Şubattan gözükenler

Cem KÜTÜK
Cem KÜTÜK Tersi Düzü cem.kutuk@dunya.com

Yeni yıl yapay zekâ iyimserliğinin de desteğiyle uluslararası piyasalar için pozitif başladı.

ABD’de bugünlerde fiyatlanan, yapay zekâ uygulamalarını diğer şirketlerin kullanımına sunabilecek teknoloji şirketlerinde beklenen gelir artışı. Henüz bu uygulamaların kurumsal müşterilerine yani diğer sektörlerde yapay zekâ uygulamalarını iş süreçlerinde kullanacak şirketlerin yaşayacağı verimlilik artışı fiyatlanmıyor.

Yapay zekâ uygulamalarının finans, hizmetler ve tüketici ürünleri sektörlerinde yaygınlaşması ile ABD’de endekslerin geneline yayılan olumlu fiyatlamaları gelecek birkaç yıl içinde görebiliriz.

Bu fiyatlamalar dünya genelinde diğer piyasalara ne denli yansıyabilecek? Söz konusu teknolojileri etkili bir şekilde kullanacak tüm işletmelerin olumlu etkilenmesi muhtemel ancak her pazarın dinamiklerinin, bu teknolojilere yatırım gücünün ve katma değer üretme kabiliyetinin farklı olduğunu da not etmek gerekli.

Otomotiv tarafında Hertz’in Tesla araçlarından oluşan filosunu satacağını ve bir diğer elektrikli araç üreticisi Polestar’a bu yıl için verdiği siparişi ise iptal ettiğini açıklaması sarsıntı yarattı. Hertz’in hisse fiyatı bu açıklamayı takiben artarken, Polestar ve Tesla’nın hisse fiyatı düştü. Hertz’in sipariş iptaline karşılık Polestar’a elindeki filoyu hemen ve düşük fiyattan piyasaya satmayacağına dair verdiği taahhüt, elektrikli araçların ikinci el piyasasının ne denli kırılgan olduğunu gösteriyor.

Hibrit araçlar ve Toyota başta olmak üzere bunların üreticileri için pozitif bir haber. LFP tipi başta olmak üzere elektrikli araç bataryalarındaki kapasite fazlası stokların şişmesine neden oldu. Büyük üreticiler uzun vadeli anlaşmaları sayesinde bu dönemi görece hasarsız atlatabilse de, onları takip eden rakipleri zorlanıyor.

Lityum ve katot malzemeleri üreticileri birkaç yıl sürecek düşük fiyat ortamına ayak uydurmak zorunda kalacak. Özellikle lityum tarafında yeni maden projelerine başlanması, fiyatların eskiye dönme süresini daha da uzatacak. Batarya ve ona girdi sağlayan sektörlerde konsolidasyon kaçınılmaz gözüküyor; bolca satın alma ve birleşme haberi okuyacağız.

Geçen yıl yüzde 63 düşen kömür fiyatlarının bu yıl da gün yüzü görmesi beklenmiyor. El Nino kasırgasının Doğu Asya’da baraj doluluklarına olumlu etkisi ve Rus ve Moğol kömürünün Çin pazarına gümrüksüz girmeye başlaması kömür fiyatlarını baskılamayı sürdürecek. Çin’de gayrimenkul şirketlerinin arsa alımları geçen yıl %43 oranında düşmüştü.

Bu yıl da arsa alımlarında artış beklenmiyor. İnşaat piyasasında, yeni arsa alımlarındaki eğilimin işaret ettiği yavaşlama eğiliminin sürmesi, çimento, çelik, bakır ve alüminyumda beklenen fiyat artışlarını seneye erteleyebilir. Çimento ve çelik ihracatçıları için önemli bir risk. Petrolde ise artan Amerikan, Venezuela ve Brezilya üretimi, OPEC kısıntılarına rağmen yılın sakin geçmesini sağlayabilir ve bu (Türkiye gibi) net ithalatçılar için oldukça olumlu olur.

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Dört soru, bir fıkra 19 Aralık 2023
Kasımın getirdikleri 21 Kasım 2023