Karbon sıfır, etraf yeşil değilse gelecek sıfır!

Ufuk TARHAN
Ufuk TARHAN FÜTÜRİST UFUK futurist@ufuktarhan.com

Neden işiniz ‘sıfır karbon’ düzenlemelerini göz ardı edemez?... Uluslararası “Zero Carbon – Sıfır Karbon” düzenlemeleri, yakın gelecekte şirketlere ve ülkelere ticaretin her aşamasında yeni kural ve zorunluluklar getirecek. Mesela bakınız Ticaret Bakanlığı, ‘Yeşil Mutabakat’ sayfası. Aşağıdaki bilgiler aynen oradan alınmıştır.

Resmi kaynaklardan aktarımla, kısa bir alıntı: 1 Ekim’de başlıyor! AB'nin iklim, enerji, arazi kullanımı, ulaşım ve vergilendirme politikaları, 2030 yılına kadar 1990’daki seviyesine kıyasla %55 emisyon azaltımı sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.

Örneğin; uluslararası ticareti etkileyecek en önemli unsurlarından birine ve dünyada ilk kez uygulamaya konulacak olan “Sınırda Karbon Düzenlemesine” göre 1 Ekim 2023 itibariyle ilk etapta demir-çelik, çimento, alüminyum, gübre, elektrik ve hidrojen ürünleri bu kapsama dahil olacak. Uygulama kapsamında, 1 Ocak 2026 tarihine kadar olan geçiş döneminde, AB’ye ithal edilen söz konusu ürünlerin üretimi aşamasında salınan karbon emisyonları ile üretim süreçlerinde kullanılan elektriğin üretiminden kaynaklı (dolaylı) emisyonların raporlaması yapılacak.

1 Ocak 2026 tarihinden itibaren başlayacak asıl uygulama döneminde ise ithal ürünlere gömülü emisyonlar için, AB’de yetkilendirilmiş ithalatçılar tarafından AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)’ndeki haftalık karbon fiyatları dikkate alınarak karbon ücreti ödenmeye başlanacak, çimento ve gübre sektörlerinde dolaylı emisyonlar da ücretlendirmeye tabi olacak.

Üstüne üstlük yapay zeka işleri daha da rekabetçi kılacak…

Şirketler birkaç yıl içinde yapay zekanın da iyice alevlendireceği rekabet ortamında hem karlılıklarını hem kalitelerini korumak hem de iş modellerini, alt yapılarını, finansmanlarını, insan kaynaklarını ve diğer tüm koşullarını karbon kriterlerine uyumlu hale getirmek zorunda kalacaklar.

Yapamayanlar oyundan çıkacak! Karbon kimsenin gözünün yaşına bakmayacak. O zaman bu yazı “Daha zaman var. Aceleye gerek yok. Zaten ekonomik kriz var, enflasyon kırdı geçirdi. Deprem her şeyi etkiledi. Karbona, emisyona bakacak halimiz mi kaldı.” diye oyalananlara bir ön uyarı olsun. Zaman akıp gidiyor.

Bir bakmışsınız kriterler yüzünden ne ham madde alabiliyor ne üretebiliyor ne satabiliyor ne de ihracat yapabiliyorsunuz… Aranızda ISO standartlarının konduğu yılları ve o zamanki direnişleri hatırlayanlar varsa ne demek istediğimi daha iyi anlayacaktır. O zamanlar da kimse ISO’nun böylesine belirleyici olacağını hiç ummamıştı. Kısacası; Akacak kan damarda düşecek emisyon lafta kalmaz! Bu konuyu lütfen ciddiye alın.

Neler olacak, neler yapılmalı?

Tabii ki sıfır karbon düzenlemelerine uyum sağlamak için yeni teknolojilere ve iş modellerine yatırım yapılarak emisyon azaltmaya odaklanılacak. Örneğin, ürünlerin ömrü uzatılacak veya yeniden kullanılabilir ambalajlar kullanılarak çevresel etkisi azaltılacak. Ya da karbon emisyonlarını telafi etmek için karbon kredileri satın alınacak*. Yapılacak ilk şey, mevcut karbon ayak izini belirlemek. Daha sonra izi azaltmak için hangi adımların atılması gerektiğini belirleyerek enerji verimliliğini yükselterek yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmak.

Atılacak ilk adımlar

1.Karbon Denetimi: Ayak izinizi belirleyin.

2.Sürdürülebilirlik Stratejisi: Yönetim kurulu gündeminde 1 numaralı madde olmalı.

3.Kaynakların yeniden düzenlenmesi: ArGe'ye yatırım yapın.

4. Küresel Strateji: Uluslararası düzenlemelere hazırlanın.

5. Paydaş Katılımı: Yatırımcılarınızı, çalışanlarınızı ve müşterilerinizi sürece dahil edin, destek olun.

* Karbon kredisi: Bir şirket veya kuruluşun, kendi faaliyetlerinin neden olduğu karbon emisyonlarını azaltmak için başka bir yerde karbon emisyonlarını azaltan bir projeye yatırım yaparak elde ettiği bir tür emisyon azaltma birimi. Mesela; Yenilenebilir enerji ve/veya enerji verimliliği projelerine yatırım yapmak, ormansızlaşmayı önlemek, karbon yakalama ve depolama teknolojisi kullanmak gibi. Tabii ki asıl olan şirketlerin kendi karbon ayak izlerini azaltmaları…

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar