Sahi, The Big Short bize ne anlatıyordu?

Paranın büyüsü, lüksün cazi­besi ve piyasaların adrenalin dolu dünyası… Finans temalı film­ler, sadece birer eğlence değil, ay­nı zamanda strateji, risk ve insan psikolojisinin derinliklerine dair çarpıcı dersler sunuyor

Para, lüks ve ihtişam, bir yapı­mın ilgi görmesi için yeterli olur çoğu zaman. Zira her insanın ha­yalidir bunlara kavuşmak. Haliyle bu konuyu işleyen film ve diziler de çok ses getirir. Özellikle ekonomi­nin, finans ve piyasaların yakından takip edildiği bu zamanlarda. Ar­tık savaşların çıkması da gerekmi­yor çoğu zaman. X platformunda üç beş satırlık bir açıklama, piya­saları alt üst etmeye yetiyor.

Mesela ABD Başkanı Donald Trump’ın bir gece ansızın Çin’e gümrük vergisini yüzde 125’lere, Avrupa ülkelerine de yüzde 50’ye çıkaracağını açıklamasının, en doğudan başlayarak en batıdaki borsaları sarsması gibi. Yakın za­manda şahit olduk, 48 saat gibi kı­sa bir sürede borsalarda yüz mil­yarlarca dolar buharlaşabiliyor.

Borsa demişken Türkiye’de portföy değeri yaklaşık 5,5 trilyon lirayı bulan 7 milyonun üzerinde yatırımcı var. Ve bu 7 milyon yatı­rımcı her gün ‘Yine ne şey diyecek’ tedirginliği ile tabir yerindeyse ge­celeri huzursuz giriyor yatağına.

Şu günlerde yakın zamanda ha­yatımıza girmiş ve konusu para olan yapımların yeniden ilgi oda­ğı olduğun şahit oluyorum. 1987 yapımı Wall Street, The Big Short (2015), Margin Call (2011) ve Martin Scorsese imzalı The Wolf of Wall Street (2013) gibi filmler tekrar tekrar izleniyor.

Finans piyasalarında yaşan­mış büyük çöküşleri konu alan bu filmler, borsa ve hisse dünyasının etkileyici büyüsünü de aktarıyor.

Gelin bu çok ses getiren yapım­ları tekrar bir hatırlayalım ve yatı­rımcılara nasıl mesajlar verdiğini inceleyelim.

Wall Street: Hırslı bir bor­sa simsarı ile açgözlü ve acımasız bir finansörün hisse dünyasın­daki hızlı yükselişini konu edi­yor. Filmdeki “Greed is good” ya­ni “Açgözlülük iyidir” sözü ikonik bir replik haline geldi.

The Big Short: Gerçek olaylara dayanan film, 2008 finansal krizi­nin patlamasından önce mortga­ge balonunu fark eden birkaç ya­tırımcının hikayesi konu ediliyor. Film aynı zamanda karmaşık fi­nansal terimleri eğlenceli ve an­laşılır hale getiriyor. Filmi finan­sal okuryazarlık merakı olanların mutlaka izlemesi gerekiyor.

Margin Call: Bir yatırım ban­kasında kriz öncesi son 24 saatte yaşananları konu alan film aslın­da finansal sistemin etik sorgula­ması. Yoğun diyalogların olduğu bir psikolojik gerilim niteliğinde­ki yapım, risk yönetimi, etik ka­rarlar ve batmakta olan şirketle­rin iç dinamiğini yansıtıyor.

The Wolf of Wall Street: Bor­sa dolandırıcısı Jordan Belfort’un çılgın ve ahlaki çöküşle dolu yük­seliş hikayesi. Borsa dolandırıcılı­ğı, açgözlülük ve “sınırsız haz” üze­rine bir Martin Scorsese başyapıtı.

İyi bir oyunculuk ve akıcı bir hikâyenin yanında bu filmlerin yatırımcılara ne vaat ettiğine de bir göz atalım:

1. Stratejik düşünme

The Big Short’ta yatırımcılar, herkesin göz ardı ettiği verileri analiz ederek büyük bir fırsat ya­kalıyor. Kalabalığın tersine gitme cesareti ve makro perspektif ge­liştirme, yatırımda kritik beceri­lerdir.

2. Risk Yönetimini

Margin Call riskin nasıl yöne­tilebileceği kadar, yönetileme­diğinde nelere yol açabileceğini gösterir. Rasyonel kararlar almak için duygulara değil, verilere ve il­kelere dayalı düşünmelisin.

3. Psikolojik dayanıklılık

Wolf of Wall Street, yatırım dünyasında egonun nasıl tehlikeli olabileceğini gösterir. Aşırı özgü­ven, açgözlülük ve hırs, uzun va­deli başarının düşmanıdır.

4. Finansal okuryazarlık

İyi anlatılmış bir hikâye, kitap­lardan öğrenilmesi zor olan konu­ları kolaylaştırabilir.

Evet, para ve finans içerikli filmler yatırımcılara ilham vere­bilir ama bu ilham her zaman “ne yapmalı?” değil, bazen “ne yapma­malı?” dersini de içerir. İlhamın kaynağı yalnızca başarı değil, ah­laki ikilemler, stratejik zekâ, kriz yönetimi ve insan psikolojisinin derinliği de olabilir.