Finansman giderleri arttıkça vergi matrahı da artıyor

Değerli okurlar bu yazımızda; “Finansman Gider Kısıtlaması” olarak adlandırılan ve işletmede kullanılan yabancı kaynaklara bağ­lı olarak oluşan finansman giderlerinin bir kıs­mının vergi matrahından indirilememesi uy­gulamasına değineceğiz.

Finansman gider kı­sıtlaması; yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurlarının kurum kazancı­nın tespitinde indirim olarak kabul edilmemesi uygulamasıdır. 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Ka­rarıyla finansman gider kısıtlaması oranı %10 olarak belirlenmiştir. İşletmelerin finansman giderleri arttıkça kapsama giren mükelleflerde söz konusu giderlerin vergi matrahına ilavesi nedeniyle vergi matrahı da artmaktadır.

Finansman gider kısıtlamasına tabi mükellefler

Finansman gider kısıtlaması, yabancı kay­nakları öz kaynaklarını aşan kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanmaktadır. Düzenleme bilanço esasına tabi mükellefler için geçerli olup, işletme hesabı esasına tabi mükellefler kapsama dahil değildir. Ayrıca emeklilik şir­ketleri, Türkiye’de kurulu mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım ban­kaları, yurt dışında kurulu bu nitelikteki ku­ruluşların Türkiye’deki şubeleri ve finansal holding şirketleri, sigorta ve reasürans şirket­leri, finansal kiralama, faktoring, finansman şirketleri ve tasarruf finansman şirketleri ile 6362 sayılı kanun kapsamında sermaye piya­sası faaliyetlerinde bulunan kurumlar finans­man gider kısıtlamasına tabi değildir.

Finansman gider kısıtlamasının hesabı

İşletmede kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısımla sınırlı olmak üzere, yatırımın maliyetine ek­lenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade far­kı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altın­da yapılan gider ve maliyet unsurları topla­mının %10’u kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kabul edilmiş olup bu tutar vergi matrahına ilave edilir.

Finansman gider kısıtlamasına çözüm

İşletmelerin her geçici vergi sonu ile her yıl dönem sonunda finansman gider kısıtlaması öncesi Vergi Usul Kanunu’na göre çıkaracak­ları bilançoda öz kaynak ve yabancı kaynak kı­yaslaması yaparak finansman gider kısıtlama­sına tabi olup olmayacaklarını tespit etmeleri gerekmektedir.

Finansman gideri kısıtlaması yabancı kay­nakları öz kaynakları aşan kurumlar vergi­si mükellefleri için uygulandığından dolayı fi­nansman gideri kısıtlamasına tabi olmamak için ya yabancı kaynak kullanımı azaltılmalı ya da öz kaynaklar artırılmalıdır. Eğer işletme sermayesi yetersiz ve yabancı kaynak kullanı­mı zorunlu ise bu defa öz kaynakları artıracak çözümlere bakılmalıdır. Bu noktada şirket or­taklarının şirkete nakdi veya ayni sermaye koy­maları hem işletmenin öz kaynaklarını güçlen­direcek hem nakdi sermaye artışının vergisel avantajından yararlanılacak hem de finansman gider kısıtlamasına çözüm olabilecektir.

Bu noktada bir diğer çözüm; şirketin ortakla­ra olan borçları varsa 331 ve 431 Nolu Hesap­larda takip edilen “Ortaklara Borçlar Hesabı” bakiyesinin Sermayeye ilavesi olacaktır. Söz konusu hesaplar şirketin ortaklara olan borcu­nun izlendiği hesaplar olup finansman gideri kısıtlamasında “Yabancı Kaynak” olarak kabul edilmektedir. Böylelikle bu hesapların serma­yeye ilave edilmesi hem işletmelerin yabancı kaynak tutarını düşürecek hem de öz kaynak tutarını artıracaktır.