İşletmeler stoklarını elektronik ortama taşıyacak

İşletmelerin her hesap dönemi sonunda envanter çıkarmaları Vergi Usul Kanunu­nun getirdiği bir zorunluluktur. Envanter dönem sonundaki stokları alacak ve borçla­rı saymak ve ölçmek suretiyle tespit etmek­tir. Çıkarılan bu envanter “Envanter Defte­ri” ne kaydedilir.

Vergi uygulamalarında artan dijitalleşme ile birlikte 31 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Def­ter Tebliği ile, şirketlerin envanter defterlerini isteğe bağlı olarak eDefter formatında oluştu­rabilmelerine imkan tanındı. Geçtiğimiz ay ise Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 17.07.2025 tarihli duyurusu ile birlikte “e-Defter Uygulaması En­vanter Defteri Kılavuzu” Taslağı kamuoyuyla paylaşıldı. Söz konusu kılavuz detaylı bir teknik kılavuz olup kılavuzda sadece stoklarla sınır­lı olmayan, bilançonun tamamını kapsayan de­taylı ve belgeye dayalı bir raporlama anlayışını zorunlu olduğunu görmekteyiz.

Envanter defteri nedir?

Envanter defteri, Vergi Usul Kanunu uyarın­ca bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından tutulması zorunlu olan defterlerden biridir. Envanter defteri her hesap dönemi so­nunda işletmenin açılış tarihinde ve açılıştan sonra her hesap döneminin sonunda stokların alacakların, taşınmazların, nakit para, borçların tutarının ve borçlar ile tüm varlıkların değerle­rinin tek tek kaydedildiği ciltli ve sayfaları sayı­ları olan defterdir. Kağıt ortamında tutulan En­vanter Defteri isteğe bağlı olarak e Defter for­matında da oluşturulabilmektedir.

e-Defter kullanan mükelleflerin envanter defteri

Envanter Defteri, Vergi Usul Kanunu gere­ğince tutulması zorunlu olan bir defterdir ve tasdiki zorunludur. Henüz elektronik ortamda tutulması zorunlu hale gelmediği için, eDefter kullanan mükellefler Envanter Defteri’ni kağıt ortamda hazırlayıp noter veya GİB üzerinden tasdik ettirmeye devam edecekler.

Envanter defterinin e-Defter olarak tutulması henüz zorunlu değil

Gelir İdaresi Başkanlığı Başkanlık faaliyet konusu, mükellefiyet süresi, vergi, şirket veya mükellefiyet türü, aktif büyüklüğü, öz serma­ye büyüklüğü, brüt satış hasılatı ve sektör gibi kriterleri ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanacak duyu­ru ile envanter defterinin e-Defter olarak tu­tulmasına ilişkin zorunluluk getirmeye yetkili­dir. “e-Defter Uygulaması Envanter Defteri Kı­lavuzu” nun yayımlanmış olması önümüzdeki yıldan itibaren zorunlu bir uygulama olacağına işaret etmektedir. Zorunluluk gelmesi halinde envanter defterlerini elektronik ortamda tut­ması gereken mükelleflerin bu defterlerini ka­ğıt ortamında tutmaları halinde bu defterler hiç tutulmamış sayılacak.

Bilanço kalemleri tek tek elektronik ortama taşınacak

Kamuoyuna sunulmuş olan kılavuz taslağı­na göre, e-Defter sistemine yüklenen envanter defterinde her bilanço hesabı için miktar, kur bilgisi, ölçü birimi, açıklama, ürün/hizmet ta­nımı, varsa ürün ID ve belge detayı gibi veriler zorunlu hale gelmektedir. Bu aşamada süreci ve teknik açıklamaları takip etmek buna uygun ha­zırlıklar yapmak yerinde olacaktır.

Bu gelişme, mükelleflerle birlikte, muhasebe departmanla­rı, muhasebe ofisleri, denetim firmaları, muha­sebe yazılımları ve özel entegratör firmalar için büyük önem taşıyor. Böylesine önemli bir deği­şimin ciddi uygulama zorlukları ve muhasebe departmanları ve muhasebe ofisleri için ciddi iş yükü getireceği düşünülmektedir. Gelir İdare­since yapılacak olan ilave düzenlemelerde pay­daşların görüşlerinin alınması önemlidir.