Döviz frenlenmeden enflasyon frenlenemez!

Osman AROLAT
Osman AROLAT AROLAT'tan osman.arolat@dunya.com

Ağustos enflasyonu, Merkez Bankası'nın yıllık üçüncü raporunda yer aldığı gibi enflasyon ve kur beklentilerinin birbirini besleyen olumsuz etkisiyle fiyat artışlarını sürekli kıldığını gösteriyor. Bundan ancak toplumun bütün gruplarının katıldığı fedakarlığı sağlayacak, ortak akıl oluşturarak çıkabiliriz.

Ağustos ayı enflasyon rakamları, döviz frenlenmeden enflasyonun frenlenemeyeceğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Ağustos’ta TÜFE aylık yüzde 2.30 artış gösterdi, yıllık artış 17.90 seviyesinde gerçekleşti. Üretici fiyatları ise aylık yüzde 6.6 artışla yıllık yüzde 32.13 seviyesine yükseldi. Bu da enflasyon artışının süreceğini gösteriyor. Yıl sonu enflasyonunun yüzde 20’yi aşması beklentisi kuvvetleniyor.

Dün enflasyonun açıklanmasının ardından güne 6.63’te başlayan dolar, enflasyon açıklaması öncesi 6.73 seviyesine kadar yükseldi. Enflesyon açıklaması sırasında 6.67 seviyesindeyken Merkez Bankası’nın "Fiyat istikrarını desteklemek amacıyla gereken tepki verilecektir” açıklamasından sonra 6.51 seviyesine inmesinin ardından saat 15.00'te 6.61 seviyesindeydi.
Merkez Bankası'nın açıklaması 13 Eylül günü toplanacak Para Politikası Kurulu'nda politika faizinin yükseltileceği yorumlarına yol açtı. Alt bandı yüzde 17.75, üst bandı 19.25 olan politika faizinin yüzde 20’nin üzerine çıkacağı beklentilerini kuvvetlendirdi.

Merkez Bankası bu yılın üçüncü enflasyon raporunda da enflasyon ve kur beklentilerinin birbirini besleyerek fiyat artışını süreki hale getirdiğinin altı çizilerek, "Böyle bir durumda ortaya çıkacak ilave bozulmada enflasyonu düşünmek için daha sıkı bir para politikası duruşunu daha uzun süre devam ettirmek gerekebilecektir”açıklamasına yer verilmişti. Bu da 13 Eylül toplantısındaki faiz artışı beklentisini güçlendirdi.

Ağustos ayı enflasyonunda harcama grupları arasında sadece giyim ayakkabı grubunda yüzde 1.59 oranında düşüş olurken diğer 11 harcama grubunda artış oldu. Üç grupta ise aylık ve yıllık olarak yüksek artış gösterildiği saptandı. Çeşitli mal ve hizmetler grubu, aylık yüzde 5.85, yıllık yüzde 23.23 artış gösterirken, ulaştırma grubu aylık yüzde 4.45 yıllık yüzde 27.13, ev eşyası grubunun ise aylık yüzde 4.56 yıllık 23.76 artış gösterdiği görülüyor.

Son 6 yılın ağustos ayı TÜFE’lerine baktığımızda, iki yıl 0.10 ve 0.29 oranında düşüş gösterdiğini, 3 yılda yüzde 1’in epey altında kalırken, bu yıl yüzde 2.30 artışla diğer yıllardan önemli ayrışma göstermiş durumda.

Fiyat artışı konusunda olumsuz bir beklenti de Makine Mühendisleri Odası'ndan geldi. Oda Başkanı Yunus Yener, yılbaşından bu yana elektriğe yüzde 45.5, doğalgaza yüzde 18.33-112.5 arasında yapılan zamların devam edeceği beklentisini dile getirdi. Yener, ağustos ayına kadar doğalgazın elektrik üreten firmalara maliyet rakamının altında verilerek sübvanse edildiğini belirterek, doğalgaz ve elektrikte yeni zam beklediklerini açıkladı.

Bu gelişmeler, enflasyon ve kurun birbirini besleyerek fiyat artışlarının sürekli hale geldiğini gösteriyor. Bu da enflasyonun frenlenmesinde çözümün döviz kurunun frenlenmesine bağlı olduğunu gösteriyor.

Dövizdeki hızlı artış bütün gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkiliyor. Bizi bu gruptan olumsuz ayrıştıran konu ise ABD ile yaşadığımız siyasal gerginlik. Bu bizim AB’ye yakınlaşmamızı sağladı, ancak asıl ihtiyacımız olan ABD ile yaşadığımız gerginliğin sona erdirilmesi. Görüldüğü gibi zorlu bir dönemden geçiyoruz. Bundan ancak çok yönlü siyasal uzlaşmacı uluslararası adımlar atarak ve ekonomik yapısal düzenlemelerle çıkabiliriz. Bunu oluşturmak için bir toplumsal ortak akla ihtiyacımız olduğu unutulmamalıdır.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar