Petrol fiyatlarında algıda değişim
Geçen hafta çoklu varlık fiyatlamalarını en çok etkileyen üç değişkenden biri olan Cezayir’deki resmi olmayan OPEC toplantısı piyasa beklentilerinin aksine toplam üretim miktarında azalttım ile sonuçlandı (Diğer iki değişken ABD başkanlık tartışması ve Deutsche Bank). Öncelikle beklentilerin neden herhangi bir anlaşmayla sonuçlanmaması bu toplantının Nisan ayında Doha’da gerçekleşen toplantıya benzetilmesinden kaynaklıydı. S. Arabistan ve İran’nın anlaşabilme olasılığının az olması, toplantıya vadeli petrol kontratlarında kısa pozisyonların (fiyatın aşağı gitmesiyle kara geçilmesi) artışıyla girilmesine neden olurken (20.09.2016 tarihinde önceki haftaya kıyasla para yöneticilerinin pozisyonları, kaynak: CFTC) 2008 den beri ilk defa OPEC grup bazında üretimi azaltım kararı aldı. Opsiyon piyasaları toplantı öncesinde yüksek kullanım fiyatlı ($50 seviyelerinde) alım kontratlarında hacmin ve açık pozisyonun arttığını bize gösterirken her ne kadar piyasa anlaşma olasılığına inanmasa da olası bir anlaşmada fiyat hareketine karşın korunma amaçlı pozisyonların da açıldığı söylenebilir. S. Arabistan’ın anlaşmadaki motivasyonu ilk olarak bütçesinin iki senedir üst üste açık vermesi ve ikinci olarak ülkenin en büyük şirketi Saudi Aramco halka arzı öncesi gösterge endeksinin MENA bölgesindeki en kötü performans gösteren endeks olmasıydı. İran’ının üretim miktarını arttırması için gereken sermaye yatırımlarında zamana ihtiyaç duyması Doha toplantısına kıyasla Cezayir toplantısını farklı duruma getirdi. Kasım ayındaki resmi OPEC toplantısı öncesi S.Arabsitan ve İran arasında İran’nın üretimindeki pazarlık bölgesi 3.6 – 4.2 milyon varil günlük üretim aralığı olduğu görülüyor. OPEC’in bir bütün olarak üretim azalttım kararındaki en önemli neden ise şirketlerin sermaye yatırımlarını gelecek sene içinde azaltması. Son iki senede yaklaşık $1 trilyon sermaye yatırımı iptal edilirken bu durumun devamı uzun vade de petrol fiyatlarında güçlü bir yukarı baskı yaratıp global büyüme üzerinde (zaten oldukça zayıf olan büyüme) negatif etkiye neden olabilir. Dolayısıyla uzun zamandır petrol fiyatlarındaki $40 taban fiyatın (bu seviyenin altında sözel müdahaleler geliyor) sermaye yatırımlarının artması adına yukarı çekilmesi hem OPEC üreticilerinin bütçelerinin rahatlamasına hem de gelecekteki fiyat hareketlerinin kontrollü olmasına neden olacaktır. 2014 ortasından beri fiyatlamalardaki “yükselince sat” stratejisinin ise Arabistan’ın pazar payı hedeflemesinden fiyat dengesine geçmesiyle artık çok mantıklı olmadığı söylenebilir. 30 Kasımdaki toplantıda ülkelerin bireysel kotalara geçmesi petrol fiyatlarındaki yükselişleri kalıcı kılacaktır.