4.0 mı? Gelenek mi?
Yıllardır aklımdan çıkaramadığım bir fotoğraf karesi…
Japonya’dan…
* * *
Doğal afet yaşanmış…
İlk gün, afetzedelerin ihtiyaçlarını karşılamaları için markete benzer, büyükçe bir çadır kurulmuş…
O çadıra sırayla girip sırayla çıkan Japonları çekiyor kamera…
* * *
Herkes sakin…
İzdiham yok…
Birinin elinde bir yumurta…
Diğerinin elinde bir iki tane meyve…
Diğerinin elinde yarım ekmek, bir dilim peynir…
Diğerinin elinde bir battaniye…
* * *
Hayatın her anı, aynı ‘fotoğraf karesi’ Japonya’da…
Mesela metro istasyonları…
Herkes sırada…
Sağlı sollu sıra, orta boş tutuluyor… İnenler o yolu kullanıyor… Son kişi inene kadar bekleniyor… Sonra binecekler biniyor…
* * *
Sanayi neden gelişmiş Japonya’da?
Bunun için:
Önce insanlık geliştiği için…
Geleneklerine bağlı oldukları için…
Maddi / manevi tüm miraslarına değer verip sahip çıktıkları için…
* * *
Verimliliğin artırılması, hataların ve israfın önlenmesine yönelik dünyaya yön veren ve göbeğinde ‘insan’ olan birçok üretim felsefesinin Japonlardan çıkması da bu yüzden…
Altı sigma…
Yalın üretim…
Sürekli iyileştirme…
Tam zamanında üretim…
Ve 5S dünyaya yön veren felsefelerden…
* * *
Mitaş Cıvata AŞ Genel Müdürü Serdar İskender, geliştirdiği bir projeyi anlatırken, konuştuk Japonya’yı…
Şöyle diyor İskender,
“İnsana yatırım yapmanın zamanı gelmedi mi?
Büyük emekler, alınteri ve gözyaşları ile kurulup geliştirilen yerli işletmelerimizi, 50 yıl sonra da yaşatacaksak; kendi özvarlıklarımızı, kendi çocuklarımızı bulmalı, takip etmeli, yetiştirmeli, istihdam etmeli ve tecrübelerini ikinci üçüncü değil, dördüncü beşinci kuşaklara devredecek şekilde organize etmeliyiz.
Mevcut sistemle, yani ‘taşıma su’ ile insan kaynağı problemini çözemeyiz. Bunca deneyime rağmen, anlayamadık!”
* * *
Şöyle devam etti:
“Şirket içinde Mesleğin İkinci Kuşağa Devri ismiyle bir sosyal sorumluluk projesi geliştirdik…
Basit, içten, samimi ve insan merkezli bir proje bu…
İşletmemizde çalışan en az 10 yıl deneyimli personellerimizin çocuklarının ya da torunlarının da şirketimizde çalışması için teşvik edici politikalar uygulayacağız…”
* * *
İşte ‘Japonya Modeli’…
Hayal edip, hayallerini gerçekleştirmek için insan merkeze koyup, çalışan, üretken, verimli, dinamik, yaşayan ve yaşatan fabrika organizasyonları kurmuşlar…
O yaşayan ve yaşatan fabrikalarda çalışmaya başlayan Japon teknik elemanların, üçüncü kuşak torunları, bugün, dedelerinin çalıştıkları fabrikalarda mavi ya da beyaz yaka olarak devam ediyorlar ve Japon ekonomisinin bugününü inşa eden dedeleri gibi yarınları inşa ediyorlar…
* * *
Soru şu…
Bu tür projeler, mesleksizlik ve verimsizlik sorunu hat safhada olmasına rağmen 4.0'ı konuşan bir ülkede öncelik olup, dikkat çeker mi?
Olumlu yönden bakıp dikkat çektiğini düşünürsek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi bakanlıklarımız bu tür projelere dahil olanlara maaş yada prim ödemesi gibi konularda farklı teşvikler verip ihtiyaç duyduğumuz bu kültürün gelişimine katkıda bulunabilir mi?