“Avrupa’nın en büyük outletini yapacağım”
Besa Grup Yönetim Kurulu Başkanı Salih Bezci Ankara’nın çok yakından tanıdığı bir müteahhit… Uzun yıllar Ankara Ticaret Odası Başkanlığı yaptı... “Bu yüzden Ankara odaklı projelerde kaldık. İstanbul’a zaman ayıramadık” diyor. İlk defa, Ankara dışına, Bodrum’da büyük bir projeyle, The Bo Viera yazlık konut projesiyle geçtiğimiz günlerde kamuoyu önüne çıktı. Ama gelecek projelerinde de iddialı yeni konseptler var. Bezci, “Ankara’daki 450 bin metrekare arazimiz üzerine McArthurGlen gibi uluslararası bir markayla, Avrupa’nın en büyük outletini yapacağım” diyor. Türkiye’de bu modelde bir outlet olmadığını oysa konum itibarıyla, Türkiye’nin 3-4 saatlik uçuş mesafesinde hem Avrupa hem Ortadoğu için outlette bir merkez olabileceğini söylüyor.
Bodrum projesinin lansmanından bir süre sonra Besa Grup Yönetim Kurulu Başkanı Salih Bezci ile biraz sohbet ettik. Aslında aslen de Ankara Kızılcahamamlı olan Bezci ile biraz geçmişlerinden biraz sektörden konuşurken, projelerden de söz açıldı. Salih Bezci Türkiye için “outlet” yani indirimli ürün satış merkezi konseptinin önemine değindi. AVM’ci olarak da tanınan grubun bu yöndeki hedeflerini de anlattı: “Türkiye’nin özellikle Ortadoğu’ya yönelik bir ‘outlet’ ihtiyacı var. Konumumuz şöyle İstanbul’dan uçağa bindiğinizde 3-4 saatte her yere ulaşıyorsunuz. Avrupa’ya da, Ortadoğu ya da Körfez’de herhangi bir ülkeye de gidiyorsunuz. Dolayısıyla Türkiye’nin böyle bir merkez olmak için şansı çok büyük. Özellikle İstanbul’daki yeni havaalanı biterse, daha da Türkiye’nin şansı artacaktır. Tabii bu tarz girişimler İstanbul’dan dalga dalga tüm Türkiye’ye yayılacaktır. Biz şimdilik İstanbul’u düşünmüyoruz. Biz yine Ankara’da olmayı düşünüyoruz. Ankara’ya çok alıştık. Ben bir de Ankara Ticaret Odası’na 7 yıl emek verdim. İstanbul’da fırsatlara bakmaya çok vaktim olmadı. Geçmişimiz de Ankara’ya dayanıyor”.
450 bin metrekareye ‘outlet’
Outletten söz edinci kendi planları olup olmadığını da sordum. Yoksa Bodrum’da projelere devam mı ederler. Salip Bezci şunları anlattı: “Bodrum’da projeyi yapıyoruz ama Ankara’da da işlerimiz devam eder. Ankara’da 450 bin metrekare bir arazimiz var. Oraya Avrupa’nın en büyük outlet’ini yapmak istiyoruz. Akmerkez benim tahminime göre 30 bin metrekaredir ona göre hesap edin… İstanbul’da bir tane var benim bildiğim. Türkiye’de adına outlet denen diğer modeller tam olarak outlet’i yansıtmıyor. Avrupa’ya gittiğiniz zaman örneğin isim vereyim size McArthurGlen diye bir firma var. Onun 12 tane Avrupa’da outleti var. Bunlar gerçek outlet… Biz de belki McArthurGlen ile ya da benzeri bir firmayla iş birliği yapacağız. Bunlarda örneğin bir ceketi bin liraya alıyorsanız sezonda 600 lira-700 lira… Normal indirimde de 350-400 liraya alabiliyorsunuz. Gerçek anlamda Türkiye’de bir outlet yok. Bunun ilkini biz açmak istiyoruz. Ben örneğin Milano’da ve belli başlı moda merkezlerinde bu tarz outletlere gittim, bazı mağazalara girerken 10’ar 10’ar sırayla alıyorlar tüketicileri kalabalıktan. Böyle outletlere dünyanın her yerinden tüketiciler geliyor”.
