Mitolojiler ve piyasalar
Carl Jung'dan esinlenmiş olan mitoloji uzmanı ve “Bin Yüzlü Kahraman” kitabının yazarı Joseph Campbell dünyanın dört bir yanında tarih boyunca nesilden nesle aktarılmış olan mitolojiler hakkında araştırmalar yapmıştır. Bu araştırmalara göre mitlerde isimler, mekanlar, imgeler ve başka detaylarda farklılıklar olmakla birlikte hikayelerin ana hatları belirlidir.
Campbell, “monomit” olarak ortaya koyduğu kavramla mitolojilerin ortak özellikleri olduğunu ve aslında birbirleriyle bağlantılı olduklarını gösterir. Bu yapıyı sadece Gılgamış Destanı'nda veya Homeros’un Odysseia’sında değil, Yüzüklerin Efendisi, Star Wars veya Batman gibi modern eserlerde de bulmak mümkün. Piyasalarda da durum benzerdir. Piyasalar da hayatın kendisi gibi döngüseldir. Döngünün neresinde olduğunuzu ve bir sonraki dönemin ne olacağını bilmek, fırsatları ve riskleri anlamak açısından en önemli konulardır. Bu tabii ki kolay değildir. Nasıl monomitlerde hikayenin akışında düzensizlikler ve detaylarda birçok sürpriz varsa, piyasalarda da durum benzerdir. Dolayısıyla sadece anlık baktığınızda trendleri ve esası görmeniz mümkün değildir.
2018 için paylaştığımız trendlere yönelik görüşlerimizde bir değişiklik yok. İlk paylaştığımızda çok aykırı görüşler olan faizlerin yükseliş trendine gireceği, hem büyümenin hem de enflasyonun artacağı gibi öngörülerimiz şu an çoğunluğun kabul ettiği görüşler haline geldi. Bu nedenle faizlerin yükselişinin devamını bekliyor olsak da daha kısa vadede faizlerin gerileyebileceğini ve doların değer kazanabileceğini düşündüğümüzü geçen hafta aktarmıştık. Aradan geçen bir haftada piyasa hareketleri bu görüşümüz doğrultusunda gerçekleşti. Bazı göstergelere göre kısa ABD bono pozisyonlarının, bizce çok yüksek seviyelere gelmiş olması, faizlerin daha da gerilemesi adına bir marj yaratıyor. Birinci çeyreğin piyasalar için nispeten olumlu olmasını beklemeye devam ediyoruz ki senenin ilk iki ayı da bu beklentiyle tutarlı gelişti.
Bu daha kısa vadeli, konjonktürel ve trend karşıtı diyebileceğimiz hareketlerin ötesinde esas olanı kaçırmamak önemli. Bizce esas ise hale şöyle: 1990’lardan bugünlere kadar altın çağını yaşayan "finansallaşma" artık geride kalıyor. Yeni bir dönemin ve yeni bir yatırım ortamına doğru döngüsel bir değişimin ilk sahalarındayız. Merkez bankaları bilançolarını küçültürken, "finansal varlıklara" nazaran daha ucuz kalmış emtialar daha iyi performans gösterme potansiyeline sahip. Emtialar içinde ise çok geride kalmış olan “yumuşak emtia” diye tabir edilen tarımsal emtiaların yavaş yavaş zamanı yaklaşıyor olabilir diye düşünüyoruz. Nihai varış noktasının stagflasyon olacağını düşünmeye devam ediyoruz. Bu görüşlerimizin doğru çıkması, son senelerden çok daha farklı bir yatırım ortamının bizi bekliyor olduğu anlamına gelir. Maalesef büyük çoğunluğun bu ortama hazırlıksız yakalanma olasılığının yüksek olduğunu düşünüyoruz. Yaşamın yansıması piyasalar ve mitoloji arasındaki bir başka benzerlik Cassandra karakteri olabilir. Bilindiği gibi Cassandra geleceği görme yeteneğine sahipti, fakat gördükleri pek hoş şeyler olmadığı için kimseyi ikna edemedi.