31 Mart 2023’e Kadar Kayıt Dışı Gelirler İçin Peşin Vergi Affı (The purge*)
Değerli Dünya okurları, 21 Kasım Pazartesi günkü yazımın son paragrafının başlığı, ”Aslında peşin af (31 Mart 2023’e kadar) devam ediyor” şeklindeydi. O yazımda, bu konu üzerinde daha sonra duracağımı belirtmiştim. Konu çok ilgi ile karşılaşınca, konu üzerinde hemen durma gereği iktiza etti.
Neden bahsediyorum?
5 Temmuz 2022 tarihli resmi gazetede yayınlanan 7417 sayılı kanunun 50. maddesi ile yapılan (varlık barışı ismi ile anılan) düzenlemeden bahsediyorum. Konuya ilişkin tebliğ, 9 Ağustos 2022 tarihli resmi gazetede, “Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ Sıra No: 1” başlığı ile yayınlanmıştır. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı, “Varlık Barışına İlişkin Soru ve Cevaplar” başlığı ile Eylül 2022’de sitesinde bir rehber yayınlamıştır.
Kapsamı nedir?
Çok kısa ve kabaca ifade etmek gerekirse, Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerine, yurt içinde veya yurt dışında bulunan kayıt dışı (vergiye tabi olup vergiye tabi tutulmamış, yasal kayıtlarda gözükmeyen) varlıklarını bildirip, üzerinden bir vergi ödemeleri halinde, iki yıl kayıtlarda tutmak şartı ile bir vergi ve ceza ödenmemesi imkanı getirilmiştir.
Af kanunları gizli hazırlanır hızlı çıkar
Değerli dünya okurları, af kanunları mükellefleri kayıtdışılığı teşvik etmemek için gizli hazırlanır ve hızlı çıkarılırlar. Ancak burada farklı bir durumla karşı karşıyayız.
Normalde geriye dönük olur
Af kanunları kanunda belirlenmiş, geçmiş dönemler için çıkarılır. Bu düzenlemede son yararlanma tarihi dışında bir zamandan bahsedilmiyor. Dolayısıyla yaşayan bir af süreci, döneminden bahsediyoruz.
Kayıtdışılık peşinen affedilmiş vaziyette
Adeta The Purge (Arınma Gecesi) filminde olduğu gibi önceden ilan edilmiş bir kayıtdışılık affı söz konusu gibi. Diğer bir değişle, 31 Mart 2023’e kadar oluşacak kayıtdışı gelirlerimizi, Kanuna uygun şekilde bildirip gerekli mali yükümlülükleri yerine getirdiğimiz taktirde bir vergi tarhiyatı ile karşı karşıya kalmama imkanı getirilmiş.
Ödenen %1,2 ya da 3’lük mali yükün iade alınabilmesi mümkün
Kanundan yararlanmak için belirlenen mali yük, bildirim tarihlerine göre yüzde 1, 2 ve 3 şeklinde farklılaştırılmış. 30 Eylül 2022 tarihine kadar bildirim yapanlar yüzde 1, 1 Ekim 2022 tarihi ile 31 Aralık 2022 tarihi arasında bildirim yapanlar yüzde 2, 31 Mart 2023 tarihine kadar bildirim yapanlar ise yüzde 3 oranında bir vergi ödemek zorundalar. Bildirilen varlıklar Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesapları transfer edilip en az bir yıl süreyle tutulması halinde bu ödenen mali yük iade alınabilecek.
Şirket dışına vergisiz çıkarmak mümkün
Kayda alınan bu varlıklar şirket kayıtlarında iki yıl tutulmak zorundadır. İki yıl geçtikten sonra herhangi bir vergiye tabi olmaksızın işletmeden çekilebilir.
Beyan kadar vergi koruma kalkanı
Kanuna göre bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarları ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamaz. Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkına, bu kapsamda bildirilen varlık tutarının aşılması halinde ancak tarhiyat yapılabilir. Dolayısıyla, bildirdiğiniz tutar kadar, bu tutarla ilgili kayıt dışı gelirlerinizle ilgili bir koruma kalkanı oluşmaktadır.
Kimler yararlanabilir?
Bu düzenlemeden yararlanabilmek için mükellef dahi olmak gerekmemektedir. Şahıs ya da kurum mükellefler haydi haydi yararlanabilmektedir.
Bu fırsat bir daha gelmeyebilir
Ez cümle, bu kanunu iyi incelemekte fayda var. Bir daha böyle peşin fırsat yakalayamayabilirsiniz.
* The Purge, film, Türkçe “Arınma Gecesi” olarak yayınlandı. Konusu: Yılda bir gece suç işleme özgürlüğü tanınır. Bu konuda değerli meslektaşım Ahmet Feridun Güngör “The Purge” başlığı ile bir yazı yayınlamıştı. Okumanızı tavsiye ederim.
** Bir önceki yazımda “seçim sathı mahalli” demişim. Doğrusu “seçim sathı maili” olacak. Kıymetli uyarısı ve dikkatli okuyuculuğu için değerli hocam Yusuf Karakoç’a çok teşekkür ederim.