Duayen gözüyle ayakkabı sektörü
İstanbul’daki ayakkabı imalatçıları İkitelli OSB’deki Ayakkabıcılar Sitesi’ne taşımış olmasına rağmen Gedikpaşa ayakkabıcılık sektörünün kalbi olmaya devam ediyor. Burada üretim yapan işletmelerin bir kısmı İkitelli OSB’de de kurdukları AYKOSAN, AYMAKOOP gibi sitelerde, bir kısım da farklı yerlere taşınmasına rağmen, hala irili ufaklı çok sayıdaki atölyeler Gedikpaşa’daki Neviye, Tiyatro, Cami ve diğer sokaklardaki hanlarda üretim yapıyorlar.
Sağlıksız koşullarda üretim yapılan atölyelerde çalışan işçiler ayakkabı üretiminde yapıştırıcı olarak kullanılan kimyasallar nedeniyle sık sık zehirlenmelere maruz kalıyor. Bu malzemelerin yanıcı özelliği nedeniyle de yangınlar olabiliyor. Geçtiğimiz hafta sektörün duayeni Osman Deveci ile sektörün sorunlarını ve geleceğini konuştuk.
Osman Bey, Gedikpaşa’da üretim yapan ayakkabı ve yan sanayi esnafını, şehrin içine sıkışmış dar ve sağlıksız atölyelerden çıkarıp, geniş, aydınlık, ferah, işçi sağlığı ve iş güvenliğine uygun iş yerlerine kavuşturmak amacıyla İkitelli’de konuşlandırılan AYMAKOP Kooperatifi’nin 15 yıllık başkanlığı süresinde hem İkitelli OSB’nin kurulmasında hem de sitenin yapımında görev almış. Sektörü temsilen de uzun yıllar İstanbul Ticaret Odası’nda Meclis Üyeliği ve Meclis Başkan Vekilliği yapmış, şimdi ise TOSYÖV Başkan Yardımcısı, hukuk diplomalı, Avukat ruhsatlı Gedikpaşalı ayakkabıcı... Geçen haftaki “Ayakkabı Sektörüne AYSAD Bakışı” başlıklı yazımdan sora kendisiyle Gedikpaşa’daki ünlü “Develi Cıvıklısı”nı yerken sektörün duayenlerinden biri olarak sektörü değerlendirmesini rica ettim..
Osman Beyin değerlendirmesi özetle şunlar;
“Sektörümüz, devletimizin destekleri, firmalarımızın olağanüstü çalışmaları ile çok şükür , yıllık 500 milyon çift üretim kapasitesi ile Avrupa’da ilk sırada yer alırken dünyada ise geçen yıl yedinci sıraya yerleşti. Avrupa’da en güçlü rakibimiz İtalya dünyada ise Çin olmakta..
Sektördeki işletmelerin çoğunluğu İstanbul, İzmir ve Gaziantep’te yoğunlaşmıştır.
Üretici işletmelerin yaklaşık %53’ü İstanbul’da faaliyet göstermektedir.
İzmir, Konya, Bursa, Ankara, Manisa, Denizli, Adana, Malatya, Çorum (İskilip) ayakkabı üretiminin yapıldığı şehirlerimizden .
Ayakkabı yan sanayimiz ise başta İstanbul olmak üzere, İzmir ve Ege Bölgesi, Konya ve Gaziantep’te yoğunlaşmış durumda. Sektörde son yıllarda askeri ayakkabılar, botlar ve iş ayakkabıları üretiminde hızlı bir gelişme yaşanmakta..
Uluslararası standartlara uygun üretimin gerçekleştirildiği sektörde CE işaretli ayakkabılar ülkemizde satışa sunulmakta ve AB ülkelerine ihraç edilmektedir.
Ayakkabı makineleri ve ayakkabı yan sanayi üretimi kapasite ve teknoloji olarak gelişmiş olup üretim, çeşitlilik açısından zengin. Taban, ökçe, kalıp, vardola ihraç edilmektedir. İhracata dönük çalışan üreticiler, alıcılar tarafından talep edilen standarda uygun üretim yapmaktadırlar. Son yıllarda tasarıma daha çok önem verilmekte, ayakkabı sektöründe modaya uygun koleksiyonlar hazırlayarak rekabet gücümüzü arttırıcı bir dizi etkinlikler yapılmaktadır. Ayakkabı sektöründe eğitim faaliyetlerine de önem verilmektedir.
Örneğin; Sektördeki dernek ve kuruluşlarımız bir araya gelerek 1997 yılında Türkiye Ayakkabı Sanayi Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı’nı (TASEV) kurduk. Sektörün nitelikli eleman yetiştirmek amacıyla TASEV Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, TASEV- AB-KOSGEB Ayakkabıcılık Eğitim Enstitüsü, daha sonra da tasarım konusunda Mimar Sinan Üniversitesi bünyesinde iki yıllık “Ayakkabı Tasarım Bölümü” açıldı.
İhracatımıza gelirsek; 15 Temmuz’daki hain terör örgütü FETÖ’nün darbe kalkışmasını milletçe demokrasiye sahip çıkarak püskürttük... Ülkemizin içinde bulunduğu durum, Rusya ile yaşanan kriz Türk ayakkabı sanayini de büyük ölçüde olumsuz olarak etkilemesine rağmen 2016 yılı sonunda ihracatımızı %6 büyüttük.
Krizin aşıldığı bu günlerde Rusya pazarının yeniden canlanacağına inanıyorum.
Bu yılın haziran ayında CNR EXPO’da TASEV ve KOSGEB işbirliği ile düzenlenecek geleneksel AYSAF - Uluslararası Ayakkabı Yan Sanayi Fuarı’nı sektörümüzün ihracatının artması için çok önemli görüyorum.” Ayakkabıcılık sektörüne yıllarını veren kişilerden değerli dostum Osman Deveci’nin duayen olarak sektörü değerlendirmesi de özetle bunlar..
KOSGEB Başkanlığım döneminde; sektörün ülkemizdeki tarihi , istihdam büyüklüğü ve potansiyelini yakından tanıma fırsatını bulan o dönemde ayakkabıcılığın rekabet gücünü arttırılmasına yönelik projeler geliştiren biri olarak sektörü bugünkü başarıya taşıyan kişilere, dernek ve işletmelere teşekkür etmek istiyorum..