Emeklilikte en kritik hesap: Hangi statüden emekli olacaksınız!

SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, Özel Banka Sandığı çalışmalarınız var peki siz hangisin­den emekli olacak­sınız!

İsteğe Bağlı Primler, Borçlan­malar ve Yanlış Bi­linenler

Prim eksiği olan birçok ki­şi yıllardır aynı soruyla karşı karşıya:

“İsteğe bağlı 4B primi ödersem SSK’dan emekli olamam.”

Bu düşünce, emeklilik mev­zuatının en çok yanlış anlaşı­lan konularından biri. Çünkü emeklilikte belirleyici olan, yıllarca hangi statüden prim ödendiği değil; son 2.520 gü­nün hangi statüde geçtiğidir.

Bu dönemde (son 2520 gün içinde) iki statüde prim var ise SSK ve Bağ-Kur bu du­rumda 1.260 günden fazla Bağkur (4B) yoksa, kişi iste­ğe bağlı 4B primi ödese bile SSK’dan emekli olabilir. Son 2520 gün içinde birden faz­la statü var ise SSK-Bağ-Kur- Emekli Sandığı-Banka Sandı­ğı bu durumda ise son 2520 gün içinde en fazla hangi sta­tüden prim ödenmiş ise, o sta­tünün şartlarına göre emekli olunur.

Dolayısıyla isteğe bağlı prim, çoğu kişinin zannet­tiği gibi SSK’dan emeklili­ği otomatik olarak ortadan kaldırmaz.

İsteğe bağlı sigorta: 4B (Bağkur) olarak işler, ama!

Türkiye’de isteğe bağ­lı sigorta, mevzuat gereği 4B kapsamında değerlendirilir. Ancak bu, kişinin SSK’dan emekli olamayacağı anlamı­na gelmez. Çünkü kritik kri­ter, isteğe bağlı primin statü­sü değil, son 2.520 günün da­ğılımıdır.

Bunun yanında bazı önemli istisnalar da vardır:

-1 Ekim 2008’den önce devlet memuru olanlar, gö­revden ayrıldıktan sonra ilk 6 ay içinde başvururlarsa isteğe bağlı 4C (Emekli Sandığı) pri­mi ödeyebilir.

-Bu süreyi kaçıranlar ve 2008 sonrası memurlar iste­ğe bağlı prim ödemek isterse zorunlu olarak 4B’ye tabi olur.

-Memurların aylıksız izin süreleri 4C’ye,

-Yurtdışı borçlanmaları ise doğrudan 4B’ye yazılır.

Bu ayrımlar, emeklilik sta­tüsünün hangi kurum tarafın­dan belirleneceği açısından büyük önem taşır.

Borçlanmaların en kritik etkisi: Son statüyü değiştirebilirler

Borçlanmalarda yapılan en büyük hata, statüyü nasıl et­kilediğinin göz ardı edilme­sidir. Oysa borçlanmaların statüye yazılma şekli birbi­rinden farklıdır ve yanlış bir zamanlama, yıllarca gecikme­ye neden olabilir.

Yurt dışı Borçlanması: 4B Olarak Yazılır ve Ödeme Tari­hinden Geriye Doğru Eklenir

Yurt dışı borçlanması, han­gi ülke olursa olsun 4B sta­tüsüne eklenir. Ancak daha önemlisi: Yurt dışı borçlan­ması, ödemenin yapıldığı ta­rihten geriye doğru hizmete eklenir.

Örneğin bir kişi Kasım 2025’te borçlanma parasını öderse, borçlanılan süreler Kasım 2025’ten geriye doğru 4B olarak yazılır.

Bu nedenle yurtdışı borç­lanmaları, son 2.520 günün içine denk geliyorsa Bağkur günlerini artırarak emeklilik statüsünü tamamen değişti­rebilir. Doğum, Askerlik ve Diğer Borçlanmalar: Sürenin Gerçek Yılına Yazılır

Bu borçlanmalar ise gerçek tarihe eklenir:

-2011 doğumu - 2011

-2004 askerliği - 2004

-2017 ücretsiz izin - 2017

Bu süreler son 2.520 günün içine denk geliyorsa tabloya eklenir, denk gelmiyorsa son statüyü etkilemez.

Bu fark çok önemli:

Yurt dışı borçlanması sta­tüyü anında değiştirebilir­ken, diğer borçlanmalar sade­ce denk gelirse son 2.520 gü­nü etkiler.

Peki son 2.520 gün nasıl hesaplanır? Planlama nasıl yapılır?

Bu hesaplama için yıllara göre statü dağılımını göste­ren tablo kullanılır:

Bu tabloya:

-2025 yılında hangi statü­de çalışıldıysa o statünün ha­nesine gün yazılır,

-2024, 2023, 2022 şeklin­de geriye doğru devam edilir,

-Borçlanmalar tabloya yu­karıda açıklanan statü kural­larına göre eklenir.

Sonunda ortaya şu sonuç çıkar:

Son 2.520 gün içinde en faz­la gün hangi statüde ise, kişi o statünün şartlarıyla emekli olur.

Yani;

-SSK günleri fazlaysa - SSK’dan emeklilik

-Bağkur fazlaysa - Bağkur emekliliği

-4C fazlaysa -Emekli San­dığı emekliliği

-Banka Sandığı fazlay­sa-Banka Sandığı emekliliği

Doğru planlanmayan bir tablo, bir kişinin SSK’dan emekli olabilecekken Bağ­kur’a düşmesine, dolayısıy­la daha geç ve daha maliyet­li emekli olmasına neden olabilir.

Sonuç: Emeklilik tesadüf değil, doğru planlama işidir

Emeklilik planlamasında her adım kişiye özeldir.

İsteğe bağlı prim ödemek, borçlanma yapmak, statü de­ğiştirmek veya son yıllarda hangi statüden çalışılacağına karar vermek; hepsi doğru­dan emeklilik tarihini ve sta­tüsünü etkiler. Yanlış yapıla­cak tek bir işlem:

-Statünün değişmesine,

-Emeklilik yaşının uza­masına,

-Daha fazla prim maliye­tine,

-Gereksiz zaman kaybına

yol açabilir.

Bu nedenle prim eksiği olanların, borçlanma yapa­cakların ve özellikle yurtdışı borçlanması planlayanların son 2.520 gün hesabını doğ­ru yapması, hatta profesyonel destek alması büyük önem taşır.