Harvard

Amerika Birleşik Devletleri’nin batı dünyasının yıllarca liderliğine oturma­sının şüphesiz ki birçok farklı sebebi var­dı. Bunların arasında askeri gücü, savunma sanayisine dair teknolojik üstünlüğü, Hol­lywood, icatlar konusunda öncülük etme­si gibi birçok şey sayılabilir.

Ama şüphesiz ki Amerika’nın bunların temelinde belki de en önemli gücü üniversiteler olmuştur. Bir üniversite sadece bir hocanın derse girip bi­lim anlattığı, öğrencilere vize ve final sına­vı yapıldığı sonunda da bir diploma verilen yerden çok çok daha fazlasıdır. Kanaatimce bir üniversitenin gücü araştırma geliştir­me bütçesiyle bilimsel araştırmaların teş­vik bütçesiyle doğru orantılıdır. İşte tam da bu sebepten, Amerika’dan hiç hazzetmeyen kimselerin bile eğitim için Amerika’ya git­mek isteme sebepleri, Amerikan üniversite­lerine bakış açısıdır.

Gerek ayırdığı araştır­ma geliştirme bütçesi, dünyanın dört bir ya­nından en iyi bilim insanlarını toplayabilme kabiliyeti ama hepsinden de önemlisi birçok farklı görüşü bir çatı altında toplayıp bu gö­rüşleri birbiriyle tartıştırabildiği noktasın­da sağladığı eko sistemdir. Bu yüzden Har­vard, MIT, Stanford, Duke, Cornell, Yale gibi üniversiteler dünyada en çok tercih edilen ve bilim üreten yerler olmuştur. Oysaki bu­gün bu çok büyük gücün yok olmaya kadar gidebilecek bir durumuyla karşı karşıyayız.

ABD’yi bile eleştirebilirsin ama İsrail’i asla

Harvard Üniversitesi’nde okuyan ba­zı öğrencilerin ve akademisyenlerin İsrail Filistin meselesi konusunda İsrail’e eleşti­risel olarak yaklaşımlarından ve bunu dile getirmelerinden dolayı Harvard Üniversi­tesi baskı altına alındı. Hatta ne yalan söy­leyeyim biri söylese asla mümkün olmaz diyeceğim bir şey oldu.

Amerikan Birle­şik Devletleri Başkanı, Harvard Üniversi­tesi’ne yabancı öğrenci alımını yasakladı. Bu haber ilk düştüğünde üç dört kez tekrar ve farklı kaynaktan bir daha okudum. Çün­kü en güçlü yanını tarumar etmeye yönelik hamlenin yapılabilme ihtimalini her daim sıfır görmüşümdür ama bu da oldu.

Ger­çi ben bu yazıyı kaleme alırken Harvard’ın açtığı davadan dolayı yargıç, Trump’ın ka­rarını durdurmuştu ama bu işin bu nokta­ya gelmesi bile ilerde tamamıyla düzelse dahi Amerika’yı birçok konuda olduğu gibi bu noktada da dönülmez bir yola sokuyor. Üniversitelerin en önemli tarafı olan ifade özgürlüğünü, insanların farklı düşüncele­rini başkalarının sınırlarına saldırmadan ifade edebilme ihtimalini ellerinden alı­yor. Beyaz Saray’ın kararı kısaca diyor ki: İsrail’e eleştirilecek hocayı da öğrenciyi de okulu alma. Her şeyi yapabilirsin Ame­rika’yı bile eleştirebilirsin, Beyaz Saray’ı eleştirebilirsin ama İsrail asla.

Tabii bir yandan da habere bakıp Trump Netanya­hu'yu gözden mi çıkardı diye başlık atanla­ra duyurulur. Netanyahu gider başkası ge­lir ama bir ülkeyi eleştiriyor diye en güzi­de üniversitesinin yabancı öğrenci alımını engelleyen ve fonları kesen bir bakış açısı size çok net söylüyorum ki bunu İsrail dı­şında başka hiçbir ülke için yapmaz.

50 bin kişi katledildi kimse sesini çıkaramadı

Buradan da çok net bir şekilde hiç baş­ka örneğe gerek bile duymadan İsrail’in Amerikan siyasetindeki ve karar alma nok­tasındaki önemini çok net görebilirsiniz. Amerika'nın en güzide üniversitesi, dünya markası olan, bilimin dünyadaki en önem­li merkezlerinden birine her konuda özgür­lük senin ama konu Filistin meselesi olun­ca dur bakalım dedirten bir bakış açısı ve iki ülke diyaloğuyla karşı karşıyayız.

Sonra bir haber düşünce Amerika İsrail ile yolla­rını ayırıyor, İsrail Amerika ilişkileri büyük krizde, artık hiçbir şey eskisi gibi olmaya­cak tarzı haberler gerçekten ne inandırıcı ne de gerçeği yansıtıyor. Gözümüzün önün­de bir yıl içerisinde çoğu çocuk bebek 50 bin kişi katledildi. Dünyada kimse çıkıp da ne bir şey diyebildi ne de bundan sonra en az bir 50 senede diyemez. Söylemeye dilim varmıyor ama asıl üzüldüğüm, bu iş böyle giderse çok yakında İsrail Gazze’nin tama­mını ilhak eder ve yine kimseden çıt çıkma­dan bir uluslararası hukuk meselesi, bir in­sanlık meselesi, bir hak meselesi daha dün­yanın gözleri önünde yok olur gider.