Borsa küçük yatırımcı göçüne rağmen büyüdü
Borsa İstanbul’da (BIST), yatırımcı göçünün üç aya ulaştığı ocakta toplam yatırımcı sayısı net 400 bine yakın azalışla 7,3 milyonun altına inerken, toplam portföy yüzde 11,9 büyüyerek yeniden 4,7 trilyon lira düzeyine geldi.
Geçen yıl özellikle ikinci yarıda ivmelenen küçük yatırımcı hücumu ile toplam yatırımcı sayısı ekim sonunda 8,6 milyona ulaşarak rekor kırmış, ancak bu dalga kasımdan itibaren tersine dönmüştü. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) saklama verilerine göre Borsa’dan yatırımcı göçü kasım ve aralıktan sonra ocak ayında da devam etti.
Toplam sayı geçen ay 376 bin 444 kişi azalarak 7 milyon 267 bin 418’e indi. Buna karşılık 2022 sonunda 4 trilyon 156,7 milyar liraya inen toplam portföy büyüklüğü, ocak sonu itibarıyla 4 trilyon 653,1 milyar liraya ulaştı. BİST’te işlem gören pay senetlerinin 2022 sonunda 5,5 trilyon lira olan, 2023 sonunda 10 trilyon lirayı aşan toplam piyasa değeri de 1 Şubat itibarıyla 11,4 trilyon liraya yükseldi.
Yatırımcı med-ceziri
Diğer finansal yatırım araçlarının zarar ettirdiği piyasa koşullarında Borsa’da yapılan halka arzların, küçük yatırımcıların birikimlerini koruma arayışları ile örtüşmesi, yatırımcı patlamasına yol açmıştı. 2022 sonu itibarıyla 3 milyon 783 bin 487 düzeyinde bulunan BIST’teki toplam yatırımcı sayısı, ocak-ekim döneminde 4 milyon 772 bin 351 artarak 8 milyon 555 bin 838 kişi ile tarihi rekorunu kırdı.
Bu dönemde toplam portföy değeri de yüzde 66,7 büyüyerek 4 trilyon 328,6 milyar liraya ulaştı. Yatırımcı sayısındaki artışın; temmuzda net 616 bin 956, ağustosta 1 milyon 158 bin 780, eylülde 1 milyon 527 bin 136 ve ekimde 780 bin 987 olmak üzere toplam 4 milyon 83 bin 859’u temmuz-ekim döneminde yaşandı.
BIST’in 2022 sonunda 2 trilyon 596 milyar lira olan toplam portföyü de bu süreçte eylül sonunda 4 trilyon 704,9 milyar lira ile en yüksek düzeyine ulaşırken, ekimde yüzde 8 küçülerek 4 trilyon 328,6 milyara indi.
Yatırımcı akınının hız keserek sürdüğü ekim ayındaki bu düşüş, yatırımcı ilgisinin kasımdan itibaren tersine dönmesinde etkili oldu.
Son üç ayda 1,3 milyonu çıktı
Küçük yatırımcı göçünün etkisiyle kasımdan itibaren toplam yatırımcı sayısı hızla azalmaya başladı. Toplam sayı kasımda 349 bin 862 kişi azalarak 8 milyon 205 bin 976’ya gerilerken portföy büyümeye devam ederek 4 trilyon 387,4 milyar lira oldu. Aralık ayında da yatırımcı sayısı 562 bin 114 kişi azalarak 7 milyon 643 bin 862’ye, portföy değeri de yüzde 5,3 küçülerek 4 trilyon 156,7 milyar liraya geriledi.
Ocak ayındaki düşüşle birlikte son üç ayda BIST yatırımcı sayısı net 1 milyon 288 bin 420 azalmış oldu. Ocak ayındaki yüzde 11,9 değerlenme ile yeniden 4,7 trilyon liraya yükselen portföyde, son üç aydaki net büyüme ise yüzde 7,5 düzeyinde gerçekleşti.
Küçük yatırımcı etkisi
Geçen yıl ekim sonuna kadar yaşanan yatırımcı patlaması da kasımdan itibaren başlayan hızlı göç de özellikle 10.000 TL’nin altında portföye sahip küçük yatırımcılardan kaynaklandı.
Ocak-ekim döneminde 101- 1.000 TL arası portföyü bulunan yatırımcı sayısı 241 bin 286 kişi artarak 753 bin 948’e; 1.001-5.000 TL arası portföy sahipleri 1 milyon 587 bin 321 artışla 2 milyon 397 bin 73’e; 5.001- 10.000 arası portföyü olanlar da 739 bin 698 kişi artarak 597 bin 193’e yükseldi.
Buna göre bu dönemde toplam yatırımcı sayısındaki artışın 3 milyon 235 bin 552’si bu aralıktaki yatırımcılardan kaynaklandı. Söz konusu portföy dilimlerindeki yatırımcıların 2022 sonunda 1 milyon 364 bin 563 olan toplam sayısı, ekim sonunda 4 milyon 600 bin 115’e, bunların toplam yatırımcılar içindeki oranı da yüzde 36,1’den yüzde 53,8’e çıktı.
BIST yatırımcı sayısında kasımdan bu yana süren hızlı azalışta da aynı portföy aralığındaki yatırımcılar etkili oldu. Ekim 2023 sonu ile bu yılın ocak ayı sonu arasındaki üç ayda, diğer portföy dilimlerindeki yatırımcı sayıları artmaya devam ederken, 101-10.000 TL aralığında portföyü olanların sayısı 1 milyon 519 bin 148 kişi azalarak 3 milyon 80 bin 967’ye, bunların tüm yatırımcılar içindeki oranı da yüzde 42,4’e geriledi.