2023 Türk dış politikası
2 023 herkese güzel, sağlıklı, umut dolu günler getirsin. Günlük hayatımız gibi, dış politikamız da barış ve huzur içinde bir yıl geçirsin. Temennimiz bu.
Tabi ki temennilerin yanında bir de dış politikanın ve dünyanın gerçekleri var. Maalesef, bu gerçekler temennilerimizi biraz hüsrana uğratabilir, 2022’ye nazaran daha sert bir dış politika görebiliriz.
Bir numaralı konu Ukrayna savaşı
Bu sene şüphesiz ki bizleri dış politikada en çok Ukrayna-Rusya krizinin etkileri meşgul edecek. Tahıl krizinde önemli rol oynayan Türkiye, enerji konusunda da Avrupa’ya kıyasla avantaj yakaladı. Ancak Rusya’yla olan bu yakınlaşma, yaptırım sürecinde Türkiye’yi Batı ittifakını yalnız bırakmakla suçlayan, Amerika ve Avrupa’nın baskısına sebep olabilir. Bu nokta muhtemelen 2023 senesinde bizi en çok gerginliğe itecek mesele olacak.
Yunanistan ile Ege’de yaşanan hadiseler, Yunanistan kaynaklı değil. Yunanistan, Türkiye’nin Avrupa ya da Amerika’yla yaşadığı her ters gidişi lehine kullanma politikasını benimsemiş durumda. Bu politika, Yunanistan’ı fırsatçı bir şekilde Ege’de Türkiye’nin sabrını zorlar uluslararası haklarını ihlal eder noktaya itiyor. Avrupa ve Amerika da bu haksızlıkları görmezden geldiği gibi, devamlı Türkiye’yi gerginlikten mesul tutuyor. Bu yaklaşım dış politikadaki ikinci önemli hassas noktamız olacak.
Suriye meselesi
Suriye’de yaşanan terör oluşumu, maalesef müttefiklerimizce hiçbir zaman bir terör oluşumu olarak adlandırılmayacak. Hatta teröriste eğitim ve destek vermeye, Türkiye müdahaleye kalkıştığında da engel olunmaya çalışılacak. İşin kötüsü, Avrupa ve Amerika bu noktada iken Esad ve Rusya da farklı değil. Bu süreç, Türkiye’nin 2023 senesinde tek başına, ittifaklardan münferit çözmesi gereken bir konu olarak önümüzde olacak.
Bu üç nokta, 2023 senesinin görünen en temel üç dış politika meselesi. Görünmeyen ve önümüze çıkacak olan yeni sorunlar, İsveç ve Finlandiya’nın NATO süreci, Ermenistan ile olan süreç, Doğu Akdeniz meselesi, FETÖ, Rum ve Ermeni lobilerinin ABD’de Türkiye aleyhine neşriyatları, nisanda yeniden gündeme gelecek sözde soykırım konusu dış politika ajandamızdaki daimi sorunlar.
Türk dış politikası bunlarla yıllardır mücadele ediyor, eder de.
Yunanistan ve Ege
Tek sorun sadece bizde değil; dünyada Yunanistan, Amerika, Avrupa’nın bazı ülkelerinde seçim dönemlerinin yaklaşması. Bu meselelerin üzerine seçim süreçleri de binince doğal olarak dış politika bağımsız bir karar alma unsuru olmaktan çıkıp, ciddi anlamda iç politika etkisine giriyor. Bu da ülkelerin dış politikaya bakışını ve karar alma süreçlerini rasyonellikten popülizme kaydırıyor.
2023 senesinde dış politika yapımını ve önümüzde olan meseleleri zorlaştıracak en büyük unsur da seçim yılı olması zaten.
Dış politika yapımında ittifaklar, avantajların rasyonel kullanımı, doğru zamanlama her şeydir.
İç politikadan bağımsızlaştıkça, kararlara iç politika ve seçimler etkisini azalttıkça, dış politika çözümleri daha net, daha güçlü ve daha kalıcı olur.