Amerikan mali sistemi sıkıntıda

Dr. Hafize Gaye ERKAN
Dr. Hafize Gaye ERKAN Finansın Merkezi New York

Amerika’da ba­zı banka ana­listleri ve hü­kümet yetkilileri, ban­kacılık sektörünün sağlam olduğunu ve açığa satış yapanların gerçeklerle değil, duy­gularıyla hareket etti­ğini savunuyor. Veri­lere baktığımızda Amerika mali sisteminde ve finans sektörün­deki problemin derinliği çok net bir şekilde görülüyor.

Federal Reserv:

- Amerikan Merkez Banka­sı (Fed), en azından bir süredir, büyük miktarlarda para basma yetisini kaybetti. Bunu yapabil­mesi için fazla enflasyonist bir zamandayız. Bu da finansal ih­tiyaçlarını karşılamak için Fe­deral Rezerv’i özel sektörde fon aramaya yönlendiriyor.

- Federal Rezerv bankacılık sistemi haftada yaklaşık 1 mil­yar dolar kaybediyor. Ters re­po piyasalarındaki Federal Re­zerv borçlanmaları bilanço fon­larının neredeyse yüzde 30’u. Bu borçlanma faaliyeti, Merkez Bankası’nın net gelirini eksiye çevirdi.

- Ayrıca, dünyanın rezerv pa­ra birimini destekleyen Ame­rika Merkez Bankası’nın reel anlamda (mark-to-market) öz sermayesi eksi 1 trilyon doların üzerindedir.

Bankacılıkta Amerikan devle­tinin önde gelen finans kurum­ları mali sıkıntı içinde. Daha faz­la özel yatırımcı getirmeleri ge­rekiyor. Bu nedenle, banka ve banka varlığı satın alma fırsatla­rı mevcut bankacılık şirketleri­nin çok ötesine yayılmak üzere. Zarar paylaşım anlaşmalarının bankacılık sektörünün de ötesi­ne geçmesi çok olası.

Amerika Bankacılık Sektörü:

Bankacılık sisteminin risk al­tında olduğu dört alan var şu an­da:

- Yüksek miktarlarda faiz ge­tirmeyen mevduatları olan ban­kalar. Başka bir yerde daha yük­sek getiri bulduğunda ayrılmaya eğilimli mevduatlar.

- Büyük miktarlarda sabit oranlı varlıklara sahip bankalar. Yani piyasa getirisi sağlayama­yan varlıklar.

- Büyük ticari gayrimenkul portföylerine sahip bankalar. Yüksek ihtimalle büyük kredi zararları yazacak.

- Varlıklarının ve özkaynak­larının değerlerini olduğundan fazla gösteren bankalar. Yani iş­lerini büyütmek ve sürdürmek için gerekli miktarda finansman veya likidite veya sermayeye sa­hip olmayan bankalar gecmiş­te benzer durumlara bakıldığın­da, özellikle dördüncü madde en fazla zararı verecek olan gibi du­ruyor.

- Yeterli öz sermaye olmadan bir banka işini büyütemez.

- Yeterli likiditeye sahip ol­mayan bir banka, kendisini ifla­sa sürükleyen “mevduat kaçışı­na” karşı savunmasızdır.

% 40'ı ticari emlak kredisi

Nitekim, 2023’te bunu yaşa­dık ve batan üç bankanın toplam aktifi 500 milyar doları geçti… Ve pek çok bölgesel küçük ban­ka hâlâ zor durumda. Bunun ya­nısıra küçük bankaların artacak olacak banka regülasyonlarının masrafını karşılamaları daha da zor olacak.

Bu durum aynı zamanda ban­kaların kredi standardlarını sı­kılaştırmasına ve kredilerde da­ralmaya neden oluyor ve ayrıca bir durgunluk yaratıyor. Özellik­le private equity, venture capi­tal, start-up dünyasına verilen krediler, KOBİ kredileri ve tica­ri emlak kredileri bu durumdan en çok etkilenecek sektörler ara­sında… Bilanço büyüklüğü 1-10 milyar dolar arasında olan bank­ların aktiflerinin yüzde 40’a ya­kın oranı ticari emlak kredisi!

Kriz daha da derinleşecek

Faiz oranlarındaki hızlı artı­şın ortasında ticari gayrimenkul stres altında… Banka kredileri­nin daralması ile ticari emlak piyasasını daha da zorlu günler bekliyor.

- Evden çalışanların artma­sının ardından, pandemiden bu yana ofis binaları doluluk kayıp­larından etkilendi.

- Ticari gayrimenkul değer­leri düşüş belirtileri göstermeye başladı bile.

- Ticari gayrimenkul kredile­ri (floating rate) değişken oran­lıdır, bu da onları özellikle Fed politikasına karşı savunmasız hale getirir.

