Makine üreticileri: ”Bir şeyler yapın”, Çağlayan: ”Uykusuzum.” Yetiş, ”D
AYRINTI / Ferit B.Parlak
Geçti?imiz hafta, 2007 yylynda yüzde 40'lyk bir arty?la 8.4 milyar dolarlyk ihracat gerçekle?tiren ve bu rakamla ihracat syralamasynda otomotiv ve tekstilin ardyndan üçüncü syrada yer alan makine sektörünün üyeleri ile sohbet ettim, sorunlaryny ve çözüm önerilerini dinledim.
Bu sorunlary önceki gün sohbet etme olana?y buldu?um Sanayi Bakany Zafer Ça?layan'a ve TÜBYTAK Ba?kany Nükhet Yeti?'e illettim.
Sorunlardan ba?layalym:
Türkiye'nin en büyük i? makineleri üreticilerinden Hidromek A?'nin sahibi Hasan Basri Bozkurt AR-GE çaly?malaryna a?yrlyk vererek 100 milyon Euro'luk ihracata, bin ki?ilik istihdam sayysyna ula?tyklaryny dile getiriyor ve 'Ama!' diyerek devam ediyor: "AR-GE harcamalary o kadar yüksek ki, bazen içinden çykamyyoruz. Eleman e?itimi konusunda da devletin görevini üstlendi?imizden ek maliyetlere katlanmak zorunda kalyyoruz."
AB ülkelerinin tamamynda üretilen i? makinelerinin hidrolik silindir ihtiyacyny kar?ylayan Hidrolift'in sahibi Mehmet Arslan ise ikinci önemli sorunu dile getiriyor: "Makine imalatçylarynyn sayysy AB'de de 21 bin, Türkiye'de de 21 bin. Ama maliyetler ve çe?itli destekler nedeniyle onlar bizim 100 katymyz kadar üretim yapyyor."
Makine sektörünün duayenlerinden Cenap Eke, "AB, makine sanayicimizin yok olmasy için u?ra?yyor." derken, Makine Ymalatçylary Birli?i Ba?kany Fatih Bakan'yn tespiti tüm olanlara ve olacaklara y?yk tutuyor: "Yşalat cenneti olduk. Büyürken güçsüzle?iyoruz. ?imdi Ystanbul'u, böyle devam ederse yakynda Türkiye'yi terk edece?iz."
Pi Makine Genel Müdür Yardymcysy Kaya Gürsoy ise 21 bin sanayicinin beklentisini basit bir örnekle dillendiriyor: "2.5 milyar dolara tanker uçak alaca?ymyza, o parayla sektörü ?ahlandyrabilir, uça?yn Türkiye'de üretilmesi için zemin hazyrlayabiliriz."
Ça?layan ile yapty?ymyz sohbetten satyr ba?lary:
- "Son iki gündür uyumuyorum. Y?in mutfa?ynda oldu?umuzu biliyoruz ve bütün bakanlar uyum içinde sorunlaryn çözümü için ary gibi çaly?yyoruz."
- "Bazen AB 'Te?vik veremezsiniz' diye ba?yryyor. Ama kendi üreticilerine de?i?ik isimlerle inanylmaz te?vikler veriyor. Bunun farkyndayyz. Kim ne derse desin en kysa sürede te?vik uygulamalary ba?layacak."
- "Sanayi stratejisi için öncelikle elimizde ne var, ne yok onu bilmeliyiz. Bunun için envanter çaly?masyna ba?ladyk. Yyl sonuna kadar tamamlamayy planlyyoruz."
- "Do?u ve Güneydo?u için çe?itli avantajlar planlyyoruz. Benim sanayicim Mysyr'a gidece?ine, o bölgeler gidecek."
Sistemdeki sykyntyya da dikkat çekiyor Ça?layan ve bunu örneklendirerek, AB'ye uyum için açylacak 35 ba?lyktan 21'inin bakanly?yny ilgilendirdi?ini, 4 bine yakyn bakanlyk personeli arasynda bu çaly?malarda kullanaca?y 21 tane Yngilizce bilen eleman bulamady?yny dile getiriyor.
TÜBYTAK Ba?kany Nükhet Yeti? ise Türkiye'nin proje kavramyny son üç yylda benimsedi?ine ve proje sayysyndaki muazzam arty?a dikkat çekiyor.
AR-GE kültürünün tam olarak oturmasy için zamana ve kayna?a ihtiyaç oldu?una vurgu yapyyor. Zamany kysaltmak, kayna?y artyrmak ve daha fazla firmaya ula?mak için gece gündüz çaly?tyklarynyn altyny çiziyor.
Beklenti: Türkiye'nin ve reel sektörün önünü açacak tüm kararlaryn acilen alynmasy. "Türban karary" örne?inde oldu?u gibi.