Resesyon çok yakında

Dr. Hafize Gaye ERKAN
Dr. Hafize Gaye ERKAN Finansın Merkezi New York

Amerikan bankacılık sisteminde neler oluyor? ABD bankacılık siteminde neden bu iflaslar yaşandı ve yaşanıyor? Artan faiz oranları ve borsalardaki düşüşler ile…

-Mevduat sahipleri daha yüksek faiz oranları talep ediyor.

-Bankalar, kısa vadeli hazine bonosu faizleri ve devlet destekli para piyasası yatırım fonları ile rekabet etmekte zorlanıyor.

-Özel sermaye ve Venture Capital (VC) şirketleri de yatırımcıların yeni yatırımlara temkinli yaklaşması ve beklemesi nedeniyle bankalardaki paralarını (drypowder) kullanıyor, bu da bankacılık sektörü için daha az mevduat demek.

-Aynı zamanda, Federal Rezerv'in faizleri artırması ile bankaların bilançolarındaki düşük faiz oranlı varlıklarının değeri bir hayli düşüyor.

-Bu nedenle bankalar paralarını çekmek isteyen mevduat sahiplerine ödeme yapmak için dış kaynaklara ihtiyaç duyuyorlar.

-Ancak bankalar mudilerine ödeme yapabilmek için çok daha yüksek bir maliyetle borç para almak zorunda kalıyorlar. Bu da demek ki: daha az kredi verme ve ekonomiye daha az para girmesi, yani kredilerin sıkılaştırılması (credit tightening).

Bu ikili bir sorun. Daha yüksek fonlama maliyetleri ve aynı zamanda bilançolardaki sabit oranlı varlıkların değerlerinin düşmesi, banka kredilerini kesinlikle yavaşlatacaktır. Bu yavaşlama, Federal Rezerv'in tam da bilançosunu küçülttüğü bir zamanda gerçekleşiyor ve ekonomik büyüme için gerekli fonlama azaltacaktır. Bu nedenle, ekonomi çok yakında finansman (fonlama) için mücadele edecek ve bu ekonomik büyümeyi sınırlayacak.

Bir başka deyişle; Hem faizlerin artmasıyla mevduatlar çekilip onların yerine konması için yeni fonlamalar için yüksek faiz ödüyorlar. Yani giderleri çok arıyor. Ve giderler artarken aynı zamanda bilançodaki aktiflerin değerleri de bir hayli düşüyor. Çünkü düşük faizli zamanlarda bu krediler ve aktifler alınmıştı veya verilmişti. Ve faizler artınca bilançonun pasif kısmında mevduatlar çekiliyor.

Onların yerine, yani fonlamanın yerine koymak için de yüksek faizden finansmana gidiyorlar. Bilançonun sol tarafında yani aktif tarafında da ellerindeki sabit faizli varlıklar bir hayli düşüş yaşadı, yaşıyor. Dolayısıyla iki taraftan da bu faiz artırımı bankaları vuruyor. Bunun yapıldığı zaman da bankaların elinde sınırlı çare var; o da bilançoların duraklaması veya küçülmesi, kredilerin azalması ve sıkılaştırılması.

Bunun gerçekleştiği zaman yani bankaların kredilerinin sıkılaştırılmasına giderken aynı zamanda Amerika Merkez Bankası (Fed) bilanço açısını küçültmeye başlıyor. Dolayısıyla ekonomi her yönden vuruluyor. Resesyon çok muhtemel, çok yakında.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar