümrük Kanunu’na göre ithalata konu eşyanın kıymeti; “İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır...” şeklinde tanımlanıyor.
İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hâsılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmı. kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına ilave ediliyor.
Doğrudan satışın konu ile ilgisine bakalım.
Öncelikle bu kavram şöyle tanımlanıyor;
- Herhangi bir doğrudan satış şirketi tarafından istihdam edilsin ya da edilmesin satış temsilcisi, dağıtıcı, distribütör ve benzeri adlarla hareket edenlerin bir mal veya hizmeti kendi evlerinde ya da perakende satış yerleri kullanılmaksızın tüketicinin ev veya iş yaşantısını sürdürdüğü mekânlar gibi iş yeri dışında, tek veya çok katmanlı satış yöntemleriyle tüketicilere sunulmasını öngören pazarlama sistemine "doğrudan satış" deniliyor.
- Doğrudan satışa konu eşyalar arasında; ev aletleri, kozmetik ürünleri, kişisel bakım ürünleri, ev bakım ürünleri ve sağlıklı yaşam ürünleri sayılabilir.
- Doğrudan satış yönteminde, toplam satış hasılatının bir bölümü sistem gereği olarak satıcıya veya yurt dışındaki satıcıyla bağlantılı kişilere aktarılıyor.
- Alıcının ithal ettiği eşyaların satış hasılatının bir bölümünün belirlenen şartlara göre yurtdışına gideceği bilinmekte ve ithalat birim fiyatları da buna göre belirlenmektedir. Bu ödemeler, hem satışın gerçekleştirildiği ülkedeki kişilere hem de başka ülkelerdeki kişilere yapılabiliyor.
- Doğrudan satış yöntemiyle satılmak üzere ithal edilen eşyanın tekrar satışı dolayısıyla elde edilen hasılat üzerinden “bonus” veya benzer adlarla yurt dışına transfer edilen ve doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden ödemelerin ithal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmesi gerekiyor.
Böyle durumlarda gümrük idaresine beyan nasıl olacak sorusu gündeme geliyor. Buna da Gümrükler Genel Müdürlüğü çözüm bulmuş.
Adres olarak Gümrük Yönetmeliği'nin “İstisnai kıymetle beyan” bölümü gösterilmiş. Yönetmeliğin 53'üncü maddesi birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında beyan edilmesi isteniyor.
Bu düzenleme ile muğlak bir konu olan doğrudan satış şekli açıklığa kavuşturulmuş oluyor. Umarım sorun yaşayanlar, soruşturmalara tabi tutulanlar bu çerçevede hareket ederler.