Yüksek basınç ekonomisi

Bazen hayatın koşturmacasına kapılıp gözümüzün önünde gerçekleşen, geleceği şekillendirebilecek kadar güçlü değişimlerin ipuçlarını kaçırabiliyoruz. Fakat ekonomilerde, piyasalarda ve birçok şirketin hayatında kırılma noktalarını, trendlerini de aslında bunlar belirleyebiliyor. Dolayısıyla bu ipuçlarını yakalamak ve oradan yola çıkarak önemli gelişmeleri ve trendleri öngörmenin değeri neredeyse paha biçilmez. 

Uzun bir süredir merkez bankalarının oyun alanının daralması, faizlerin artış trendi, verim eğrilerinin ise dikleşme eğilimine girebileceği konularını işliyoruz. Bu konular ve trendler genelde göz ardı ediliyordu şimdi ise gündemin en üstlerine yükseldi.

Fakat yorumlarda ağırlıklı olarak Amerika Merkez Bankası’nın (FED) faiz artırım ihtimalinin artmasının faizlerin yükselmesine eşit olacağı veya Fed’in faiz arttırmamasının faizlerin düşük kalacağıbir denklem gibi ele alınıyor. Bu denklemin yanıltıcı veya en azından eksik olduğunu düşünüyorum. Daha önceki yorumlarımızda da bunu işlemiştik. Örneğin FED gibi bir merkez bankasının politika faizlerini ya da diğer bir deyişle kısa vadeli faizlerini artırmaması, piyasada uzun vadeli faizlerin de artmayacağı anlamına gelmez.Hatta bazı durumlarda uzun vadeli faizlerin yükselmesine katkıda bulunabilir. Şu anda buna benzer bir durumun olduğunu düşünüyorum.

Piyasada fazla dikkat çekmediyse de Yellen’in Cuma günü yaptığı konuşmanın son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Aşırı basitleştirme pahasına Yellen’in yani FED’in, ekonominin aşırı ısınmasının daha yararlı olabileceğine dair fikrini ortaya koyduğunu söyleyebiliriz. Kullandığı “yüksek basınç ekonomisi” (high pressure economy) kavramı ise bence önümüzdeki dönem çok kullanılacak.. FED’in bu yöne doğru bir eğilim göstermesinin ise uzun vadeli faizlerin yükselmesi ve verim eğrilerinin dikleşmesi trendini güçlendireceğini düşünüyorum. Dolar üzerine etkisi daha karmaşık ve belirsiz gibi dursa da bence dik bir verim eğrisi ve diğer şartlar dolar lehine görünüyor.

Bu potansiyel trendin güçlenmesi durumunda ise sadece sene sonuna kadar değil önümüzdeki dönemde de, son senelerde içinde yaşadığımız piyasa ortamı büyük çapta değişecek. Dolayısıyla son senelerde iyi performans gösteren aktif sınıfları da büyük oranda değişecek hatta muhtemelen tersine dönecek ya dayer değiştirecek. Değişim, muhtemelen sadece bununla da kalmayabilir ve bu yeni trendlerin, ülke ekonomisininperformansından tutun da şirketlerin ve bireylerin gündelik hayatına kadar önemli yansımaları olabilecek.