Borsanın savaşlara tepkisi, içindeki trende göre değişiyor
Piyasalar yeni haftaya İran’ın İsrail’e yönelik gerçekleştirdiği saldırı ile başladı. Cuma günü 9814 puandan kapanan BIST 100 Endeksi, haftanın ilk günü satış ağırlıklı bir seyir izledi ve salı günü 9 bin 513 puana kadar geriledi. Böylece saldırılar nedeniyle iki günde endekste yüzde 3 civarı bir kayıp yaşandı.
Borsa dün ise iki günlük kayıplarının bir kısmını telafi etmeye çalıştı. İsrail’in İran saldırılarına misilleme yapacağına yönelik açıklama hala piyasalar üzerinde kısa vadeli belirsizlik yaratıyor. Olası bir misillemenin boyutu piyasaların seyri açısından oldukça kritik. İran da İsrail’in yapacağı bir saldırıya saniyeler için yanıt vereceğini açıkladı. Tüm bu açıklamalar Ortadoğu’da artan tansiyonunun ne boyuta evrileceği konusunda belirsizlik yaratıyor.
Savaşların endekse etkisi
Borsa son dönemde benzer şekilde iki kez savaş gündemiyle yüzleşti. Bunlardan ilki 24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan süreç. Sıcak çatışmalar başlamadan önce BIST 100 Endeksi, 2 bin 16 puan seviyesinde bulunuyordu.
İlk gün borsanın savaşa tepkisi sert oldu ve endeks yüzde 8 civarı geri çekildi. Ancak toparlanma da bir o kadar hızlı oldu. İlk hafta sonunda endeks kayıplarının büyük bölümünü geri aldı, ikinci hafta sonunda ise savaş öncesi seviyesinin de üzerine çıktı. 7 Ekim 2023’te İsrail’in Gazze’ye yönelik başlattığı saldırıların borsaya etkisi ise daha uzun vadeye yayıldı ve daha yıpratıcı oldu
. İsrail-Filistin savaşı sonrası Borsa İstanbul’da yaşanan trendin tamamını bu savaşa bağlamak doğru olmaz. Çünkü o günkü koşullarda endeks zaten kritik direnç bölgelerini geçmekte zorlanıyor ve aşağı yönlü bir baskı hissediliyordu. İsrail’in Gazze’ye başlattığı saldırılar aslında bu baskıyı serbest bıraktı. Borsaların İsrail-Gazze savaşı sonrası performanslarına bakıldığında en kötü performans Borsa İstanbul’daydı. Endeks 6 Ekim 2023’teki seviyesine ancak bu yıl ocak ayı sonunda yakalayabildi.
Endekste 9.500 desteği çalıştı
Borsanın sıcak çatışmalara tepkisi aslında o dönem içinde bulunduğu trendle de çok alakalı. Eğer endeks yükseliş trendindeyse savaşlar kısa vadeli olumsuz etki yapsa da kısa sürede eski seyrine geri dönüyor. Endeks direnç seviyelerine yaklaşmış ve yeni para girişi olmuyorsa savaşlar düşme eğilimine yakın borsaya destek oluyor. Borsa İstanbul’da son gelinen seviyelere bakıldığında endeksin 9 bin 500 puan seviyesindeki destek noktasında tutunduğu görülüyor. Yukarıda ise ilk direnç noktası 9 bin 800 puanda. Buranın aşılması halinde yukarı yönlü hareketin devamı bekleniyor. Ama kısa vadede piyasaların gözü İran-İsrail hattından gelecek açıklamalarda.
Borsa İstanbul en ucuz ikinci borsa
Borsa İstanbul’da endeks her ne kadar geçen hafta Türk Lirası bazında tarihi zirvelerine yükselse de birçok hisse kendi zirvelerinden oldukça uzakta. Son dönemde özellikle bankacılık ve holding hisselerinin borsadaki hızlı yükselişe liderlik ettiği dikkat çekiyor. Borsa İstanbul’un gelişmekte olan ülke borsalarına göre ucuz olduğu sürekli söyleniyor. Ancak buna rağmen önemli bir yabancı girişi henüz gerçekleşmedi. Borsadaki şirketlerin hisse fiyatlarının toplam karlarına oranını gösteren Fiyat/Kazanç (F/K) oranı gelişmekte olan ülkeler arasında en düşük seviyelerde. Gelişmekte olan ülkeler içinde en düşük F/K oranı 3.2 ile Pakistan Borsası’na ait. İkinci sırada 4.9 F/K oranı ile Borsa İstanbul’da. Gelişen ülke borsalarının ortalama F/K’sı 12.2.