- Ticari gayrimenkul kredi­lerinin büyük bir kısmının 2024 yılına kadar vadesinin dolma­sı bekleniyor. Ticari gayrimen­kul kredisi temerrüt oranında­ki herhangi bir artış, bankacılık sektörü, özellikle ticari gayri­menkule yüksek oranda maruz kalan küçük bankalar ve bölge­sel bankalar üzerindeki baskıyı artıracaktır.

Özellikle pandemi sırasında zor durum yaşayan ofis binala­rına verilen kredilerin geri dön­memesi durumunda içinde bu­lunduğumuz banka krizi daha da derinleşecektir.

Özetle, sektörün önemli ge­rekçeleri:

- Amerika Birleşik Devletle­ri’nin para arzı hızlanarak dara­lıyor.

- Amerika Merkez Bankası o kadar borçlu ki her gün para kay­bediyor.

- Federal Mevduat Sigorta Kurumu nakit para aramak için yoğun çaba içinde.

- Banka regülasyonları arta­cak, masraflar artacak. Bankala­ra dış sermaye girmesi şart.

- Ticari emlak kredilerinde daralma ve geri dönüşlerde ola­sı zararlar krizi daha da derin­leştirecek.

- Kredi standartları sıkılaştı­rıldıkça kurumsal gelirler ve pe­rakende satışlar ezilecek.

- Şirketler kâr marjlarını ko­rumak icin fiyatları yükseltme­ye devam edecek.

- Gittikçe daha fazla şirket yuvarlanan EPS hitlerini yaşa­yacak.

- İşsizlik oranı artmaya de­vam edecek ve bu yıl yüzde 4 üs­tüne çıkmasını bekliyorum.

Amerikan mali sistemi sıkın­tıda. Regülatorlerin her seviye­de paraya ihtiyacı var. Bulabile­cekleri tek yer de özel sektör. Bu da çok sayıda değişik yatırım fır­satı demek. Bu fırsatlara odak­lanmak, banka hisselerinde açı­ğa satış yapmaktan daha verimli olabilir!

Powell: Sıkı kredi koşulları faiz artırım seyrini etkileyebilir

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, bankacılık sektöründeki gelişmelerin kredi koşullarının sıkılaşmasına katkıda bulunduğunu, faiz oranlarının normalde olması gerektiği kadar yükselmesinin gerekmeyebileceğini ifade etti.

Powell, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Eski Fed Başkanı Ben Bernanke ile birlikte Thomas Laubach Araştırma Konferansı’nda düzenlenen panele katıldı.

%2'lik hedefte kararlılık

Powell, burada yaptığı konuşmada, fiyat istikrarının güçlü bir ekonominin temeli olduğunu belirterek fiyat istikrarı olmadan ekonominin kimseye yaramayacağını söyledi.

Yüksek enflasyonun satın alma gücünü azalttığı için önemli zorluklar getirdiğinin farkında olduklarını yineleyen Powell, bu nedenle Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) enflasyonu yüzde 2 hedefine getirmekte kararlı olduğunu vurguladı.

"Boyutu belirsiz"

Powell, enflasyonun düşürülememesinin sadece “acıyı” uzatamayacağını aynı zamanda fiyat istikrarına geri dönmenin sosyal maliyetini de artıracağına dikkati çekerek, bunun ailelere ve işletmelere daha da büyük zararlar vereceğini düşündüklerini aktardı: “Finansal istikrar araçları bankacılık sektöründeki koşulların hafiflemesine yardımcı olurken, sektördeki gelişmeler ise kredi koşullarının sıkılaşmasına katkıda bulunuyor ve bunun ekonomik büyüme, istihdam ve enflasyon üzerinde baskı oluşturması muhtemel. Sonuç olarak, hedeflerimize ulaşmak için politika faizimizin normalde olması gerektiği kadar yükselmesi gerekmeyebilir. Tabii bunun boyutu çok belirsiz.”

Yellen: Daha fazla banka birleşmesi gerekebilecek

CNN Televizyonu, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen'in büyük bankaların CEO’larıyla yaptığı toplantıda, daha fazla banka birleşmesinin gerekli olabileceğini belirttiğini aktardı:

"Yellen’ın sözleri piyasayı endişelendirdi ama Beyaz Saray banka birleşmelerine ısınmaya başladı. Düzenleyiciler istikrarı bozan banka iflasları yerine güçlü bankaların daha zayıf olanları devraldığı şirket birleşmelerini tercih ediyor."

Borç limiti müzakereleri yeniden açmaza girdi

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy tarafından görevlendirilen borç limiti müzakerecileri, Beyaz Saray yetkilileriyle başladığı görüşmelerden ayrıldı; "borç limiti konusunda anlaşma zora girdi" yorumları başladı.

Cumhuriyetçi temsilci Garret Graves, Beyaz Saray yetkililerinin “mantıksız” olduğunu öne sürerek müzakerelerin durakladığını söyledi. Beyaz Saray yetkilileri ise umutlu: "Anlaşma hâlâ mümkün.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Resesyon çok yakında 02 Mayıs 2023