Bir üniversiteliye otomobil almak

Biz otomobil severiz. Türkiye’de evi olmayan pek çok kişinin otomobili olduğu gerçeğine şahidiz. Bir prestij sembolü, şimdinin yatırım aracı ama esa­sında bir gereksinim. Başıma ilginç bir olay geldiği için bu haftamı ona ayırmak istedim. Sevgili yeğenim 23 yaşına gelince babası ya­ni ağabeyimle birlikte ona bir otomobil mi alsak diye düşündük. Üniversite mezunu ol­manın güzelliğidir. Her baba imkanı dahi­linde bir otomobil almayı planlar, düşünür, en azından hayal eder. Benim babam ben 18 olur olmaz almıştı ( ben biraz hevesliy­dim). Nihayetinde bütçeyi belirledik, sarı sayfalardan abimle birbirimize hedef büt­çe dahilinde otomobil ilanları atmaya baş­ladık. Bütçe 350.000 TL bandı. İlk otomobi­lim olan Citroen Saxo’yu babam bana 2002 yılında 8500 TL’ye almıştı. Bu fiyatlara sa­tılan otomobillerin yaklaşık 15-20 yaşında, 200-300.000 km’de olması ve onlarda kaza­ya karışması dışında pek sorun yoktu ilan­larda. Avrupa’da yaşıyor olsanız bu ilanda­ki otomobilleri muhtemelen 3000-5000 Euro’ya belki daha ucuzuna alırsınız.

Bütçeyi biraz daha yükseltme konusunda teşvik ettim, abimin eli açık, iyi baba. Bu kez de otomatik şanzıman krizi çıktı. Yeğenim otomatik istiyordu. O yaşta, o fiyata hem de otomatik. Bütçe herkesi aşmıştı. 0 otomo­bil bakalım dedik. Neredeyse 600-700.000 TL bandından aşağı otomobil yok piyasada. Hani bulma kısmını hiç saymıyorum.

Filmi başa sarıyorum. Yeğenimin bu oto­mobili baba parasıyla değil de ilk maaşıyla almayı hedeflediği senaryosuna yöneliyo­rum. Yani Türkiye’nin yaklaşık % 50’si gi­bi asgari ücretle işe başlayan genç bir üni­versiteli, maaşını alıyor ve 600.000 TL para biriktirecek. Geçen hafta yap boz kararlar­la kredi kartından nakit çekimi kısıtlanan, kuyum, lastik gibi ürünlerin bile taksitlen­dirilmesini askıya alan muhteşem finansal deneylerimizin sonucu olarak yeğenim ban­kaya başvurup kredi istese, sadece reklam­larda müşterilerine keyifli hizmet sunan ortalama bankamız “imkansız ama” iyi gü­nüne gelip kredi verse... Kredi oranı kaçtan olacak? İlk maaşından kaç TL birikim yapa­cak, kaç yılda olabilecek en basit en temel otomobili alacak? Yemeyip içmeyip, kasko, sigorta ödemeyip otomobile mi çalışacak?

Bu yazı böyle gider. Tek kelimeyle acı. Kendimi şanslı hissettiğim ama gelecekten endişe ettiğim günlerden bir diğerine mer­haba. Gençlere de notum olsun, duydukları­nıza değil okuduklarınıza inanın, araştırın, cep telefonları dünyaya açılan kapı, kapının üstüne çivi çakmak yerine aralayın bakın görün Avrupa’da sizin yaşınızdakiler ne ya­pıyor, tatillerini nerede geçiriyor, hangi oto­mobillere biniyor.