İyi teknoloji, kötü yönetimi kapatır mı?

Bugün iş dünyasında beklentimiz bu. Bu nedenle ERP yazılımlarına, robo­tik süreç otomasyonlarına, veri madenci­liği ve analitiğine, süreç otomasyonuna ve yapay zekaya bu kadar yatırım yapıyoruz.

Öte yandan, pek çok şirket bu yatırım­lar sonrası görüyor ki, bu yatırımlar ba­zı insanlar için işleri kolaylaştırsa, ya da bazı pozisyonları ortadan kaldırsa da, organizasyonun temel sorunu olan “yö­netim” sorununu ortadan kaldırmıyor. Hatta bu teknolojiler, kötü iş süreçleri ve organizasyon üzerine yapılandırıldığın­da, beklenenin aksine süreçleri de kötü­leştiriyor.

Kötü süreçler, iyi teknoloji ile düzeltilemez!

Bu konuda Bill Gates’in 90’ların sonun­da söylediği ve benim çok beğendiğim meşhur bir söz de var: “İşletmede kulla­nılan herhangi bir teknolojinin ilk kuralı şu: otomasyon, iyi işleyen bir sürece uygu­landığında verimliliği artırır. İkinci kural ise… otomasyon, verimsiz bir sürece uy­gulandığında verimsizliği büyütür.”

Kötü süreçler veya organizasyon tek­noloji ile daha da karmaşık hale gelebilir. Yapısal bir yanlışı güçlendirmiş olursu­nuz. Bu yanlış bir şehre doğru, son model bir araba ile, son hız seyahat etmeye ben­zer. Oysa siz farklı bir şehre gitmek isti­yorsunuz.

Bunun en büyük sebebi mevcut iş süreç­leri ve organizasyondaki verimsizlikler, iş akış hataları ve kontrol boşluklarıdır. Siz kendi sürecinizi, teknoloji ile daha hızlı hale getirirsiniz ama bu daha iyi olacağı anlamına gelmez.

Bugün tüm şirketler, dijital dönüşüm adı altında teknolojinin mucize şekilde tüm sorunları ortadan kaldıracağını dü­şünüyorlar. Oysa sorun sizin iş dizaynı­nızda. Yani siz, iş stratejinizi, iş modelini­zi, süreçlerinizi, organizasyon yapınızı ve hatta kurum kültürünüzü iyileştirmeden, sadece dijitalleşme ile iyi sonuçlar ala­mazsınız.

Şüphesiz bunun tersini iddia edenler olacak, çünkü bu günlerde dijital dönü­şüm iş dünyasının merkezinde. Öte yan­dan ben, net tanımlanmış stratejisi, buna uygun iş modeli, süreçleri ve organizas­yonları olmayan şirketleri görünce, bu ça­balara maalesef üzülüyorum.

Dijital dönüşümden ne zaman fayda sağlanır?

Dijital dönüşümden fayda sağlamak için bir süre boyunca kendi işinizi yeni­den ele almalısınız. Kendi işinizi analiz etmeli, müşteriden içeriye doğru değer­lendirmelisiniz. Değer zincirinizi, tedarik zincirinizi objektif olarak analiz etmeli­siniz. Biz neyi doğru, neyi yanlış yapıyo­ruz, bunu veriye dayalı ortaya koyabilme­lisiniz.

Bunu yaparken bir yandan da strateji ve iş modeliniz üzerinde düşünmelisiniz. Bunlar ile yukarıda belirttiğim temel sü­reçleriniz uyumlu mu buna bakmalısınız? Eğer stratejiniz ve iş modeliniz yoksa işe zaten buradan başlamalısınız. Bu konu­larda gelişme sağlamadan lütfen dijital dönüşüme adım atmayın.

Büyük ölçekli şirketler bu konularda beş altı senedir ciddi yatırımlar yaptılar, yapmaya devam ediyorlar. En son İSO 500 araştırması sonuçları bize gösteriyor ki, sorun burada değil. Çözüm de burada de­ğil. Şirketlerin önce strateji, iş modeli, sü­reç, organizasyon ve iç kontrol/iç denetim yapılarını doğru şekilde oluşturup, birbir­lerine bağlamaları gerekiyor.

Zamanlama çok önemli

Bu işte zamanlama önemli. Ben tek­noloji alır ve işi çözerim diyenler, yanıl­dıklarını ancak mali yapıları ve dengele­ri bozulduğunda anlayacaklar. Rekabet öyle güçlü ki, hele siz bir de Türkiye gibi makro sorunlar yaşanan bir ülkedeyse­niz, işi sadece dijitalleşme ile çözmeniz mümkün değil. Doğu Asya, Doğru Avrupa ve Kuzey Afrika kaynaklı bir rekabet dal­gasının içindeyiz, bu ileride daha da şid­detlenecek. Hep söylediğim bir söz var; sizi buraya getiren yönetim anlayışı, sizi geleceğe güvenle götürmeyecek. Çünkü kurallar değişti.

Sorununuz dijitalleşme değil, yönetim. Konuya bu perspektiften bakmaya çalışın.