Dejavu Hissi

Birçok karmaşık dinamiğin olduğu piyasaların doğasında belirsizlik, risk ve fırsat her zaman vardır. Risk ve belirsizliği yok saymak bunları ortadan kaldırmaz ve risklere karşı hazırlıksız yakalanma olasılığını artırır. Eğer kristal küreniz yoksa tarihten faydalanmak akılcı olabilir.

Belki fazla farkında değiliz ama dünya çok ciddi yapısal dönüşümlerinden birini yaşıyor. İki örnek vermek gerekirse, genel kabul gören görüşlerden biri Avrupa Birliği'nin dağılmasının neredeyse kaçınılmaz olması. Fakat Mayıs sonunda Frankfurter Algemeine (FAZ) gazetesinde yayınlanan bir yazıya göre Merkel, AB'yi ekonomik ve siyasi olarak güçlendirme planı üzerinde çalışıyor. Yine Merkel'in son dönemde hem Hindistan hem de Çin başkanları ile görüşmüş olması dikkate değer.

Çin demişken, Çin ekonomisinin uzun süre marka taklitleri ve patent ihlalleri ile büyüdüğü bir sır değil. Fakat son dönemde Çin'in patent başvurularındaki rekor artışlar ve kanunları uygulama konusunda kat ettiği mesafe ne kadar biliniyor?
Borçlanarak, atıl kapasite yaratarak ve emlak dahil spekülatif balonlar şişirerek büyümenin yanına ve/veya yerine bilgi ve teknoloji ile büyüme mi geçiyor? Global ekonomideki en büyük potansiyel dönüşümlerden biri, acaba sessiz sedasız mı gerçekleşiyor?

Piyasalarda en fazla kanıksanan konulardan biri volatilitenin düşüklüğü. Bununla ilgili birçok tez de ortaya atılıyor. New York borsası (NYSE) aracı/üyesi firmaların kullandırdıkları margin borçlarının tarihsel olarak yeni (nominal) rekorları kırması, piyasalardaki düşük oynaklığın kanıksanması, borsaların rekorlar kırması ve Amazon ile Google gibi popüler teknoloji hisselerinin psikolojik seviyelere bu kadar yaklaşmış olması da Nasdaq 5 bin çılgınlığını 2000 yılında New York'ta okurken yaşamış biri olarak bana bazen dejavu hissi yaşatıyor.

Küresel piyasalarda kötümserlik ile ün yapmış kişiler bile durumu kanıksamış durumdalar. Carry tradelerin tekrar bu kadar popüler olması dahil piyasalardaki birçok trendi birbirine bağlayan tutkal, volatilitelerin düşük olması…

Vix endeksinin aylık Bollinger alt band seviyesine Mayıs sonundaki kadar yakın olduğu durumlara baktığımızda şu anki durumun daha önce nadir görülmüş olduğunu not ediyoruz. Bizdeki verilere göre 2007 yılı başından bu yana şu anki durum da dahil yalnızca 7 örnek (125 ay içinde) var. Önceki altı örneğin altısında da Vix, bir sonraki ayın sonunda daha yüksek bir seviyedeydi. Ortalama olarak baktığımızda ertesi ay Vix ortalama yüzde 24 artmış.

Dünyanın ünlü spekülatörlerinden Jesse Livermore'un yaklaşık bir asır önce "Wall Street'de yeni bir şey yok, çünkü olamaz. Spekülasyon tepeler kadar eskidir " ve "Borsada ne olursa olsun daha önce oldu ve tekrar olacak" sözleri gibi…