TL mevduat yatırımcısı kısa vadeden vazgeçmedi
Türkiye’deki yurt içi yerleşiklerin toplam tasarruf tutarı 40.5 trilyon TL seviyesinde. Bu tutarın yüzde 35.71’ini TL mevduat, yüzde 14.33’ünü döviz tevdiat hesapları oluşturuyor. 14.7 trilyon TL büyüklüğündeki TL mevduatların yüzde 87’si 3 aydan daha kısa vadelerde tutuluyor.
Yüksek enflasyon ortamında tasarruf sahiplerinin en büyük çabası birikimlerinin değeri korumak. Son 5 yıllık sürece bakıldığında para politikasındaki makas değişiklikleri tasarruf eğilimlerini de etkiledi.
Düşük faiz-yüksek enflasyon politikasının uygulandığı dönemde tasarruflar hisse senedi ve dövize doğru hareket ederken enflasyonla mücadele kapsamında faizin yeniden etkili hale gelmesi TL mevduat gibi sabit getirili enstrümanları oyunun içine soktu. Fotoğrafa biraz daha uzun dönemler için bakıldığında aslında Türkiye’de TL mevduat, altın ve döviz her dönem en gözde yatırım araçları olarak öne çıkıyor. Bu 3 yatırım aracı içerisinde en hareketli olan enstrümanın TL mevduat olduğu söylenebilir.
Yani mevcut trende göre TL mevduatlardaki birikimler diğer yatırım araçlarına kayabiliyor. Ancak döviz ve altın için bunu söylemek pek mümkün değil. Söz konusu 2 yatırım aracında kemikleşmiş bir yatırımcı kitlesi var. Trend ne olursa olsun döviz ve altın yatırımcısının büyük bölümü birikimlerini aynı enstrümanda tutmayı tercih ediyor.
Toplam tasarruflar %35.7 büyüdü
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) verilerine göre, yurtiçi yerleşiklerin ekim ayı sonu itibarıyla toplam 40 trilyon 476 milyar TL’lik tasarrufu bulunuyor. Bu rakam geçen yılın sonunda 29 trilyon 831 milyar TL seviyesindeydi. Yani 9 ayda yurtiçi yerleşiklerin tasarrufları 10.6 trilyon TL (yüzde 35.68) büyüdü.
Yatırım araçlarının toplam tasarruflar içerisindeki paylarına bakıldığında, en büyük payı yüzde 35.71 ile TL mevduatlar alıyor. Hesaba döviz tevdiat hesapları (DTH) katıldığında oran yüzde 50’ye ulaşıyor. Başka bir ifadeyle yurtiçi yerleşikler tasarruflarının yarısını TL ve döviz mevduatında tutuyor. TSPB verilerine göre TL ve döviz mevduatlarının payının yılbaşına göre gerilemiş gözükse de kıymetli maden depo hesapları verilerinin geçen yılki toplam tasarruflar içerisinde gözükmemesi hesaplamaları etkiliyor.
Mevduatın %87’si 3 aydan kısa
Türkiye’nin şu an en çok ilgi gören tasarruf aracı olan TL mevduatın vade yapılarına göre dağılımına bakıldığında kısa vadenin yine popüler olduğu dikkat çekiyor. Aslında mevduatların kısa vadelerde birikmesi çok uzun yıllardır görülen bir durum. Hatta mevduat-kredi arasındaki bu vade uyumsuzluğu yıllardır sektör temsilcileri tarafından dile getirilen bir konu.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, eylül ayı sonu itibarıyla bankacılık sektöründeki TL mevduat ve katılım fonlarının toplam büyüklüğü 14 trilyon 721 milyar TL. Vadesi mevduatın payı yüzde 17.26, 1 aya kadar olanların payı yüzde 21.28, 1-3 ay arası olanların payı ise yüzde 48.51 seviyesinde. Yani toplam mevduatın yüzde 87’si 3 aydan daha kısa vadeli. Geçen yılsonunda 3 aydan kısa olan vadelerin toplam içerisindeki payı yüzde 77’ydi. 9 ayda kısa vadeye 10 puanlık bir kayış oldu.