Müteahhit sayısı çok fazla
Sektörün son durumunu değerlendirmesini istedim Salih Bezci’den, o ise sistemin çok iyi işlemediğini dile getirdi:
“İnşaat sektöründe biraz stok var. Fakat iyi projeler her zaman için satıyor. Şimdi inşaat piyasası öyle oldu ki, herkes inşaat yapıyor. Oysa herkes kendi işini yapsa, bir problem olmayacak. Herkes inşaata yönelince otomatikman arsa fiyatları artıyor. Bu iş içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Meslekte bir yenileme yapmak lazım… Mesleği bir standardizasyona getirmek lazım. Hem de iyi iş yapan firmaları ayırmak lazım. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketiciyi Koruma Kanunu’nda bazı değişiklikler yaptı. Ancak bunlar yine tam uygulanamıyor. Tam olarak burada sektör kavranamadı yoksa müteahhitlik sektörü belli bir düzene girebilirdi. Temennimiz o ki, Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü buna bir sınırlama ve düzen getirir. Böylece piyasadaki müteahhit sayısı belli bir sayıya gelir. Ben Ankara Ticaret Odası’nın başkanlığını yaptım 21 bin müteahhit üyemiz vardı. Bu yapsat müteahhitleri bir de alt yapıcılar var. Onlar da 5-6 bin kişi… Dolayısıyla sadece Ankara’da 25 binden fazla kayıtlı müteahhit var. İstanbul’a bakarsanız bu en az çarpı 2’dir”.
“İnşaatta hareket 20 yıl devam eder"
İnşaatın büyüme hızı ne olur? Salih Bezci’ye gelecek öngörülerini soruyorum:
“Türkiye’de genç nüfus fazla… Genç nüfus olduğu müddetçe konut satışı bitmez. İnsanların bir-iki çocuğu oluyor. Evleniyor, ev ihtiyaçları oluyor. Bakıyorsunuz kimse daha önce oturduğu konutu beğenmiyor. O yıkılıyor, yeni konutlar ortaya çıkıyor. Dolayısıyla konut piyasasının önü daha uzun bir süre açık… Türkiye’de konut piyasasındaki hareketlilik en az 20 yıl daha devam eder. Nüfus artış hızı durursa büyüme hızı düşer ama butik projelere yöneliş olur”.
“Kimse zam yapamıyor konut-ofis almak karlı"
Doların artışı, konut fiyatlarını nasıl etkiler diye sordum. Salih Bezci şunları söyledi: “Doların artması inşaat maliyetlerini yükseltti. Alım gücü de düştü… Demirden çimentoya büyük artışlar oldu. Bu açıdan aslında konut almak için iyi bir zaman. Talep de düşük olduğu için kimse zam yapamıyor. Bugünlerde konut ya da iş yeri alanlar tabii lokasyona göre karlı hale geleceklerdir. AVM’ler de oldukça fazla, özellikle İstanbul ve Ankara’da çok fazla… AVM’lerde de belli bir sınıra gelindi ve buraları da artık bırakmak lazım. Fakat vatandaşın arsası var. 20 bin metrekare arsası var. AVM yapayım, dükkan yapayım, üstüne konut veya ofis yapayım gibi akıllarla hep aynı modellere gidiliyor. Aynı modeller, aynı kiracılar, aynı işletmeciler… Baktığınız zaman hepsi birbirine benzer oldu. Bir noktada bunlar belli bir doygunluğa gelecek. Ankara’da Armada’yı yaptığımızda 2 bin kişi bize kiralamak için müracaat etmişti. İkinci el kiracılar hava parası ile değişiyordu. Şimdi ortam öyle değil”.