Moody’s sonrası piyasalar
19 Ağustos’ta Türkiye’yi negatif izlemeye alan Moody’s geçtiğimiz Cuma günü notumuzu “çöp” seviyesine indirdi. Kurum, ülkenin dış finansman ihtiyaçlarına ilişkin risklerdeki artışın yanı sıra özellikle büyüme ve kurumsal sağlamlıkta zayıflama gibi kredi görünümünü destekleyen koşullardaki bozulma nedeniyle böyle bir indirim yaptığını açıkladı.
Aslında kurumun gerekçelerine baktığımızda alınan kararın sadece siyasi olmadığını görebiliyoruz. Türkiye'nin 2016 yılında (bankalar, şirketler ve kamu borçları olmak üzere) yaklaşık 156 milyar dolar dış borç ödemesi yapması gerekiyor. Önümüzdeki yıl ise bu rakam 168 milyar dolar civarı. Türkiye'nin borç ödemelerini çevirebilmesi için kredi alınan yurtdışı kreditörler, artık daha yüksek prim talep edecekler.
2010 yılında %9 civarı büyüyen Türkiye ekonomisi buralardan %4 seviyelerine kadar geriledi. Eskisi kadar hızlı büyümeyen ekonomi kurumun büyümeyi ilişkin gerekçesini doğruluyor.
Moody’s, kurumsal yapıda ortaya çıkan zayıflama için Dünya Yönetişim Göstergeleri ve Küresel Rekabet Endeksine bakıyor. Türkiye iki listede de geçtiğimiz yıla göre gerilemiş gözüküyor.
Bundan sonra ne olacak sorusunu cevabına gelecek olursak.. İlk tepkide 3 TL seviyesine gören kurda daha sonra 2.9650 seviyesine kadar geri çekilme olsa da yukarı gitme isteği devam ediyor. BIST 100’de de aynı resim ile karşı karşıya kaldık. Pazartesi günü %3.8 düşen endeks tepki alımları ile yükselse de satış baskısı devam ediyor.
Küresel fonlar, en az 2 kredi derecelendirme kuruluşundan yatırım yapılabilir not alan ülkelere yatırım yapıyor. Moody’s kararı sonrası artık büyük küresel fonlar Türkiye’ye yatırım yapamayacak, yatırımları olanlarda Türkiye’den çıkacak. Artık sadece daha muhafazakar fonlar Türk tahvillerini alabilecek. Bununla birlikte Türk varlıklarından 8-10 milyar dolar arası para çıkabilir. Ancak çıkış kademeli olacak. Bu yüzden kurda ve endekste sert satış görmüyoruz.
Moody’s kararı, ekonomideki zayıflama, jeopolitik riskler, OHAL süresinin uzatılması yönünde hükümete öneride bulunulması gibi etkenler Türk varlıkları üzerinde baskı oluşturmaya devam edebilir. Geçtiğimiz hafta 3 TL’nin üzerine oturmaya çalışan kurda 3’ün üzerinde kalıcılık sağlanması durumunda önce 3.02-3.05 bölgesi sonrasında ise 3.07-3.09 bölgesi görülebilir. Endeks tarafında ise 75 bin -76 bin bölgesinin kuvvetli destek olduğunu, satışların hızlanması ile birlikte 73 bin bölgesinin görülebileceğini düşünüyorum.
Bundan sonraki süreçte ekonomi yönetiminde bir an önce Türkiye’yi yeniden yatırım yapılabilir seviyeye ulaştırmak için adımlar atılmalı. Ekonomik reformlara hızla devam edilmeli. Üretime dayalı büyüme modeline geçilme yönünde adımlar atılmalı.