Enflasyon düzeltmesinin öz sermayeye etkisi

Gelir İdaresi Başkanlığınca Enflasyon Düzeltmesine ilişkin olarak 18 Ekimde tebliğ taslağı yayımlanmış ve çalışmaların devam ettiği açıklanmıştır.

Enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşmasına rağmen, yapılan kanun değişikliğiyle 2023 yılı sonuna ertelenen enflasyon düzeltmesinin yılı sonu itibariyle yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Enflasyon düzeltmesinin 31.12.2023 tarihli Bilançolara uygulanacak olması, yılsonuna yaklaşılması nedeniyle kamuoyu tarafından merakla takip edilmektedir.

Enflasyon düzeltmesinin bilanço kalemlerine yansıması söz konusu kıymetin parasal olup olmadığına göre değişiklik göstermektedir. Öz sermaye kalemlerinden bazıları düzeltmeye tabi olurken bazıları düzeltmeye tabi değildir, bazı kalemler ise bakiyeleri yok edilerek düzeltilmiş bilançoda yer almayacaktır.

Düzeltilmeye tabi öz sermaye kalemleri

Enflasyon düzeltmesi, parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştirilecektir.

Öz sermaye kalemlerinden;

a) Sermaye,

b) Sermaye düzeltmesi olumlu ve olumsuz farkları,

c) Hisse senetleri ihraç primleri,

ç) Hisse senedi iptal karları,

d) Yasal yedekler,

e) Statü yedekleri,

 f ) Olağanüstü yedekler,

g) Özel fonlar (Vergi Usul Kanunu kapsamında oluşturulan sabit kıymet yenileme fonu ile aynı Kanun kapsamında ayrılan girişim sermayesi fonu; Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca Taşınmaz ve İştirak Hissesi satış fonu, Varlık kiralama şirketlerine satıştan oluşan fon, işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtianın kayda alınmasına ilişkin olarak oluşturulan karşılık hesapları; Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında oluşturulan fon hesapları gibi fonlar) bilançoda düzeltilmiş değerleriyle yer alır.

Ayrıca, Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun kapsamında oluşturulan fon hesaplarından işletmeye konulan altın, taşınmaz gibi parasal olmayan kıymetlerden kaynaklı olanlar da parasal olmayan kıymet olarak kabul edilecek ve bilançoda düzeltilmiş değerleriyle yer alacaktır.

Düzeltilmeye tabi olmayan öz sermaye kalemleri

 -Vergi Usul Kanunun 280/A maddesinin birinci fıkrası uyarınca sermaye olarak konulan yabancı paraların kur farklarından kaynaklı fon hesabı;

-Kazancın tespitinde gelir olarak dikkate alınmayan hibeler nedeniyle oluşturulan fon hesapları;

-5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun kapsamında oluşturulan fon hesaplarından işletmeye konulan nakit varlıklar gibi parasal kıymetlerden kaynaklı fon hesapları parasal kıymet olarak kabul edilecek ve düzeltmeye tabi tutulmayacaktır.

Bilançoda gösterilmeyecek öz sermaye kalemleri

 -Vergi Usul Kanunu Mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası uyarınca ve aynı kanunun Geçici 31 inci ve geçici 32 nci maddeleri oluşturulan yeniden değerleme değer artış fonu hesabı,

-İşletmenin iştirakleri ile bağlı ortakları bünyesinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yapılan yeniden değerleme dolayısıyla oluşmuş değer artışlarından kaynaklı iştirakler yeniden değerleme değer artış fonu hesabı, -Geçmiş Yıl Kârları, Geçmiş Yıl Zararları, Dönem Net Kâr/Zararı gibi hesapların bakiyesi düzeltilmiş Bilançoda gösterilmez. Bu hesapların bakiyesi Enflasyon Düzeltme Hesabına aktarılmak suretiyle geçmiş yıllar karları veya zararları hesabıyla ilişkilendirilir.