Konut balonu ve TOKİ...
Uluslararası kuruluşların, bankaların ve ödüllü / kahin iktisatçıların yaptığı değerlendirmelerin konut ile ilgili bölümlerinde Türkiye’ye de yer vermeleri tartışma başlattı...
“Türkiye’de de konut balonu mu var?”
★ ★ ★
Açıklanan iki önemli veri ise tartışmayı alevlendirdi...
İlk çeyrekte yapı ruhsatı verilen daire sayısında bir önceki yıla göre yüzde 71,5’lik artış yaşanması...
Konut satışında ise yüzde 7,8’lik gerileme görülmesi...
★ ★ ★
Türkiye’nin birkaç şehirden ve birkaç semtten oluşmadığı; Birçok şehirde talebin arza göre 15- 20 kat yüksek olduğu; Konut kredilerinin, gelişmiş ülkelere göre çok düşük kaldığı, gelişmekte olan ülkeler ile kıyaslandığında son sıralarda yer bulduğu;
10 milyonu aşkın konutun yenilenme gerekliliği;
2 milyonu aşkın konutun oturulamaz durumda olduğu; Fiyat / kira oranında 2003 yılından bu yana yaşanan iyileşmeye rağmen, diğer ülkelere göre geride kaldığı biliniyor... Bu 6 parametre Türkiye’de konut balonu değil, konut açığı olduğu gerçeğini ortaya koyuyor...
★ ★ ★
Bu nedenle söylenenlerin aksine Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) daha etkin olması gerekiyor...
★ ★ ★
Çünkü...
Anadolu’da yaşayanların genelinin rüyasıdır ‘ev sahibi’ olmak… “Başımızı sokacak bir evimiz olsun da…” cümlesiyle başlayan dost sohbetlerine tanıklığımın sayısı binleri bulmuştur.
Yoksulluk, çaresizlik “Sığınacak bir damımız bile yok…” cümlesiyle anlam kazanır Anadolu’da.
★ ★ ★
Sağladığı katma değerle ekonomik canlılığın katalizörü olarak biliriz inşaat sektörünü.
Demirinden çimentosuna, seramiğinden camına, boyasından alçısına, iş makinesinden tornasına kadar birçok sektörün umudu, ‘eksik istihdam’ın ilacıdır.
★ ★ ★
Ekonomideki durgunluk ve konut açığı gibi iki önemli neden 2003 yılında TOKİ’yi gündemin ilk sıralarına taşımıştı...
Dönemin TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar ile 2005 yılının başında sohbet ederken, 2003 yılı Mart ayında Başbakan’a verdiği brifingte, TOKİ tarafından önceki 20 yıl içerisinde yapılan konutların sayısını göz önünde bulundurarak (ki her yıl 2 bin konut yapılmış) 2003 yılında 10 bin konut yapmayı hedefl ediklerini söylediğini anlatmıştı...
Başbakan’ın cevabı, “Bana en az 100 bin konutluk projeyle gel. 81 ili ve ilçelerini şantiyeye çevir” olmuş...
Başbakan’ın bir cümlesi, TOKİ yönetimini heyecanlandırmaya yetmiş...
O heyecan ve cesaretle 2004 yılına 100 bin konuta ulaşma hedefiyle başlanmış...
2004 yılı sonunda 84 bin konuta ulaşılmış...
Yani 20 yılda 40 bin konut yapabilen TOKİ, 2 yıla 84 bin konut sığdırmış...
2004 yılındaki başarının heyecanı ile 2005 yılına 150 bin konuta ulaşabilme hedefi ile başlanmıştı...
Hedefler tutturuldu...
Bugün itibariyle 500 bin konut rakamı aşıldı...
Ancak TOKİ’nin sosyal konutları, estetik ve malzeme kalitesi nedeniyle eleştirilere maruz kaldı...
★ ★ ★
TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan’ın, “İstanbul’da dahil birçok şehrimizde yapılan / yapılacak 1 birimlik sosyal konuta 50- 60 kat talep geliyorsa, TOKİ olarak bu talebi karşılamak zorunda hissediyoruz” şeklindeki cümlesi sosyal konutlarda balon değil açık bulunduğunu, TOKİ’nin bu açığı kapatmak için devrede olduğunu gösteriyor...
Turan’ın, “TOKİ konutlarının mimari özellikleri ve malzeme kalitesi eleştiriliyordu. Bunun için kente göre / bölgeye göre tasarım yarışmaları açtık. Estetik ve malzeme kalitesi önceliğimiz olacak” şeklindeki cümlesi ise TOKİ’nin sosyal konutlarına talebin daha da artacağının sinyalini veriyor...