ABD’de İsrail’e bakış değişiyor mu?
ABD Dışişleri Bakanlığı Başmüfettişlik Ofisi tarafından hazırlanan raporda İsrail ordusunun Gazze'de işlediği iddia edilen "yüzlerce" insan hakları ihlalinden söz ediliyor. Raporun sızması sonrası Demokrat Parti’den 11 ve bir bağımsız senatör, Dışişleri Bakanı Rubio'ya, bu rapor doğrultusunda işlendiği iddia edilen insan hakları ihlallerinin hızla araştırılması çağrısı yaptı.
Senatörler, Gazze'deki insan hakları ihlallerinin incelenmesindeki gecikmelerin, bu tür suçlarla anılan yabancı askeri birimlere ABD güvenlik yardımı yapılmasını engelleyen “Leahy Yasaları”nı anlamsız kıldığı uyarısında bulundu. Senatörler, bu sürecin benzer iddialarla karşı karşıya kalan diğer ülkelere göre İsrail'e avantaj sağladığı düşüncesinde.
Bu talepte bulunan Demokrat Parti senatörleri olunca trajikomik bir durum ortaya çıkmadı mı? diye düşünmeden edemedim. Keza Gazze savaşı başladığında Demokrat Başkan Biden görevdeydi ve İsrail’e karşı politikaları bugünkü yönetimden çok da farklılık göstermiyordu. Bunu araştırırken gördüm ki o dönemde de Demokrat Partisi içindeki insan hakları savunucuları benzer suçlamalarda bulunmuşlar.
Bu tepki yalnızca demokratlardan gelmiyor. Muhafazakâr kesimler de İsrail ile ilişkilerin sorgulanması gerektiği düşüncesinde. Keza yapılan araştırmaların sonuçlarında bunu görüyoruz.
Anketlerin gösterdiği
Pew Research Center, 22-28 Eylül tarihleri arasında, 3.445 yetişkinle gerçekleştirdiği anketin raporunu, “Amerikalılar, Savaşın 2. Yılında İsrail-Hamas Çatışmasına Nasıl Bakıyor? ismiyle Ekim ayı başında yayınladı.
Rapora göre Amerikalıların İsrail'in operasyonuna ve hükümetine yönelik şüpheleri, çatışmanın önceki dönemlerine göre çok daha yüksek: Ankete katılanların %39'u İsrail'in Hamas'a karşı askeri operasyonunda çok ileri gittiğini düşünüyor. Bu oran, bir yıl önce %31, 2023 sonlarında ise %27’miş.
Trump'ın İsrail’i gereğinden fazla kayırdığını söyleyen Amerikalıların oranı Mart ayından bu yana 5 puan artarken (%31'den %36'ya), Trump'ın doğru dengeyi kurduğunu söyleyenlerin oranı ise 6 puan düşmüş (%29'dan %23'e).
Raporda İsrail’e yönelik askeri yardımlar konusunda da ilginç bir durum ortaya çıkmış; Yetişkinlerin üçte biri (%33), ABD'nin İsrail'e gereğinden fazla askeri yardım sağladığını söylerken, yaklaşık dörtte biri (%23), ABD'nin doğru miktarda yardım sağladığını, %8 gibi küçük bir oran ise ABD'nin İsrail'e yeterli askeri yardım sağlamadığını düşünüyor.
Bu rakamlar 18-29 yaş aralığındaki yetişkinlerde çok daha yüksek: bu kişilerin %42'si ABD'nin İsrail'e çok fazla askeri yardım sağladığını düşünürken, bu oran 65 yaş ve üzeri kişilerde %24'e düşüyor.
Açlık ve sivil ölümleri konusunda endişeler var
Katılımcıların %35'i ABD'nin Gazze'deki Filistinli vatandaşlara yeterli insani yardım sağlamadığını söylerken, %9'u ise gereğinden fazla insani yardım sağladığı kanaatinde. Doğru miktarda yardım sağlandığını söyleyenlerin oranı %21. Katılımcıların %35'i ise cevabı bilmediğini söylemiş.
Demokratların ve Demokrat eğilimli bağımsızların %74’ü ile Cumhuriyetçi ve Cumhuriyetçi eğilimli bağımsızların yaklaşık %39’u açlıktan ölümler konusunda aşırı veya çok endişeli olduklarını söylüyor.
Demokratların ve Demokrat eğilimli bağımsızların %72’si İsrail ordusunun Filistinli sivilleri öldürmesi konusunda aşırı veya çok endişeliyken Cumhuriyetçi ve Cumhuriyetçi eğilimli bağımsızların ancak %37’si aynı endişeyi taşıyor.
Halklar liderlerden çok daha önemli
Ankete göre ABD’liler, İsrail ve Filistin halklarına, bu halkların siyasi liderlerine kıyasla çok daha olumlu bakmaya devam ediyor. Katılımcıların %56'sı İsrail halkına olumlu bakarken, Filistin halkına olumlu bakanların oranı %52. Filistin halkına bakışta değişiklik olmazken İsrail’e olumlu bakış 2024'ten bu yana %8, 2022'den bu yana ise %11 düşüş göstermiş.
Buna karşılık, İsrail hükümetine olumsuz bakanların oranı %59. Bu oran 2024 başında %51 olarak ölçülmüş. Diğer bir ifadeyle ABD’de her on kişiden altısı İsrail hükümetine olumsuz bakıyor. ABD’lilerin %68'i Filistin Yönetimi hakkında olumsuz düşünüyor ve %84’ü Hamas'a olumsuz bakıyor.
Netanyahu kaybediyor
Rapor gösteriyor ki Trump’ın İsrail’e karşı izlediği politikaya tepki var. İsrail’in yaptığı soykırıma ülkelerini ortak etmek istemeyen kitleler seslerini daha yüksek çıkarıyorlar.
ABD kamuoyunun İsrail yönetimine inancı giderek zayıflıyor. Netanyahu İsrail’in başında kaldıkça yeni ve farklı bir antisemitist dalga tüm dünyayı saracak. Bunun en önemli sinyalini ABD halkı veriyor.
Buradan dönüş olmaz. Netanyahu kaybediyor, İsrail kaybediyor.
